Μεταμόσχευση ολόκληρου ματιού πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στον κόσμο

Ο Άαρον Τζέιμς, θύμα φρικτού εργατικού ατυχήματος πριν από δύο χρόνια, είναι ένας από τους σχετικά λίγους ασθενείς στους οποίους έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα μεταμόσχευση προσώπου.

Είναι όμως και ο πρώτος ασθενής στον οποίο μεταμοσχεύεται ολόκληρο μάτι.

Η επέμβαση σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης χαιρετίζεται ως επίτευγμα, αν και ο ασθενής δεν έχει ανακτήσει την όρασή του στο νέο μάτι. Οι γιατροί του ελπίζουν όμως ότι ο άθλος ανοίγει το δρόμο για τεχνικές επανασύνδεσης μοσχευμάτων ματιού στο οπτικό νεύρο.

Στους έξι μήνες που έχουν περάσει από την επέμβαση τον περασμένο Μάιο, το μάτι παραμένει υγιές με λειτουργικά αγγεία και άθικτο αμφιβληστροειδή, ανέφερε η ιατρική ομάδα στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο NYU Langone Health.

Η επέμβαση για τη μεταμόσχευση του ματιού και του αριστερού τμήματος του προσώπου διήρκεσε 21 ώρες και χρειάστηκε τη συνεργασία 140 επαγγελματιών υγείας, ανέφερε το BBC.

Προς το παρόν, ο Τζέιμς δεν μπορεί να ανοίξει το μεταμοσχευμένο μάτι του, έχει αρχίσει όμως να κινεί λίγο τα βλέφαρα.

Πρώτο βήμα

Μέχρι σήμερα, το μόνο τμήμα του ματιού που μπορούσε να μεταμοσχευθεί ήταν ο κερατοειδής, το διαφανές στρώμα που καλύπτει την ίριδα.

«Και μόνο το γεγονός ότι μεταμοσχεύσαμε ένα μάτι είναι ένα τεράστιο βήμα προόδου, κάτι που σκεφτόμασταν για αιώνες αλλά δεν είχαμε πραγματοποιήσει ποτέ» δήλωσε ο επικεφαλής της ομάδας, δρ Εντουάρντο Ροντρίγκεζ.

O Τζέιμς, 46 ετών, βετεράνος του στρατού που εργαζόταν αργότερα ως τεχνικός καλωδίων υψηλής τάσης, υπέστη  ηλεκτροπληξία το 2021 όταν το δεξί τμήμα του προσώπου του ήρθε σε επαφή με καλώδιο τάσης 7.200 Volt.

Έχασε το δεξί χέρι, το δεξί τμήμα του προσώπου του, τη μύτη το στόμα και το ένα μάτι. Διατήρησε πάντως την όρασή του στο άλλο.

Ο Τζέιμς δεν μπορεί ακόμα να ανοίξει το μεταμοσχευμένο μάτι, το οποίο κρατά καλυμμένο (Reuters)

Αρχικά, οι γιατροί σχεδίαζαν να μεταμοσχεύσουν το μάτι για κοσμητικούς λόγους, είπε ο Ροντρίγκεζ στο Reuters.

«Αν υπήρχε και κάποια αποκατάσταση της όρασης θα ήταν θαυμάσιο αλλά … στόχος μας ήταν να πραγματοποιήσουμε την επέμβαση σε τεχνικό επίπεδο» ώστε να παραμείνει το μάτι ζωντανό.

Προς το παρόν τουλάχιστον, το μάτι δεν επικοινωνεί με το οπτικό νεύρο. Για να ενθαρρύνουν όμως την δημιουργία νέων συνδέσεων, οι γιατροί έλαβαν βλαστικά κύτταρα από τον μυελό των οστών του δότη και τα ενέχυσαν στο οπτικό νεύρο του λήπτη, με την ελπίδα ότι θα αποκαταστήσουν τη βλάβη.

Το επίτευγμα ανοίγει προοπτικές, είπε ο Ροντρίγκεζ, καθώς άλλες ερευνητικές ομάδες αναπτύσσουν εμφυτεύσιμα ηλεκτρόδια και άλλες τεχνικές για την αποκατάσταση της σύνδεσης των ματιών με το οπτικό νεύρο.

Ο Τζέιμς πριν από το ατύχημα του 2021 (Reuters)

Ο Τζέιμς γνωρίζει ότι το νέο του μάτι μπορεί να μην λειτουργήσει ποτέ, ήδη όμως μπορεί να αναπνέει από τη μύτη και να τρώει από το στόμα έπειτα από δύο χρόνια.

Οι γιατροί «δεν περίμεναν ότι το μάτι θα λειτουργήσει και μου το είπαν από την αρχή» είπε.

«Τους είπα ‘ακόμα κι αν δεν δω… τουλάχιστον μπορεί να μάθετε κάτι για να βοηθήσετε τον επόμενο’».

Ο Ροντρίγκεζ δεν αποκλείει πάντως να υπάρξει βελτίωση στο μέλλον. «Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι θα ξαναδεί.  Κανείς όμως δεν μπορεί να ισχυριστεί και το αντίθετο» σχολίασε.

«Σε αυτό το σημείο είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα που πετύχαμε σε μια τεχνικά άκρως απαιτητική επέβαση».