Της Ελένης Μπετεινάκη*
54 χρόνια έχουν περάσει, σαν σήμερα από τότε που η Κάρα του Αγίου Τίτου επέστρεψε στη γενέθλιο γη.
Δευτέρα πρωί, σχεδόν ξημέρωμα κι έπιασα να ανηφορίζω την 25η Αυγούστου, την οδό Πλάνης, την πολύπαθη. Όλες αυτές τις μέρες της απόλυτης σιωπής, της καραντίνας όπως όλοι πια ονομάσαμε την δίμηνη σχεδόν αποκοπή μας από την «κανονικότητα», γυρνούσα την πόλη παρέα πάντα με το ποδήλατό μου και τις περισσότερες μέρες με κωδικό 6.
Και σήμερα Δευτεριάτικα, δεύτερης εβδομάδας κυκλοφορίας χωρίς ενημέρωση στις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, πήρα πάλι τον ανήφορο του χιλιοφωτογραφημένου δρόμου. Στολισμένο το προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Τίτου. Κι η πόρτα ανοιχτή… Ο παπά-Μανόλης φαινόταν λίγο πιο χαρούμενος σήμερα… Έτσι και αλλιώς είχα μέρες να τον δω.
Και φυσικά πλησίασα…Άφησα το ποδήλατό μόνο του, αφύλακτο τούτη τη φορά αφού κανένας δεν ήταν γύρω και μπήκα με περισσή ευλάβεια στον Άγιο Τίτο. Και τότε το συνειδητοποίησα…Φέτος δεν έγινε λιτανεία. Φέτος η γιορτή για την επανακομιδή της Τιμίας Κάρας «τελέστηκε» κεκλεισμένων των θυρών… Απίστευτο κι όμως αληθινό. Μια σύγχρονη ιστορική στιγμή μόλις είχε τελειώσει για ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός που πέρασε στα ψιλά γράμματα εν έτη 2020!
Μέσα στην εκκλησιά μόνο οι εφημέριοι κι εγώ. Δυο μήνες τώρα όλα κλειστά. Ο ναός χωρίς πιστούς κι εκεί στην άκρη λιτά στολισμένος ο επιτάφιος, η εικόνα της Ανάστασης και στη μέση μέση το κουβούκλιο με την Τιμία Κάρα του ενός από τους Προστάτες της πόλης μας, του Αποστόλου Τίτου. Ένιωσα παράξενα που ήμουν σχεδόν από τους πρώτους που έμπαινα ξανά στην Εκκλησιά, που ήμουν εκεί λίγο πριν επιστρέψουν όλα στη θέση τους και που κατάφερα να καταγράψω όλες τις στιγμές στον φωτογραφικό μου φακό.
Χείμαρρος στο λόγο του ο παπά-Μανόλης. Είδα την συγκίνηση στα μάτια του σαν μού ‘λεγε πως πέρασαν όλες τούτες οι μέρες με κλειστές πόρτες. Πως κάνανε χθες μόνοι τους την λειτουργεία για το Ιερό μας Κειμήλιο. Και σήμερα κατάλαβα κι εγώ πια πως σιγά σιγά όλα θα επέστρεφαν στο πριν και την ίδια στιγμή όλοι μα θα τα καταφέρναμε για το αύριο .
Κι ύστερα κάθισα έξω στα σκαλοπάτια του Ναού και θυμήθηκα την Ιστορία του τόπου μας και πάλι. Άνοιξα εκείνα τα σεντούκια της αναδρομής στο παρελθόν και σταμάτησα στο Σεπτέμβρη του 1669. Τότε που «εδίωξαν» την Κάρα του Αγίου Τίτου από την πόλη μας για να σωθεί να μην πέσει στα χέρια των Οθωμανών.
Σε ένα καράβι την έβαλαν μαζί με την εικόνα της Παναγίας της Μεσοπαντίτισσας που παραμένει ξενιτεμένη κι ένα σωρό άλλα κειμήλια και τα φυγάδεψαν να σωθούν, να γλιτώσουν…
Περπάτησα ίσαμε την 25η Αυγούστου κοίταξα κάτω προς τη θάλασσα κι ήταν σαν να είδα το καράβι να ξεμακραίνει με μαύρες σημαίες για την ξενιτιά, τότε … Την ίδια στιγμή ένα άλλο καράβι, στολισμένο τούτη τη φορά με κάτασπρα πανιά, με κόκκινα χαλιά, με χίλια λουλούδια να πιάνει ξανά λιμάνι,να καθρεφτίζεται στα καταγάλανα νερά, να χαιρετά τον μεγάλο Άρχοντα, τον Κούλε στην μεγαλοπρεπή του Είσοδο, στην Μεγάλη Επιστροφή, μεταφέροντας ένα από τα πιο Ιερά Κειμήλια μας, στο πατρικό του σπίτι. Σαν να ΄μουν εκεί και ας ήμουν σχεδόν νεογέννητη εκείνη την ημερομηνία. Σαν να μύριζα τα ροδοπέταλα στους δρόμους, σα να ΄βλεπα τα δάκρυα και τη χαρά χιλιάδων ανθρώπων. Σαν να ζητωκραύγαζα κι εγώ από χαρά κι ακολουθούσα το πλήθος ίσαμε εδώ, στην Μεγάλη Πλατεία…
54 χρόνια σαν σήμερα. Τότε ήταν 15 Μαΐου 1966.
