«Ό, τι κι αν κάνουν θα νικήσουμε – ο κόσμος μας ανήκει»

Ήταν 30 Οκτωβρίου 1988...

Ένας πολυτραγουδισμένος ποιητής μας, ο Τάσος Λειβαδίτης, φεύγει από τη ζωή στα 66 του χρόνια !

«Και μια μέρα θέλω να γράψουν στον τάφο μου: Έζησε στα σύνορα μιας ακαθόριστης ηλικίας και πέθανε για πράγματα μακρινά που είδε κάποτε σε ένα αβέβαιο όνειρο». Τάσος Λειβαδίτης

Η «Δραπετσώνα», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Έχω μια αγάπη» και «Σαββατόβραδο» με ερμηνευτές τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Μαρινέλλα, τον Μανώλη Χιώτη και τη Μαίρη Λίντα. «Δρόμοι που χάθηκα» και «Μοιρολόι της βροχής»από τα Λυρικά.Για μια μέρα ζωής, και χίλια δυο άλλα είναι από τα πιο γνωστά τραγούδια που όλοι έχουμε σιγοτραγουδήσει κάποια στιγμή!

Γιος του Λύσανδρου και της Βασιλικής, γεννήθηκε στην Αθήνα το βράδυ της Αναστάσεως στις 20 του Απρίλη του 1922 είχε τέσσερα μεγαλύτερα αδέρφια, μια αδερφή και τρεις αδερφούς. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως τον κέρδισε η λογοτεχνία και συγκεκριμένα η ποίηση. Ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα στο χώρο της αριστεράς με συνέπεια να εξοριστεί από το 1947 έως το 1951. Στο Μούδρο, στη Μακρόνησο και μετά στον Αϊ Στράτη κι από κει στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα, απ' όπου αφέθηκε ελεύθερος το 1951. Στο ελληνικό κοινό ο Τάσος Λειβαδίτης εμφανίστηκε το 1946, μέσα από τις στήλες του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα (τεύχ. 55,15-11-46) με το ποίημα «Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη».

 «Κάποτε θα αποδίδουμε δικαιοσύνη μ’ ένα άστρο ή μ’ ένα γιασεμί,

σαν ένα τραγούδι που, καθώς βρέχει,παίρνει το μέρος των φτωχών»( Τάσος Λειβαδίτης)

Το 1947 συνεργάστηκε στην έκδοση του περιοδικού «Θεμέλιο». Το 1952 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική σύνθεση με τίτλο «Μάχη στην άκρη της νύχτας» και εργάστηκε επίσης σαν κριτικός ποίησης στην εφημερίδα Αυγή, από το 1954 - 1980 (με εξαίρεση τα έτη 1967-74 που η εφημερίδα είχε κλείσει λόγω δικτατορίας) και το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» (1962-1966), όπου δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια.

Στο διάστημα της Χούντα των Συνταγματαρχών ο ποιητής για βιοποριστικούς λόγους μεταφράζει ή διασκευάζει λογοτεχνικά έργα για λαϊκά περιοδικά ποικίλης ύλης με το ψευδώνυμο Pόκκος. Αδερφός του ήταν ο ηθοποιός Αλέκος Λειβαδίτης και ανιψιός του ο ηθοποιός Θάνος Λειβαδίτης.

Ο Τάσος Λειβαδίτης πέθανε στην Αθήνα 30 Οκτωβρίου 1988, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο «Χειρόγραφα του Φθινοπώρου».

«Γι’ αυτό σου λέω.Μην κοιμάσαι: είναι επικίνδυνο.Μην ξυπνάς: Θα μετανιώσεις!»

Η πρώτη του ουσιαστική επαφή με το χώρο της μουσικής πραγματοποιείται το 1946 μέσα στα γραφεία της Λέσχης της ΕΠΟΝ στην Αθήνα, όπου γνωρίζει τον Μίκη Θεοδωράκη, όπως και άλλους διανοούμενους της τέχνης και του πολιτισμού, μια συνάντηση η οποία τα επόμενα χρόνια θα αποφέρει, στο χώρο της ελληνικής μουσικής, ορισμένα από τα σημαντικότερα τραγούδια του 20ου αιώνα. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, στο δίσκο «Πολιτεία» το 1961 με τα περίφημα τραγούδια πια,  «Μάνα μου και Παναγιά», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» (που ακούγονται και στην ταινία), «Δραπετσώνα» «Έχω μια αγάπη» και «Σαββατόβραδο» με ερμηνευτές τον Στέλιο Καζαντζίδη, τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Μαρινέλλα, τον Μανώλη Χιώτη και τη Μαίρη Λίντα

