Η συνείδηση αρχίζει λίγο πριν από την γέννηση; Τα ευρήματα νέας μελέτης

Η μελέτη δείχνει ότι ο εγκέφαλος ενός βρέφους είναι ικανός να σχηματίσει συνειδητές εμπειρίες που διαμορφώνουν την αναπτυσσόμενη αίσθηση του εαυτού τους και την κατανόηση του περιβάλλοντος.

Αυτή η έρευνα ενσωματώνει τα μυστήρια της βρεφικής συνείδησης και χρησιμοποιεί τις πρόσφατες εξελίξεις στον εντοπισμό των δεικτών της συνείδησης μέσω της απεικόνισης εγκεφάλου σε ενήλικες, εφαρμόζοντάς τους για την εκτίμηση της βρεφικής συνείδησης.

Έτσι, τα ευρήματα όχι μόνο φωτίζουν την πρώιμη έναρξη της συνείδησης, αλλά προβάλλουν επίσης καίριες κλινικές, ηθικές και πιθανές νομικές επιπτώσεις.

Βασικά στοιχεία:

1. Δείκτες συνείδησης: Η μελέτη χρησιμοποιεί δείκτες απεικόνισης του εγκεφάλου, που έχει αποδειχθεί ότι υποδηλώνουν συνείδηση σε ενήλικες, για να αξιολογήσει τη συνείδηση σε βρέφη για πρώτη φορά.
2. Αισθητηριακή Ολοκλήρωση: Τα νεογέννητα φαίνεται να είναι ικανά να ενσωματώνουν τις αισθητηριακές και αναπτυσσόμενες γνωστικές τους αντιδράσεις σε συνεκτικές συνειδητές εμπειρίες, βοηθώντας στην κατανόηση των πράξεων των άλλων και στον σχηματισμό απαντήσεων.
3. Ικανότητες αντίληψης: Τα βρέφη, ενώ γνωρίζουν λιγότερα αντικείμενα και χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αντιληφθούν το περιβάλλον τους από τους ενήλικες, μπορούν να επεξεργαστούν μια ευρύτερη ποικιλία πληροφοριών, όπως ήχους από διάφορες γλώσσες.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποια μορφή συνειδητής εμπειρίας υπάρχει από τη στιγμή της γέννησης, ίσως ακόμη και από τέλη της εγκυμοσύνης, διαπίστωσε μια διεθνής ομάδα ερευνητών από το Trinity College του Δουβλίνου και συνεργάτες στην Αυστραλία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. 

Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν το Σάββατο στο περιοδικό Trends in Cognitive Science, έχουν σημαντικές κλινικές, ηθικές και δυνητικά νομικές επιπτώσεις, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.

Στη μελέτη, με τίτλο «Συνείδηση από το “λίκνο”: σχετικά με την εμφάνιση της βρεφικής εμπειρίας», οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι με τη γέννηση ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλος του βρέφους είναι ικανός για συνειδητές εμπειρίες που μπορούν να αφήσουν ένα διαρκές αποτύπωμα στην αναπτυσσόμενη αίσθηση του εαυτού τους και στην κατανόησή του περιβάλλοντος.

Η ομάδα αποτελείται από νευροεπιστήμονες και φιλόσοφους από το Πανεπιστήμιο Monash της Αυστραλίας, το Πανεπιστήμιο του Tübingen στη Γερμανία, το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στις ΗΠΑ και το Trinity College του Δουβλίνου.

Αν και ο καθένας από εμάς ήταν κάποτε μωρό, η βρεφική συνείδηση παραμένει μυστηριώδης, επειδή τα βρέφη δεν μπορούν να μας πουν τι σκέφτονται ή τι αισθάνονται, εξηγεί ένας από τους δύο κύριους συγγραφείς της εργασίας Dr Tim Bayne, Καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Monash (Μελβούρνη).

«Σχεδόν όλοι όσοι έχουν κρατήσει ένα νεογέννητο βρέφος έχουν αναρωτηθεί πώς είναι, αν μη τι άλλο, να είσαι μωρό. Αλλά φυσικά δεν μπορούμε να θυμηθούμε τη βρεφική μας ηλικία, και οι ερευνητές που ασχολούνται με τη μελέτη της συνείδησης έχουν διαφωνήσει σχετικά με το αν η συνείδηση εμφανίζεται «νωρίς» (κατά τη γέννηση ή λίγο μετά) ή «αργά» – μέχρι την ηλικία του ενός έτους ή ακόμη και πολύ αργότερα».

Για να παρέχει μια νέα προοπτική για το πότε αναδύεται για πρώτη φορά η συνείδηση, η ομάδα βασίστηκε στις πρόσφατες εξελίξεις στην έρευνα σχετικά με τη συνείδηση.

Στους ενήλικες, ορισμένοι δείκτες από την απεικόνιση του εγκεφάλου έχουν βρεθεί ότι διαφοροποιούν με αξιοπιστία την ύπαρξη συνείδησης από την απουσία της και εφαρμόζονται όλο και περισσότερο στην επιστήμη και την ιατρική. Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια ανασκόπηση αυτών των δεικτών σε βρέφη έχει χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της συνείδησής τους.

Η συν-συγγραφέας της μελέτης, Lorina Naci, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στη Σχολή Ψυχολογίας, η οποία ηγείται της Ομάδας Συνείδησης και Γνώσης της Trinity, εξήγησε: «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι τα νεογέννητα μπορούν να ενσωματώσουν αισθητηριακές και αναπτυσσόμενες γνωστικές απαντήσεις σε συνεκτικές συνειδητές εμπειρίες για να κατανοήσουν τις ενέργειες των άλλων και να σχεδιάσουν τις δικές τους απαντήσεις».

Το άρθρο ρίχνει επίσης φως στο «πώς είναι» να είσαι μωρό. Γνωρίζουμε ότι η όραση των μωρών είναι πολύ λιγότερο αναπτυγμένη απ´ ότι η ακοή τους, για παράδειγμα.

Επιπλέον, αυτή η εργασία υποδηλώνει ότι, ανά πάσα στιγμή, τα βρέφη γνωρίζουν λιγότερα πράγματα από τους ενήλικες και μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να κατανοήσουν τι βρίσκεται μπροστά τους, αλλά μπορούν εύκολα να επεξεργαστούν περισσότερες διαφορετικές πληροφορίες, όπως ήχους από άλλες γλώσσες, απ´ότι όταν μεγαλώνουν.