Γιατί οι επιστήμονες λένε ότι πρέπει να αρχίσουμε να μετράμε αράχνες

Πολλοί άνθρωποι τις σιχαίνονται και τις φοβούνται. Ο φόβος που νιώθουν οι άνθρωποι για τις αράχνες πραγματικά είναι τόσο μεγάλος που αποτελεί μία ξεχωριστή γνωστική κατηγορία στον ανθρώπινο εγκέφαλο, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα. Εάν ζητήσει κάποιος από τους ανθρώπους να αναφέρουν μία σοβαρή φοβία τους είναι πολύ πιθανόν η αραχνοφοβία να είναι η πρώτη που τους έρχεται στο μυαλό.

Αυτός ο φόβος μας εμποδίζει να μάθουμε περισσότερα για αυτά τα αρθρόποδα. Για παράδειγμα έχουν εξαιρετική όραση (το ίδιο καλή με της γάτας), είναι έξυπνες (μπορούν να σχεδιάζουν) και μπορεί ακόμη να ονειρεύονται, καθώς έχουν ύπνο REM.

Ωστόσο είναι πολύ πιθανόν να μην καταφέρουμε να γνωρίσουμε πολλά από τα είδη αράχνης αφού φαίνεται ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με τον πληθυσμό τους. Οι επιστήμονες ανησυχούν ότι υπάρχει κίνδυνος κάποια είδη να είναι κοντά στην εξαφάνιση από τον πλανήτη μας. Ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία για να αποδειχθεί ή όχι η επιστημονική ανησυχία.

Ο λόγος; Είναι πολύ λίγα τα χρήματα που δίνονται για την έρευνα για τις αράχνες. Εφόσον οι άνθρωποι τις σιχαίνονται και τις φοβούνται υπάρχουν πολύ λιγότερα τα ερευνητικά προγράμματα που ασχολούνται με τις αράχνες.

Τι προτείνουν οι ειδικοί

Η εξαφάνιση κάποιων ειδών αράχνης είναι βέβαιο ότι θα ταράξει το οικοσύστημα και κατ’ επέκταση και τους ανθρώπους. Γι’ αυτό οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές λύσεις για να συγκεντρώσουν περισσότερα δεδομένα. Γι’ αυτό προτείνουν οι άνθρωποι να αρχίσουν να μετράνε τις αράχνες στην γειτονιά τους και να ανεβάζουν τα δεδομένα και φωτογραφίες σε παγκόσμιες επιστημονικές πλατφόρμες καταγραφής. Αυτό ήδη συμβαίνει με διάφορα είδη πουλιών και γυμνοσάλιαγκες.

Ο αραχνολόγος, Ντιμίταρ Ντιμιτρόφ από το Πανεπιστημιακό Μουσείο του Μπέργκεν στη Νορβηγία, πιστεύει ότι αυτή η ιδέα θα μπορούσε να βοηθήσει στο πρόβλημα. Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης το 2021 για ένα θέμα σχετικά με την γνωστική ικανότητα της αράχνης ο Ντιμιτρόφ εξέφρασε τη λύπη του για την έλλειψη επιστημονικής προσοχής και χρηματοδότησης που λαμβάνουν οι αράχνες σε σχέση με άλλα ζώα, όπως τα πουλιά. «Νομίζω ότι υπάρχουν περισσότεροι ορνιθολόγοι παρά είδη πτηνών», είπε ο αραχνολόγος. Όταν ρωτήθηκε εάν η «επιστήμη των πολιτών» θα μπορούσε να βοηθήσει στην κάλυψη αυτού του κενού απάντησε: «Σίγουρα, νομίζω ότι αυτός είναι ο δρόμος».

Σύμφωνα με τον αραχνολόγο, γνωρίζουμε πολύ λίγα για τις αράχνες και η βιοποικιλότητα μειώνεται τόσο γρήγορα, που ακόμη και το επίπεδο χρηματοδότησης που μπορεί να συγκεντρώσουν οι κυβερνήσεις για την παραδοσιακή επιστήμη δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την κλίμακα και τον επείγοντα χαρακτήρα αυτής της πρόκλησης.

