Υπερ-έκθεση των παιδιών στα social media: οι κίνδυνοι του “sharenting”

Ψηφιακή παρουσία στα social media πριν καν …γεννηθούν έχουν, πλέον, εν αγνοία τους, τα σημερινά παιδιά. Από τον πρώτο υπέρηχο της κύησης μέχρι τα πρώτα δοντάκια, τα πρώτα βήματα και την εκπαίδευση τουαλέτας, τα παιδιά εκτίθενται πλέον υπερβολικά στα κοινωνικά δίκτυα.

Το φαινόμενο αυτής της υπερ-έκθεσης των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει, μάλιστα, αποκτήσει το δικό του όνομα: αποκαλείται sharenting: από τις λέξεις share-μοιράζομαι και parenting-ανατροφή. Και ενώ είναι φυσιολογικό να νοιώθει κανείς την ανάγκη να καταγράψει τη διαδικασία ανατροφής των παιδιών του, δεν είναι απαραίτητα σωστό να μοιράζεται την κάθε στιγμή τους στα social media, με το φαινόμενο του “sharenting” να εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Επίτροπου παιδιών στην Αγγλία, οι γονείς δημοσιεύουν κατά μέσο όρο 1.300 φωτογραφίες και βίντεο των παιδιών τους έως την ηλικία των 13 ετών. Και ενώ οι γονείς έχουν προφανώς τις καλύτερες προθέσεις, όταν μοιράζονται διάφορες πτυχές της ζωής των παιδιών τους, θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά τι αντίκτυπο θα μπορούσε να έχει για αυτά στο μέλλον η δημοσιοποίηση πληροφοριών τέτοιου είδους. Γιατί, καθώς μεγαλώνουν, μερικές από τις φωτογραφίες και τις λεπτομέρειες, που έχουμε δημοσιοποιήσει ως γονείς, ενδέχεται να έχουν εκτεταμένες συνέπειες για τα παιδιά μας, τις οποίες τη δεδομένη στιγμή δεν μπορούμε να γνωρίζουμε.

Γι’ αυτό είναι σημαντικό να θέτουμε εκ των προτέρων κάποιους περιορισμούς ως προς το τι περιεχόμενο μπορούμε τελικά να κοινοποιούμε και βεβαίως, όσο τα παιδιά μας μεγαλώνουν, θα πρέπει να σεβόμαστε την άποψή τους για το συγκεκριμένο θέμα. 

Τι δημοσιοποιούμε και σε ποιόν;
Σύμφωνα με την ESET είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν τι μπορούν να δημοσιοποιούν και σε ποιον. “Τα δεδομένα στο Διαδίκτυο έχουν σχεδιαστεί, ώστε να διευκολύνουν την αναζήτηση και την κοινοποίηση και διατηρούνται εκεί για πολλά χρόνια. Ή με άλλα λόγια, “ότι ανεβαίνει στο internet, συνήθως μένει εκεί”. “Εντούτοις, οι άνθρωποι τείνουμε να ξεχνάμε ότι κάτι τόσο απλό, όσο το να μοιραζόμαστε μια φωτογραφία ενός παιδικού πάρτι γενεθλίων, θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη ζημιά, αν η φωτογραφία καταλήξει σε λάθος χέρια”, αναφέρει η εταιρεία.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος, η εταιρεία αναλύει τις πληροφορίες που μπορεί να περιλαμβάνει μια απλή ανάρτηση, όπως η φωτογραφία του παιδιού, που πιθανά θα συνοδεύεται από μια ευχή του τύπου “χαρούμενα 2α γενέθλια, Γιάννη!”. Αυτή η απλή ανάρτηση, κατά τους αναλυτές, περιλαμβάνει λεπτομέρειες, που θα μπορούσαν να δίνουν στοιχεία για την τοποθεσία. Επίσης, πληροφορίες για άλλους ανθρώπους, αφού θα μπορούσε να είναι μια ομαδική φωτογραφία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει επίσης προβλήματα, αφού πρέπει να λάβετε υπόψιν και την ιδιωτικότητα των ανθρώπων, που συμμετέχουν σε τέτοια γεγονότα. Επίσης, μπορεί να παρέχει πληροφορίες, όπως κάποια γεωγραφική ετικέτα, εάν ο γονέας δεν έχει ήδη απενεργοποιήσει τη σήμανση τοποθεσίας λήψης της φωτογραφίας. “Συγκεντρώνοντας όλες αυτές τις πληροφορίες μαζί, έχουμε το όνομα, την ημερομηνία γέννησης και τη διεύθυνση του παιδιού, τα οποία θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν, π.χ. για κλοπή ταυτότητας”, υπογραμμίζει η ESET. 

Κίνδυνοι
Η Stacey Steinberg, αναπληρώτρια διευθύντρια του Κέντρου για Παιδιά και Οικογένειες (Center on Children and Families), αναφέρθηκε στους κινδύνους του sharenting στη μελέτη με τίτλο “Sharenting: Η ιδιωτικότητα των παιδιών στην εποχή των social media”. Ένα από τα παραδείγματα που αναφέρει, αφορά μητέρα που δημοσίευσε φωτογραφίες των δίδυμων παιδιών της, καθώς ήταν στην τουαλέτα. Η μητέρα ανακάλυψε, αργότερα, ότι κάποιοι είχαν κατεβάσει τις φωτογραφίες, τις είχαν επεξεργαστεί και στη συνέχεια τις είχαν ανεβάσει σε ιστοσελίδα για παιδόφιλους.

Η καλύτερη και ασφαλέστερη συμβουλή των ειδικών είναι να “μη δημοσιεύετε στα social media τίποτε, που να σχετίζεται με τα παιδιά σας”.

Όμως, αυτό θα ήταν σχεδόν ακατόρθωτο για τους περισσότερους σύγχρονους γονείς. Η εποχή που ξεφυλλίζαμε τα οικογενειακά άλμπουμ έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και ούτε είναι πρακτικό να κουβαλάμε μαζί μας άλμπουμ φωτογραφιών για να τα δείξουμε στα μέλη της οικογένειας μας ή τους φίλους μας. 

Συστάσεις
Ωστόσο, σύμφωνα με την ESET, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούμε να κοινοποιούμε τις φωτογραφίες μετριάζοντας τους κινδύνους, που περιγράψαμε νωρίτερα. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:

“• Μην μοιράζεστε κάτι που μπορεί να περιέχει προσωπικά στοιχεία ή πληροφορίες, που μπορούν να συμβάλλουν στην αναγνώριση του παιδιού σας, όπως ονόματα, διευθύνσεις, ημερομηνία γέννησης.

• Απενεργοποιήστε τη σήμανση τοποθεσίας, όταν κάνετε λήψη φωτογραφιών, ώστε να μην εμφανίζονται οι ετικέτες τοποθεσίας.

• Να είστε προσεκτικοί σχετικά με τον τρόπο κοινοποίησης των φωτογραφιών. Πριν αναρτήσετε κάτι στα social media, ρίξτε πρώτα μια ματιά στα φίλτρα απορρήτου και στη συνέχεια στο κοινό, στο οποίο θα κοινοποιήσετε την ανάρτηση.

• Μοιραστείτε φωτογραφίες και πληροφορίες με άτομα που γνωρίζετε και εμπιστεύεστε και ζητήστε τους να μην τα μοιραστούν με άλλους.

• Πριν δημοσιεύσετε κάτι, κάντε μια παύση και σκεφτείτε κατά πόσο αυτό, που σκοπεύετε να μοιραστείτε, θα επηρεάσει στο μέλλον το παιδί σας και πώς”.

sepe.gr