Ποιος θα κατασκευάσει το πρώτο διαστημόπλοιο που θα φέρει δείγματα από τον Άρη

Η Airbus επελέγη από τον ΕΟΔ (Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος) ως ο βασικός συμβασιούχος για την κατασκευή του Earth Return Orbiter (ERO) του Mars Sample Return- το πρώτο διαστημόπλοιο που θα φέρει πίσω στη Γη δείγματα από τον Άρη.

Το Mars Sample Return (MSR) είναι ένα κοινό εγχείρημα της NASA και του ΕΟΔ, και το επόμενο βήμα στην εξερεύνηση του Άρη. Το ERO και το Sample Fetch Rover (SFR) είναι τα δύο κύρια ευρωπαϊκά στοιχεία του MSR και πρόκειται να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν από την Airbus. Η τρίτη ευρωπαϊκή συμβολή στο πρόγραμμα MSR είναι ο βραχίονας STA (Sample Transfer Arm) που θα μεταφέρει τα δείγματα από το SFR στο Mars Ascent Vehicle (MAV). Η συνολική αξία του συμβολαίου για το ERO είναι 491 εκατ. ευρώ.

Στο πλαίσιο της πενταετούς αποστολής, το διαστημόπλοιο θα πάει στον Άρη, θα λειτουργήσει ως αναμεταδότης για τις αποστολές στην επιφάνεια, θα συναντήσει τα δείγματα που θα τεθούν σε τροχιά και θα τα φέρει με ασφάλεια πίσω στη Γη. Πριν την εκτόξευση από την επιφάνεια του Άρη, τα δείγματα θα έχουν τοποθετηθεί σε ειδικά δοχεία και θα έχουν συλλεγεί από το SFR.

Για το ERO, η Airbus θα χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία της πάνω στις αυτόνομες συναντήσεις και προσδέσεις, που έχει προκύψει από το επιτυχημένο ΑΤV (Automated Transfer Vehicle) και πρόσφατες εξελίξεις από το JUICE, την πρώτη ευρωπαϊκή αποστολή στον Δία.

«Φέρνουμε την πλήρη ισχύ της εμπειρίας που αποκτήσαμε από τα Rosetta, Mars Express, Venus Express, Gaia, ATV, BepiColombo και JUICE για να διασφαλίσουμε ότι αυτή η αποστολή θα επιτύχει. Η επιστροφή δειγμάτων πίσω στη Γη από τον Άρη θα είναι ένα ασυνήθιστο κατόρθωμα, φέρνοντας τη διαπλανητική επιστήμη σε ένα νέο επίπεδο» είπε ο ο Ζαν Μαρκ Νασρ, επικεφαλής των Airbus Space Systems.

Το 6 τόνων και 6 μέτρων διαστημόπλοιο προορίζεται να εκτοξευτεί με πύραυλο Ariane 6 το 2026 και θα είναι εξοπλισμένο με ηλιακούς συλλέκτες 144 τετραγωνικών μέτρων, με άνοιγμα άνω των 40 μέτρων – μεταξύ των μεγαλύτερων που έχουν φτιαχτεί ποτέ- και αναμένεται να χρειαστεί έναν χρόνο για να φτάσει στον Άρη. Θα χρησιμοποιεί ένα υβριδικό σύστημα προώθησης, που θα συνδυάζει ηλεκτρική και χημική προώθηση. Όταν φτάσει εκεί, θα παρέχει υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών στις αποστολές NASA Perserverance Rover και Sample Retriecal Lander (SRL), δύο σημαντικούς πυλώνες του εγχειρήματος MSR.

Στο δεύτερο σκέλος της αποστολής του, το ERO θα πρέπει να εντοπίσει, να συναντήσει και να πιάσει ένα αντικείμενο μεγέθους μπάλας μπάσκετ: Το OS (Orbiting Sample) όπου θα βρίσκονται τα φιαλίδια με τα δείγματα- κάτι που θα πρέπει να γίνει σε απόσταση 50 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από το κέντρο ελέγχου στη Γη. Όταν το πιάσει, το OS θα σφραγιστεί σε ένα ειδικό σύστημα απομόνωσης και θα τοποθετηθεί στο EEV (Earth Entry Vehicle), που στην ουσία θα είναι ένα τρίτο σύστημα απομόνωσης, για να διασφαλιστεί πως τα δείγματα θα φτάσουν ακέραια στην επιφάνεια της Γης. Το ERO θα χρειαστεί άλλον έναν χρόνο για να γυρίσει πίσω στον πλανήτη μας, όπου θα βάλει το EEV σε μια πορεία με προορισμό ένα προκαθορισμένο σημείο προσεδάφισης, πριν το ίδιο εισέλθει σε σταθερή τροχιά γύρω από τον ήλιο.

Μετά την προσεδάφιση, τα δείγματα θα μεταφερθούν σε ειδικές εγκαταστάσεις και θα τεθούν σε καραντίνα, προκειμένου να ακολουθήσει εκτενής μελέτη τους.

Το πρόγραμμα Mars Sample Return αποτελείται από τρεις ξεχωριστές αποστολές, που, από κοινού, θα φέρουν σε πέρας τον στόχο της επιστροφής στη Γη δειγμάτων από τον Άρη πριν τα τέλη του 2031. Το όχημα Perserverance (Mars 2020) της NASA εκτοξεύτηκε τον Ιούλιο του 2020 για να προσεδαφιστεί στον Άρη τον Φεβρουάριο του 2021, όπου θα συλλέξει δείγματα και θα τα βάλει σε ειδικά δοχεία, τα οποία θα αφήσει σε σημεία για να περισυλλεγούν από την αποστολή SRL και το ευρωπαϊκό Sample Fetch Rover. H αποστολή SRL, της οποίας ηγείται η NASA, θα εκτοξευτεί το 2026. Το ERO του ΕΟΔ θα εκτοξευτεί επίσης το 2026