Ανησυχία της UNESCO για τις μάχες στη Μερόη, μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της ανθρωπότητας

Η UNESCO τόνισε χθες Παρασκευή πως είναι "βαθιά ανήσυχη" εξαιτίας του ότι οι μάχες στο Σουδάν εξαπλώθηκαν στη νήσο της Μερόης, στην οποία βρίσκονται τρεις αρχαιολογικοί χώροι που αποτελούν μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς της ανθρωπότητας, καλώντας τα αντιμαχόμενα μέρη να μην τους "βάλουν στο στόχαστρο", ούτε να τους "χρησιμοποιήσουν για στρατιωτικούς σκοπούς".

Η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, με έδρα το Παρίσι, απαίτησε στην ανακοίνωση Τύπου την οποία έδωσε στη δημοσιότητα χθες "όλα" τα εμπλεκόμενα μέρη να "τηρήσουν πλήρως το διεθνές δίκαιο", το οποίο ορίζει πως τέτοιοι χώροι "δεν πρέπει να στοχοποιούνται, ούτε να χρησιμοποιούνται για στρατιωτικούς σκοπούς".

Λαμβανομένου υπόψη του "υψηλού κινδύνου" να διαπραχθούν "λεηλασίες", η UNESCO κάλεσε ταυτόχρονα να "επαγρυπνούν" σε διεθνές επίπεδο "οι δυνάμεις επιβολής της τάξης, παράγοντες της αγοράς τέχνης και όλοι οι επαγγελματίες του πολιτισμού", ώστε αντίστοιχα να εμποδίσουν και να μη συμμετάσχουν στη διακίνηση αρχαιοτήτων που πιθανόν εκλάπησαν από τη Μερόη.

Την Τρίτη, η ΜΚΟ Regional Network for Cultural Rights ("Περιφερειακό Δίκτυο για τα Πολιτιστικά Δικαιώματα") καταδίκασε την "επιδρομή των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ)", των επίφοβων παραστρατιωτικών παραστρατιωτικών υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, σε πόλεμο με τις ένοπλες δυνάμεις υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν από τη 15η Απριλίου, "στους αρχαιολογικούς χώρους Νάγκα και Μουσαουαράτ ες Σούφρα".

Αυτή η "δεύτερη επιδρομή" έγινε την Κυριακή, σημείωσε η ΜΚΟ, καθώς "μια πρώτη" έγινε "την 3η Δεκεμβρίου" σε χώρους λατρείας στην πολιτεία του Νείλου (βόρεια).

Η ΜΚΟ επικαλέστηκε "αξιόπιστες πηγές, εικόνες και βίντεο που μεταφορτώθηκαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και εικονίζουν μάχες ανάμεσα στον στρατό και τις ΔΤΥ", προσθέτοντας ότι οι αρχαιολογικοί χώροι "πιθανόν εκτέθηκαν σε βανδαλισμούς, καταστροφές, λεηλασίες και κλοπές".

Οι αρχές της πολιτείας του Νείλου έκαναν επίσης λόγο για "επιδρομή" των ΔΤΥ, που "απωθήθηκαν από την πολεμική αεροπορία", προσθέτοντας ότι "η ηρεμία αποκαταστάθηκε". Δεν διευκρίνισαν όμως αν διαπιστώθηκαν φθορές σε αρχαιολογικούς χώρους.

Σύμφωνα με την UNESCO, οι αρχαιολογικοί χώροι της λεγόμενης νήσου της Μερόης, περιοχής που καλύπτεται εν μέρει από έρημο, ανάμεσα στον Νείλο και την Ατμπάρα, ήταν η έδρα του βασιλείου των Κους, που κατείχε τη σημερινή Αίγυπτο για σχεδόν έναν αιώνα και περικλείουν "πυραμίδες, ναούς, κτίρια κατοικιών και μεγάλες εγκαταστάσεις διαχείρισης υδάτινων πόρων".

Οι αρχαίοι πολιτισμοί του Σουδάν είχαν οικοδομήσει περισσότερες πυραμίδες από αυτές της Αιγύπτου, μολαταύτα παραμένουν συγκριτικά άγνωστοι και παραγνωρισμένοι. Η λεγόμενη νήσος της Μερόης, στην ανατολική όχθη του Νείλου ποταμού, 220 χιλιόμετρα βόρεια από το Χαρτούμ, έχει πάντως καταχωριστεί στην παγκόσμια κληρονομιά της ανθρωπότητας και ήταν αντικείμενο έκθεσης στο μουσείο του Λούβρου το 2010. Το βασίλειο των Κους (3ος αιώνας π.Χ.-4ος αιώνας μ.Χ.) δανείστηκε πολιτιστικά στοιχεία από την Αίγυπτο των Φαραώ, την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη, προσθέτοντας όμως αφρικανικά.

Από τη 15η Απριλίου, ο πόλεμος ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις και τις ΔΤΥ έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 13.000 ανθρώπους, σύμφωνα με την —πολύ συντηρητική— εκτίμηση της μη κυβερνητικής οργάνωσης ACLED, ενώ έχει μετατρέψει πάνω από επτά εκατομμύρια Σουδανούς σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες, κατά τους υπολογισμούς του ΟΗΕ.