Ωστόσο η συμμετοχή των πολιτών μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο σε σύντομο χρονικό διάστημα, είπε ο Ντιμιτρόφ. «Όλοι αυτοί οι άνθρωποι στον ελεύθερο χρόνο τους κάνοντας κάτι τέτοιο ως χόμπι, μερικές ώρες εδώ κι εκεί, μπορούν πραγματικά να συνεισφέρουν έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών που πιθανότατα μπορούν να αλλάξουν, ποιοτικά, όσα γνωρίζουμε για τη φύση και τη βιολογική ποικιλότητα», ανέφερε ο αραχνολόγος.

Φυσικά, η καταγραφή των αραχνών δεν είναι το ίδιο με αυτή την πτηνών. Οι περισσότερες αράχνες είναι νυχτόβια πλάσματα και η ζωή τους μπορεί να είναι εποχιακή και να απαιτεί περισσότερες από μία μετρήσεις το χρόνο. Σε πολλές περιπτώσεις, το είδος της αράχνης δεν μπορεί να αναγνωριστεί εάν δεν κοιτάξουμε τα αναπαραγωγικά μέρη της στο μικροσκόπιο.

Μία φωτογραφία, όμως, από το κινητό τηλέφωνο μπορεί να βοηθήσει να αναγνωριστεί το είδος της αράχνης με την βοήθεια των επιστημόνων. Ακόμη και μόνο ο προσδιορισμός σε ποια οικογένεια ανήκει μια αράχνη, μπορεί να είναι χρήσιμο επιστημονικό δεδομένο, τόνισε ο Ντιμιτρόφ.

Ο επίκουρος καθηγητής Οικολογίας του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι, Πέδρο Καρντόσο θεωρεί ότι ένα παγκόσμιο πρόγραμμα επιστήμης με τους πολίτες με στόχο την συλλογή δεδομένων για τις αράχνες θα ήταν μία εξαιρετική ιδέα. «Νομίζω ότι θα είναι πολύ, πολύ ωραίο. Θα χρειαστεί απλώς να έχουμε αυτό το κρίσιμο μαζικό κοινό σε διαφορετικές χώρες για να το ξεκινήσουμε», είπε ο Πέδρο Καρντόσο.

Ο πολίτης που έγινε ειδικός στις αράχνες

Ένας άνθρωπος από το Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ έχει αρχίσει ήδη να βοηθάει τους επιστήμονες και τους ανθρώπους να γνωρίσουν καλύτερα τις αράχνες. Ο μηχανικός, Ράντι Σούπκαζ το 2019 συνάντησε μία αράχνη στον δρόμο και τρόμαξε.

Έτσι αποφάσισε να ψάξει το θέμα, μπήκε στο διαδίκτυο και βρήκε μια ομάδα στο Facebook με ανθρώπους που εντόπιζαν αράχνες και ανέβαζαν φωτογραφίες. Ανέβασε την φωτογραφία τη αράχνης που τον είχε τρομάξει. Τον ενημέρωσαν ότι ήταν το είδος λεγόταν «ψεύτικη χήρα». Διάβασε ότι το είδος είναι νυκτόβιο. «Έτσι βγήκα έξω εκείνο το βράδυ με έναν φακό και σοκαρίστηκα με αυτό που είδα. Αράχνες παντού», λέει ο Ράντι Σούπκαζ.

Η ανακάλυψη αυτού του κρυμμένου κόσμου των αραχνών κέντρισε την περιέργεια του Ράντι Σούπκαζ. «Αμέσως, είχα εμμονή να μάθω γι’ αυτές», ανέφερε ο μηχανικός. Από το τότε έγινε ειδικός στις αράχνες. Ξεκίνησε τη δική του ομάδα στο Facebook στην οποία βοηθάει τους κατοίκους του Σαν Ντιέγκο να αναγνωρίσουν και να μάθουν για ντόπιες αράχνες.

Οι αράχνες δεν θα αρέσουν σε όλους όπως τα πουλιά. Δεν έχουν όμορφα φτερά και δεν τραγουδούν όμορφα, Ωστόσο θα πρέπει όλοι να σκεφτούν τι θα σημαίνει για το οικοσύστημα η εξαφάνιση τους. Στην πραγματικότητα οι περισσότερες αράχνες δεν είναι επικίνδυνες για τον άνθρωπο. Αντίθετα οι περισσότερες τρέφονται με κουνούπια και κατσαρίδες που προκαλούν προβλήματα στα σπίτια, τους κήπους και τα χωράφια.


Πηγή: enikos.gr