Το James Webb απέδειξε πως μπορεί να ανιχνεύσει σημάδια εξωγήινης ζωής

Τα υλικά για τη δημιουργία ζωής δεν είναι εξωτικά, αντιθέτως βρίσκονται παντού στο σύμπαν. Και ενώ ξέρουμε έως τώρα πως μόνο η Γη διαθέτει ζωή, οι γνώσεις μας για αυτό το θέμα στο ακατανόητα τεράστιο σύμπαν είναι το λιγότερο, εξαιρετικά περιορισμένες.

Οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας τη σημερινή τεχνολογία, αναζητούν σημάδια ζωής κυρίως σε ατμόσφαιρες εξωπλανητών οι οποίοι βρίσκονται στη λεγόμενη “κατοικήσιμη ζώνη” γύρω από ένα άστρο. Τα μαθηματικά λένε πως υπάρχουν τουλάχιστον 300 εκατομμύρια πιθανώς κατοικήσιμοι πλανήτες μόνο στο δικό μας γαλαξία. Οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει έως τώρα 5.000 εξωπλανήτες με εκατοντάδες να έχουν πιθανότητες να είναι κατοικήσιμοι.

Η χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας ή καλύτερα οι ανεπαίσθητες αλλαγές σε αυτήν, θα μπορέσουν να μας πουν αν στον πλανήτη υπάρχει ζωή. Οι αστρονόμοι λοιπόν, μελετώντας πώς το φως του άστρου διαθλάται στην ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη, ψάχνουν για “βιο-υπογραφές”, μοναδικές χημικές ενώσεις οι οποίες ο μόνος λόγος που βρίσκονται εκεί, είναι επειδή παράγονται από κάτι ζωντανό.

Για να ανιχνευθούν αυτές οι ανεπαίσθητες αλλαγές στη σύνθεση της ατμόσφαιρας ενός εξωπλανήτη, χρειάζονται πανίσχυρα τηλεσκόπια και όπως φαίνεται, το μοναδικό που πληροί τα κριτήρια μέχρι τώρα είναι το James Webb Space Telescope.

Ξεκινώντας πρόσφατα την επίσημη λειτουργία του, το James Webb στράφηκε προς τον εξωπλανήτη WASP-96b. Το φάσμα φωτός που έλαβε από την ατμόσφαιρα αποκάλυψε την παρουσία νερού και σύννεφων, αλλά η μέχρι τώρα γνώση μας λέει πως ένας πλανήτης τόσο μεγάλος και καυτός όπως ο WASP-96b, είναι απίθανο να φιλοξενεί ζωή. Σε κάθε περίπτωση όμως αποδείχτηκε πως το James Webb είναι ικανό να ανιχνεύσει τις χημικές υπογραφές του φωτός σε εξωπλανήτες.

Μέσα στους επόμενους μήνες, το James Webb θα στοχεύσει τον εξωπλανήτη TRAPPIST-1e, έναν πιθανώς κατοικήσιμο πλανήτη στο μέγεθος της Γης και σε απόσταση 39 ετών φωτός από αυτήν. Ενώ δεν έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει ζωή, το James Webb μπορεί να ανιχνεύσει ορισμένες αλλαγές στα ατμοσφαιρικά επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα, του μεθανίου και των ατμών νερού, όπου ορισμένοι συνδυασμοί αυτών μπορεί να αποτελούν σημάδια ζωής.

Να σημειώσουμε βέβαια πως πολλά αέρια που παράγονται στη Γη από ζώντα όντα, μπορούν να παραχθούν και από μη βιολογικές διεργασίες. Για παράδειγμα οι αγελάδες παράγουν μεθάνιο, το ίδιο κάνουν όμως και τα ηφαίστεια. Οπότε υπάρχει περίπτωση οι αστρονόμοι να εντοπίσουν ψευδώς θετικές ενδείξεις ύπαρξης ζωής και έπειτα το στοίχημα θα είναι να κατανοήσουμε αν προέρχονται από βιολογικές ή γεωλογικές διεργασίες. Επομένως, η ανίχνευση του James Webb θα είναι μόνο η αρχή στην απαίτηση ισχυρών αποδείξεων για την ύπαρξη ζωής εκτός της Γης.