Μια ...άδεια που διήρκεσε 12 ολόκληρα χρόνια!

του Κώστα Α.Μπογδανίδη

Μία μεγάλη εξορία, μια γυναίκα. Ο Γεώργιος ο Β’ τις δύο φορές που εξορίστηκε πρέπει να πληγώθηκε πολύ. Την μία τόσο που ερωτεύτηκε σφοδρά. Τη δεύτερη ακόμη περισσότερο που χώρισε. Και την τρίτη που αναγκάστηκε να πάει στην Μέση ανατολή τον πρόλαβε ο πόλεμος. Τον Δεκέμβριο του 1923 ο Γεώργιος  Γλύξμπουργκ πήρε αναγκαστική άδεια για να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Μια άδεια που διήρκεσε 12 ολόκληρα χρόνια!

Ο Πρίγκιπας Γεώργιος, πρωτότοκος γιος του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄, διαδέχτηκε τον πατέρα του το 1922, όταν η Ελλάδα διένυε μια ταραγμένη περίοδο. Δύο συνταγματάρχες, ο Νικόλαος Πλαστήρας και ο Στυλιανός Γονατάς, είχαν  κάνει κίνημα Χίο ζητώντας την παραίτηση του Κωνσταντίνου Α΄. Μετά την Εκτέλεση των έξι o Βασιλιάς Γεώργιος Ε΄ της Μεγάλης Βρετανίας έστειλε πολεμικό πλοίο για να σώσει τον εξάδελφό του Πρίγκιπα Ανδρέα (τον μικρότερο αδελφό του Κωνσταντίνου Α΄ και πατέρα του μετέπειτα Δούκα του Εδιμβούργου) ο οποίος είχε συλληφθεί από τους συνταγματάρχες. Τελικά, επετράπη στον πρίγκιπα και στην οικογένειά του να εγκαταλείψουν την Ελλάδα.

Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β΄ αισθανόταν πως και ο ίδιος θα έπρεπε να φύγει στην εξορία σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αλλά ο Συνταγματάρχης Μεταξάς - ο οποίος πίστευε πως το κίνημα θα κατέρρεε - τον έπεισε να παραμείνει στο Τατόι. Φυσικά ο Μεταξάς διαψεύστηκε από τα πράγματα, αλλά ο Γεώργιος παρέμεινε. Όχι όμως για πολύ.

Η κατάσταση έγινε ακόμα πιο συγκεχυμένη όταν τον Ιούλιο του 1923 ανασυστήθηκε ο αντιμοναρχικός Στρατιωτικός Σύνδεσμος. Λίγο αργότερα, ο Μεταξάς ,που φαίνεται ότι βρισκόταν πίσω από τους Γαργαλίδη- Λεοναρδόπουλο ,επιχείρησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει τους συνταγματάρχες και τους αντιπάλους της βασιλευόμενης δημοκρατίας. Πολλοί Έλληνες πίστεψαν ότι ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ γνώριζε από πριν για την συνωμοσία του Μεταξά. Πολύ περισσότερο το πίστευαν οι ηγέτες της Επανάστασης. Όλα πάντως κρέμονταν σε μία κλωστή.

Στις 16 Δεκεμβρίου του 1923, επαναπροκηρύχτηκαν εκλογές, οι οποίες ανέδειξαν νικητές τους Φιλελεύθερους με συντριπτική πλειοψηφία, αλλά χωρίς τη συμμετοχή των βασιλοφρόνων, που επέλεξαν το δρόμο της αποχής.

 Παρά την προσπάθεια της ρουμανικής κυβέρνησης να διασώσει τον Γεώργιο και την σύζυγό του Ελισάβετ που ήταν ρουμανικής καταγωγής (κόρη του Φερδινάνδου) ενώ ο τότε διάδοχος της Ρουμανίας Κάρολος είχε σύζυγο την αδελφή του, την πριγκίπισσα Ελένη, ο Γεώργιος βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Δεν είχε και τον Βενιζέλο για να στηριχθεί. Του υποδείχθηκε να πάρει μία μικρή «άδεια» και να πάει ταξίδι μέχρι να αποφασιστεί τι θα γίνει με το πολιτειακό.

Το βασιλικό ζεύγος πραγματοποίησε ταξίδι στη Ρουμανία, γενέτειρα της συζύγου του Γεωργίου Ελισάβετ. Το βράδυ της 19ης Δεκεμβρίου προς τις 20 αναχώρησαν από τον Πειραιά χωρίς καν να γίνει η προβλεπόμενη απόδοση τιμών. Κάτι που έκαναν οι Ρουμάνοι όταν τους υποδέχτηκαν για να αποδοκιμάσουν προφανώς την ελληνική στάση. 