Το 1977, κυκλοφορούν “Τα Λυρικά', ο πρώτος από τους δύο δίσκους του Θεοδωράκη, αποκλειστικά με στίχους του Λειβαδίτη. Ο συνθέτης έγραψε τη μουσική στην Αθήνα και το Βραχάτι το 1976, και ο Λειβαδίτης προσέθεσε στη συνέχεια τους στίχους. Παρουσιάστηκαν και ηχογραφήθηκαν, το 1977, ζωντανά, στο θέατρο του Λυκαβηττού, στα πλαίσια του Β΄ Μουσικού Αύγουστου, με ερμηνευτή τον ίδιο τον Θεοδωράκη και με τη φωνητική συμμετοχή της Μαργαρίτας Ζορμπαλά, του Πέτρου Πανδή και της Σοφίας Μιχαηλίδου.

Στη συνέχεια συνεργάζεται με τον  Μάνο Λοΐζο στο δίσκο «Για μια μέρα ζωής» (1980), τον Γιώργο Τσαγκάρη στο δίσκο «Φυσάει» (1993) με ερμηνευτή το Βασίλη Παπακωνσταντίνου και τη συμμετοχή του ηθοποιού Γιώργου Μιχαλακόπουλου, τον Μιχάλη Γρηγορίου στο δίσκο «Σκοτεινή πράξη, ένα Ορατόριο σε ποίηση Τάσου Λειβαδίτη» (1997) ), που παρουσιάστηκε ζωντανά στο Μέγαρο Μουσικής το 1993 και τρία χρόνια αργότερα στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά, συμμετέχει η “Ορχήστρα των Χρωμάτων' υπό την διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη, η χορωδία “Fons Musicalis' και τραγουδούν οι Σαβίνα Γιαννάτου, Μιχάλης Χριστογιαννόπουλος, Γιάννης Παπακωνσταντίνου και Tάσης Χριστογιαννόπουλος.

Συνυπέγραψε ακόμη με τον Κώστα Κοτζιά τα σενάρια των ελληνικών ταινιών «Ο θρίαμβος» και «Συνοικία το όνειρο» σε σκηνοθεσία του Αλέκου Αλεξανδράκη. Τα ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ρωσικά, Σερβικά, Ουγγρικά, Σουηδικά, Ιταλικά, Γαλλικά, Αλβανικά, Βουλγαρικά, Κινέζικα και Αγγλικά.

 

Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου»), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του «Συμφωνία αρ.Ι»), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή «Βιολί για μονόχειρα»), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας»). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Εταιρείας Συγγραφέων». Έγραψε επίσης κι ένα μικρό τόμο με τίτλο: «Έλληνες ποιητές», ο οποίος αναφέρεται στις συλλογές που εκδόθηκαν την περίοδο 1978-1981, και αποτελεί μια απογραφή 74 ποιητικών συλλογών.

«Ό, τι κι αν κάνουν θα νικήσουμε – ο κόσμος μας ανήκει.

Το μέλλον είναι μες στην τσέπη μας σαν το κλειδί του σπιτιού μας».

Αναμφισβήτητα, λοιπόν, ο Λειβαδίτης κατέχει ξεχωριστή, θέση ανάμεσα στους κορυφαίους Έλληνες στιχουργούς του αιώνα μας. Ωστόσο, σε σύγκριση με άλλους συμβαίνει το παράδοξο ενώ όλοι μας να έχουμε τραγουδήσει και να τραγουδάμε τραγούδια του, να μην γνωρίζουμε πολλές φορές ότι πρόκειται για δικούς του στίχους. 

Όπως σημειώνει ο Τίτος Πατρίκιος, φίλος και συνεργάτης του Λειβαδίτη, ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε».

«Και μια μέρα θέλω να γράψουν στον τάφο μου: Έζησε στα σύνορα μιας ακαθόριστης ηλικίας και πέθανε για πράγματα μακρινά που είδε κάποτε σε ένα αβέβαιο όνειρο»

«Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου.

Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ, αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα.»

(Από :Τα χειρόγραφα του φθινοπώρου )

ΠΗΓΕΣ :

wikipedia.org

poiein.gr

lifo.gr