Το ρόβερ Perseverance κατέγραψε (για πρώτη φορά) τον ήχο ενός «διαβόλου σκόνης» στον Άρη

Ένας πανύψηλος ανεμοστρόβιλος σκόνης πέρασε ακριβώς πάνω από το Perseverance, καθώς εξερευνούσε περιοχή του Άρη, και το ρόβερ κατέγραψε τους πρώτους ήχους αυτού του «διαβόλου αρειανής σκόνης», όπως χαρακτηρίζονται, χρησιμοποιώντας το μικρόφωνό του.

Οι διάβολοι σκόνης, ή ανεμοστρόβιλοι σκόνης, είναι συνηθισμένοι στον Άρη και αποτελούν μέρος των καιρικών συνθηκών στον κόκκινο πλανήτη.

Άλλες αποστολές έχουν συλλέξει εικόνες, μετεωρολογικά δεδομένα και μετρήσεις σκόνης από αυτά τα φαινόμενα, ενώ η προσεδάφιση InSight της NASA κατέγραψε ακόμη και σεισμικά και μαγνητικά σήματα που δημιουργούνται από τους διαβόλους σκόνης. Αλλά ο ήχος ήταν το στοιχείο που έλειπε - μέχρι τώρα.

Όταν το ρόβερ Perseverance προσεδαφίστηκε στον Άρη τον Φεβρουάριο του 2021, έγινε η πρώτη αποστολή που μετέφερε μικρόφωνα στον κόκκινο πλανήτη. Το μικρόφωνο SuperCam του ρομποτικού εξερευνητή έτυχε να είναι ενεργοποιημένο και να καταγράφει στις 27 Σεπτεμβρίου 2021, όταν ένας διάβολος σκόνης πέρασε ακριβώς πάνω από το ρόβερ, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη στο περιοδικό Nature Communications.

Κατά τη διάρκεια ενός αποσπάσματος 11 δευτερολέπτων, έχουν καταγραφεί δύο περίοδοι ανέμου χαμηλής συχνότητας καθώς περνούσε από τις δύο άκρες του ρόβερ. Ανάμεσα στα «τείχη» του ανεμοστρόβιλου υπάρχει μια ήρεμη περίοδος κατά την οποία εκείνο βρισκόταν στο μάτι της δίνης, δήλωσε η Dr. Naomi Murdoch, ερευνήτρια στο Ανώτατο Ινστιτούτο Αεροναυπηγικής και Διαστήματος του Πανεπιστημίου της Τουλούζης.

Κατά τη διάρκεια του συμβάντος ακούγονται τριξίματα και σφυρίγματα, τα οποία προσδιορίστηκαν ως κόκκοι σκόνης που χτυπούν το ρόβερ.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να μετρήσουν τα σωματίδια στον διάβολο σκόνης καθώς έπεφταν πάνω στο ρόβερ, οδηγώντας σε ένα εντελώςνέο είδος μετρήσεων στον κόκκινο πλανήτη, δήλωσε η Murdoch. Είναι η πρώτη φορά που ένα όργανο είναι σε θέση να ποσοτικοποιήσει την αιωρούμενη σκόνη στον Άρη.

Εικόνες κι άλλα δεδομένα που έστειλε πίσω το ρόβερ επιβεβαίωσαν, επίσης, αυτό που συνέβη. Όταν οι ερευνητές συνέθεσαν όλα τα στοιχεία, διαπίστωσαν ότι ο διάβολος σκόνης έφτασε σε ύψος πάνω από 118 μέτρα και είχε πλάτος 25 μέτρα- περίπου 10 φορές μεγαλύτερο από το ίδιο το Perseverance. Και παρότι μοιάζει σαν τεράστιος ανεμοστρόβιλος, είναι το μέσο μέγεθος για τους αρειανούς διαβόλους σκόνης, εξήγησε η ίδια. 

Οι ερευνητές εξεπλάγησαν όταν ανακάλυψαν ότι η σκόνη συσσωρεύτηκε στο εσωτερικό του διαβόλου σκόνης, αντί απλά να μεταφερθεί μέσα στα εξωτερικά τοιχώματα - πιθανόν επειδή μπορεί να βρισκόταν ακόμα στη διαδικασία σχηματισμού καθώς κινούνταν πάνω από το ρόβερ.

Οι διάβολοι σκόνης χρησιμεύουν ως δείκτες της αναταραχής στην ατμόσφαιρα του Άρη και παίζουν σημαντικό ρόλο στον κύκλο της αρειανής σκόνης.

Η γνώση για τον τρόπο με τον οποίο η σκόνη πετάγεται και κινείται στον κόκκινο πλανήτη - ένα βασικό χαρακτηριστικό του καιρού και του κλίματος, δεδομένου ότι η σκόνη είναι το κύριο χαρακτηριστικό του - μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τον σχηματισμό και την εξέλιξη των καταιγίδων σκόνης. Μια καταιγίδα σκόνης ήταν η αιτία τερματισμούς της 15ετούς αποστολής του ρόβερ Opportunity το 2018.

«Οι παγκόσμιες καταιγίδες σκόνης είναι σημαντικές για την κατανόηση του αρειανού κλίματος» δήλωσε η Murdoch. «Οι ακουστικές μετρήσεις των προσκρούσεων της σκόνης και της ανύψωσης της σκόνης θα βελτιώσουν, επομένως, την κατανόησή μας για τους δαίμονες σκόνες και θα βοηθήσουν, επίσης, στη βελτίωση των μοντέλων του κλίματος του Άρη. Η κατανόηση της ανύψωσης της σκόνης είναι, επίσης, κρίσιμη για τις διαστημικές αποστολές λόγω της ζημίας που μπορεί να προκληθεί στο υλικό».