Δύο σπουδαίοι Ηρακλειώτες που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στη μνήμη πολλών

Στυλιανός Αλεξίου, Θωμάς Φανουράκης!

Μέσα από τα γραπτά τους ξαναζούμε το Μεγάλο Κάστρο, την πόλη τους, όπως εκείνοι την έζησαν και την αγάπησαν!

Δύο  σπουδαίοι Ηρακλειώτες, δυο άνθρωποι που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στη μνήμη πολλών άλλων. Δύο άνθρωποι που υπηρέτησαν την Τέχνη με διαφορετική οπτική γωνία αλλά που πρόσφεραν θησαυρούς με το έργο τους σε μια πόλη που ίσως και να τους αγάπησε.

Γράφει ο αείμνηστος  Στυλιανός Αλεξίου για τον ζωγράφο Θωμά Φανουράκη 

«Τον γνώριζα από τότε που ήμουν παιδί. Κατοικούσε προπολεμικά στην τότε οδό Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (σήμερα Γιάννη Χρονάκη), γειτονικά με το σπίτι του παππού μου Στρατή Βουρδουμπάκη, στο οποίο οικογενειακώς έμενα...Περνώντας, έβλεπα την εξώπορτα του σπιτιού του πάντα ανοιχτή, όπως συνηθιζόταν τότε στο Ηράκλειο. Φαινόταν η αυλή με τις γλάστρες και τα λουλούδια γύρω από μια κεντρική λεμονιά, κάτω από την οποία δειπνούσαν τα δροσερά βράδια του καλοκαιριού οι Φανουράκηδες. Τα περισσότερα σπίτια στο Ηράκλειο ήταν διώροφες μονοκατοικίες και είχαν αυλές, που λειτουργούσαν ως πνεύμονες του σπιτιού για τον αερισμό και τον φυσικό φωτισμό των γύρω δωματίων, και ως χώροι παιχνιδιού για τα παιδιά...

Ο Θωμάς σ΄όλη του τη ζωή θυμόταν το Ηράκλειο των παιδικών του χρόνων, όχι από ρομαντική νοσταλγία, αλλά επειδή έβλεπε ότι η τότε πόλη, χωρίς υψηλές οικοδομές στα στενά, χωρίς μολυσμένο αέρα και πανδαιμόνιο τροχοφόρων, ήταν ανθρωπινότερη. Από παντού έβλεπες τον Ψηλορείτη και άκουγες χειμώνα καλοκαίρι τον ήχο της θάλασσας, ενώ πάνω μας συνεχώς περνούσαν , από άνοιξη ως το φθινόπωρο , χιλιάδες χελιδόνια...

Oλόκληρη η Ελλάδα και το Ηράκλειο χτίζονται. Παντού ξεφυτρώνουν τσιμεντοκολώνες. Το μπετόν σκεπάζει παραλίες, κάμπους , βουνά... Η αναρχία που επικρατεί είναι κάτι το ασύλληπτο....

Ο Θωμάς, βλέπει και καταγράφει και διαισθάνεται τι θα γίνει. Τώρα έχει το χρόνο να ζωγραφίζει . " Δεν είμαι πια Δημόσιος Υπάλληλος" , όπως έλεγε ο ίδιος. Στο εργαστήρι του στον Μπεντεβή, από το παράθυρο του βλέπει τ΄ αμπέλια , τις ελιές και στο βάθος στην καταγάλανη λουρίδα της θάλασσας... Ζωγραφίζει σκαλωσιές, χάρτινους μύλους, ζύγια, χάρτινα πουλιά, σύμβολα όλα και φτάνει στις περίφημες αναμονές , τα σίδερα, που περιμένουν τη συνέχιση της οικοδόμησης...

Τον Θωμά τον πληγώνει η Ελλάδα , όπως έλεγε ο Σεφέρης. Το καταγγέλλει και είναι αυστηρός, σκληρός, ασυμβίβαστος...Αργότερα, μετά τον πόλεμο, άρχισα να κάνω συντροφιά με τον Θωμά. Τον επισκεπτόμουν στο ζωγραφικό εργαστήριό του, που άλλαζε κατά διαστήματα θέση στο Ηράκλειο. Τελικά ο Θωμάς εγκαταστάθηκε στο ιδιόκτητο μικρό “ατελιέ” του στην περιοχή Πεντεβή, που ήταν επί πολλά χρόνια και κατοικία του. Κάναμε συντροφιά, μαζί με άλλους φίλους, και όλοι χαιρόταν την καλλιέργεια, την ειρωνεία και το “χιούμορ του.»

Γράφει ο ίδιος ο Θωμάς Φανουράκης  από την εμπειρία του για τα πρώτα του βήματα στη ζωγραφική στο εργαστήριο του Αλεξανδρίδη,  μικρό παιδί ακόμα...

{Πιστεύω πως η μοίρα του κάθε τεχνίτη προδιαγράφεται, από την ώρα της γέννησής του, με το τι πρωτοείδανε τα μάτια του και τι πρωτάκουσαν τ άφτιά του΄ θυμήθηκα αμέσως το πρωινό που τεσσάρω χρονώ, με πήρε από το χέρι η μάνα μου,για να με πάει πρώτη φορά στο σκολειό. Εγώ δοσ΄του να λέω : " Εγώ δε θέλω , εγώ δε θέλω". Ομως οι αντιρρήσεις σταμάτησαν, όταν διάκρινα μπροστά σ΄ανοιχτό παράθυρο, το προφίλ ενός νέου άντρα που κρατούσε στ΄ αριστερό χέρι ένα ίσιο, λεπτό βεργάκι με τρίχες στην άκρη. Μ αυτό το ραβδί άγγιζε μια τον ξύλινο δίσκο και μιά το μ΄ άσπρο μπογιά βαμμένο και στεγνωμένο χαρτόνι, όπως σα να το ξεσκόνιζε ελαφρά, άπλωνε πρώτα πάνω κει τα χρώματα κόκκινα και πορτοκαλιά που γίνονταν ουρανός σ΄ ώρα δύσης κι ύστερα χρώματα μενεξεδιά που γίνονταν βουνά. Κοιτούσα σα μαγεμένος.}

ΠΗΓΕΣ :

Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ

Έλληνες Ζωγράφοι

Η Κρήτη των καλλιτεχνών, 19ος - 20ος αιώνας, Αγιογραφία, Ζωγραφική,Γλυπτική, Ντενίζ -  Χλόη Αλεβίζου, εκδ. Δοκιμάκης

Κείμενα Φιλίας και Μνήνης, Στυλιανός Αλεξίου, εκδ. Δοκιμάκης

zhtunteanagnostes.blogspot.gr 

cretalive.gr