Αργότερα, ο Γεώργιος Β΄ κατέφυγε στο Λονδίνο, όπου τον ακολούθησε λίγους μήνες αργότερα ο Διάδοχος Παύλος. Ύστερα από ένα μακρύ διάστημα χωριστής διαβίωσης - κατά το οποίο η Βασίλισσα Ελισάβετ είχε επιστρέψει στη γενέτειρά της Ρουμανία - το βασιλικό ζεύγος χώρισε με διαζύγιο που εκδόθηκε το 1935. Καθώς ήταν άτεκνο, πρώτος στη σειρά της διαδοχής βρέθηκε ο Πρίγκιπας Παύλος, νεότερος αδελφός του Βασιλέως Γεωργίου Β΄. Εκείνη την εποχή, ο Διάδοχος Παύλος εργαζόταν σε εργοστάσιο αεροπλάνων στο Κόβεντρι, όπου χρησιμοποιούσε το όνομα Πωλ Μπεκ.

 Οι εξελίξεις...

Οι θυελλώδεις συγκρούσεις που προέκυψαν, κατά τη διάρκεια της Δ' Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης, ανάμεσα στο Βενιζέλο και τον Παπαναστασίου (ηγέτη πια της αντιβασιλικής παράταξης και αρχηγό του κόμματος της Δημοκρατικής Ενώσεως), αποτέλεσαν το πρόκριμα για τις κομματικές μεταστροφές στο κυβερνών κόμμα. Με την παραίτηση του Βενιζέλου και την κατοπινή διάσπαση του κόμματός του, ο Παπαναστασίου ανέλαβε την εξουσία και έθεσε σε κίνηση τις διαδικασίες επίσημης έκπτωσης της βασιλικής δυναστείας.

Η Εθνοσυνέλευση, στις 25 Μαρτίου 1924, ανακήρυξε την Ελλάδα Αβασίλευτο Δημοκρατία, ενώ λίγο αργότερα, στις 13 Απριλίου, το δημοψήφισμα, με συντριπτικό ποσοστό (69,5%), ενέκρινε τη μεταβολή του πολιτεύματος. O αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος, Παναγής Τσαλδάρης, αρνήθηκε να το αποδεχτεί, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα -με την εξαίρεση του Iωάννη Mεταξά- τη μη αναγνώριση της πολιτειακής αλλαγής από την αντιβενιζελική παράταξη

Παρά τη μεταβολή του πολιτεύματος και την επίσημη κήρυξη της B' Δημοκρατίας το Mάρτιο του 1924, το θέμα ενός νέου καταστατικού χάρτη της χώρας εκκρεμούσε για μια περίπου διετία. Tο σύνταγμα που τελικά ψηφίστηκε το 1927, χωρίς να χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες καινοτομίες, ήταν σαφώς αρτιότερο από τα προηγούμενα, που είχε υιοθετήσει το ελληνικό κράτος. Ορισμένα από τα στοιχεία του, αντανακλούσαν δυτικοευρωπαϊκά προοδευτικά δεδομένα, αλλά συχνότερα συντηρητικά. Mε δεδομένη όμως την άρνηση της αντιβενιζελικής παράταξης (εκτός του Iωάννη Mεταξά) να αποδεχτεί τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος του 1924 για το πολίτευμα, η μη κύρωση του θεμέλιου λίθου του καθεστώτος φαίνεται μάλλον ευεξήγητη.

Mετά την τετραετή διακυβέρνηση του Ελευθέριου Bενιζέλου, μέσα από μια σειρά καλά σχεδιασμένων μεθοδεύσεων, επανήλθε στο προσκήνιο η μοναρχία (3 Nοεμβρίου 1935). Ήταν φανερό πως η στήριξη της δημοκρατίας στα όπλα και τα σχέδια στρατιωτικών ομάδων και πολιτικών προσώπων, την είχε καταστήσει αναξιόπιστη στην πολιτική εφαρμογή της. Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι από την πλευρά των πολιτικών ηγετών, μόνον ο Aλέξανδρος Παπαναστασίου υπήρξε σε όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου σφοδρός υπέρμαχός της. Η στάση της συντριπτικής πλειοψηφίας των υπολοίπων αρχηγών χαρακτηρίστηκε από αμφιθυμία και καθοριζόταν από τα συμφέροντά τους στη συγκυρία. Yπό αυτό το πρίσμα, η ανακίνηση του καθεστωτικού ζητήματος -για μια ακόμη φορά- αποτελούσε ουσιαστικά ένα ακόμα επεισόδιο εκ μέρους των αντιμαχόμενων παρατάξεων, βενιζελικών και αντιβενιζελικών, για την κατάληψη και διατήρηση της εξουσίας, συχνά ερήμην του λαού.

ΠΗΓΕΣ:

*ΠΑΤΡΙΣ

*Κ.Καλιγά

*Γρηγορίου Δαφνή, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων

*ΙΜΕ

*Πιπινέλης

Cretalive.gr