Τρύπα του όζοντος: Θα αποκατασταθεί σε 20 χρόνια εκτιμούν οι επιστήμονες

Η τρύπα στο στρώμα του όζοντος της Γης, πρόκειται να επουλωθεί πλήρως στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου μέσα σε δύο δεκαετίες, μετά από αποφασιστική δράση των κυβερνήσεων για σταδιακή εξάλειψη των ουσιών που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος, Σύμφωνα με νέα αξιολόγηση του ΟΗΕ, που επικαλείται το The Guardian.

Η απώλεια της στιβάδας του όζοντος, δημιουργεί κίνδυνο να εκτεθούν οι άνθρωποι σε επιβλαβείς υπεριώδεις ακτίνες από τον ήλιο. Όμως η αποκατάσταση της  βρίσκεται σε καλό δρόμο για να ανακτηθεί πλήρως έως το 2040 παγκοσμίως, εκτός από τις πολικές περιοχές, σύμφωνα με την έκθεση.

Στους πόλους θα χρειαστούν λίγο περισσότερο χρόνο. Το στρώμα του όζοντος θα ανακάμψει πλήρως μέχρι το 2045 πάνω από την Αρκτική και έως το 2066 πάνω από την Ανταρκτική.

Μετά τον συναγερμό για την απώλεια όζοντος στη δεκαετία του 1980, η στιβάδα του όζοντος βελτιώθηκε σταθερά μετά το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ του 1989, μια διεθνή συμφωνία που βοήθησε στην εξάλειψη του 99% των χημικών ουσιών που καταστρέφουν το όζον, όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFC) που χρησιμοποιήθηκαν ως διαλύτες και ψυκτικά.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι ενέργειες που έγιναν για την επούλωση της στιβάδας του όζοντος έχουν βελτιώσει την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Οι CFC είναι επίσης αέρια θερμοκηπίου και η συνεχιζόμενη ανεξέλεγκτη χρήση τους θα είχε αυξήσει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες έως και 1 βαθμό Κελσίου μέχρι τα μέσα του αιώνα.

Η δράση για το όζον αποτελεί προηγούμενο για τη δράση για το κλίμα», δήλωσε ο Πέτρι Ταάλας, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, ο οποίος παρουσίασε την έκθεση ορόσημο, που συντάσσεται κάθε τέσσερα χρόνια. «Η επιτυχία μας στη σταδιακή κατάργηση των χημικών που καταστρέφουν το όζον μας δείχνει τι μπορεί και πρέπει να γίνει επειγόντως για να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα, να μειώσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου και έτσι να περιορίσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας», πρόσθεσε ο Taalas.

Η ενοποιημένη παγκόσμια απάντηση στους CFC δείχνει ότι η συμφωνία του Μόντρεαλ θα πρέπει να θεωρείται «η πιο επιτυχημένη περιβαλλοντική συνθήκη στην ιστορία και παρέχει ενθάρρυνση στις χώρες του κόσμου να αποφασίσουν έναν στόχο στον οποίο θα δράσουν», σύμφωνα με τον David Fahey, επιστήμονα στο National Oceanic. και Atmospheric Administration, η οποία είναι ο κύριος συγγραφέας της νέας αξιολόγησης.

Η πρόοδος δεν ήταν πάντα ομαλή – το 2018, οι επιστήμονες εντόπισαν μια αύξηση στη χρήση CFC που σημειώθηκε στην Κίνα και η οποία τελικά αποκαταστάθηκε. Από την άλλη πλευρά, η αντικατάσταση των CFC με μια άλλη ομάδα βιομηχανικών χημικών ουσιών, τους υδροφθοράνθρακες (HFC), ήταν προβληματική επειδή οι HFC είναι αέρια θερμοκηπίου, που απαιτούν άλλη διεθνή συμφωνία, που συνήφθη στο Κιγκάλι, για να μειωθεί η χρήση τους.

Ο Fahey είπε ότι οι CFC εξακολουθούν να παραμένουν στην ατμόσφαιρα για περίπου έναν αιώνα. «Είναι σαν να περιμένεις να στεγνώσει η μπογιά, απλά πρέπει να περιμένεις τη φύση να κάνει τη δουλειά της και να αφαιρέσει αυτές τις χημικές ουσίες», είπε. Η πρόκληση όσον αφορά τα αέρια του θερμοκηπίου όπως το διοξείδιο του άνθρακα είναι ακόμη μεγαλύτερη, είπε, επειδή παραμένουν στην ατμόσφαιρα πολύ περισσότερο και, σε αντίθεση με τους CFC που παρήχθησαν μόνο λίγες εταιρείες, οι εκπομπές από ορυκτά καύσιμα είναι πολύ πιο διαδεδομένες και ενσωματωμένες σχεδόν σε όλες δραστηριότητες. «Το CO2 είναι μια διαφορετική κατηγορία όσον αφορά τη μακροζωία, κάτι που προκαλεί ανησυχία», είπε. Αυτή είναι η πρώτη έκθεση που εξετάζει τις πιθανές επιπτώσεις στο στρώμα του όζοντος της ηλιακής γεωμηχανικής, μιας προτεινόμενης κλιματικής παρέμβασης στην οποία ανακλαστικά σωματίδια όπως το θείο ψεκάζονται μαζικά στην ατμόσφαιρα για να εκτρέψουν το ηλιακό φως και έτσι να μειώσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η αμφιλεγόμενη πρακτική, την οποία θέλει να διερευνήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ, έχει τη δυνατότητα να μειώσει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες, αλλά θα μπορούσε να έχει «απροσδόκητες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στο όζον», αναφέρει η έκθεση, αν και αναγνωρίζει ότι υπάρχουν «πολλά κενά γνώσης και αβεβαιότητες που εμποδίζουν σαφέστερη αξιολόγηση αυτή τη στιγμή».