Είναι η μέρα που το λιμάνι, η 25η Αυγούστου θα γεμίσει με χιλιάδες ανθρώπους. Αντιπρόσωποι της Κυβέρνησης, κληρικοί, μοναχοί, και απλός λαός θα υποδεχτεί την Κάρα του Αποστόλου Τίτου ύστερα από 297 περίπου χρόνια.Επιστροφή στην πατρίδα, στη γενέθλιο γη. Όλα αυτά χρόνια φυλασσόταν στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Λένε πως έριχναν παντού ροδοπέταλα και άλλα λουλούδια της κρητικής γης σε όλο το δρόμο από τo λιμάνι, την 25η Αυγούστου και μέχρι την είσοδο του Ναού, για να υποδεχτούν ένα σύμβολο, ένα ιερό κειμήλιο που μόνο δάκρυα χαράς θα μπορούσε να φέρει στα μάτια όλων των ανθρώπων που βρίσκονταν εκεί. Επίσημοι προσκεκλημένοι ο αντιπρόσωπος του Πατριάρχου της Βενετίας, Επίσκοπος Ιωάννης Ολιβότι, που την παρέδωσε στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο.
Λένε επίσης πως στο λόγο του, που αναφώνησε με πολλή μεγάλη συγκίνηση ανέφερε περίπου τα παρακάτω: «Αυτός ο λαμπρός εορτασμός του κρητικού λαού θα μετριάσει τη θλίψη των ενετών για τη στέρηση του τιμίου λειψάνου, το οποίο επί τρεις αιώνες ήτο αντικείμενο ευλαβούς αγάπης. Δε θα λησμονήσω ποτέ αυτές τις στιγμές της θριαμβευτικής επιστροφής της Τιμίας Κάρας του Αγίου Τίτου, αγαπητού μαθητή του Αποστόλου Παύλου και πρώτου Επισκόπου Κρήτης». Ο Αρχιεπίσκοπος Ευγένιος, πρωτοστάτης της μεγάλης επιστροφής , είπε μεταξύ των άλλων: «Οποία χαρά σήμερον εν ουρανώ και επί γης. Οποία χαρά δια τας μακαρίας ψυχάς των αοιδίμων προκατόχων ημών, των άλλων αρχιερέων της Κρήτης και δι’ όλην την θριαμβεύουσαν Εκκλησίαν του Χριστού. Οποία χαρά και δι’ ημάς, οι οποίοι έχομεν το ιδιαίτερο προνόμιο και ευτύχημα να υποδεχώμεθα σήμερον το τιμιώτατον λείψανον του πρωτοθρόνου Επισκόπου ημών, επί παρουσία τόσων τιμίων εκπροσώπων των εκκλησιών ημών, ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών, και τοσαύτης συρροής κλήρου και λαού και να έχωμεν εις το εξής το τιμώτατο τούτο λείψανο εν μέσω ημών».
Πότε πια να μην συμβεί τέτοιο κακό, ποτέ να μην ξημερώσει μισεμός για κανέναν και τίποτα για τούτο τον τόπο.
Παράξενη η σημερινή μέρα. Κι όμως σκέφτηκα, παραλίγο να είχε συμβεί κι άλλο κακό στον τόπο. Αόρατη απειλή από έναν ιό που κανείς δεν γνωρίζει αν θα συνεχίσει να μας ταλαιπωρεί.
54 χρόνια… Κοντέψαμε να το ξεχάσουμε…Ας είναι!
Ευχαριστώ παπά-Μανόλη για τις θύμησες και την κουβέντα μας.
Του χρόνου θα ΄ναι όλα αλλιώς!
Πήρα πάλι το ποδήλατο και συνέχισα την περιπλάνηση στους άδειους δρόμους…
ΠΗΓΕΣ:
Το Ηράκλειο στο πέρασμα των Αιώνων, Στεργ.Σπανάκη, Δήμος Ηρακλείου, 1990
Το Ηράκλειο και η Νομαρχία του, Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Ηρακλείου, 2005
http://zhtunteanagnostes.blogspot.gr
