Γιατί ο κορωνοϊός «προτιμά» τους άνδρες - Τι λέει έρευνα του Yale

Στη λύση του «μυστηρίου» γιατί ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 ευθύς εξαρχής έδειξε την «προτίμησή» του στους άντρες, πλήττοντας το σε σοβαρότερο βαθμό απ’ ότι τις γυναίκες, έφτασαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Yale.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν λίγες ημέρες στο Science, η Ακίκο Ιβασάκι, καθηγήτρια Ανοσολογίας και Μοριακής, Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας στο αμερικανικό πανεπιστήμιο αλλά και ερευνήτρια στο Ιατρικό Ινστιτούτο “Howard Hughes” εντόπισε τους παράγοντες που καθιστούν τους άνδρες πιο ευάλωτους στον κορωνοϊό από τις γυναίκες.

Από την αρχή που εμφανίστηκε ο SARS-CoV-2 ήταν εμφανές ότι η ηλικία και το φύλο ήταν οι δύο παράγοντες που κυριαρχούσαν. Η Δρ. Ιβασάκι και οι συνεργάτες της εστίασαν βάσει αυτών των δύο στοιχείων στο πρότυπο της γονιδιακής έκφρασης που ελέγχει τις έμφυτες (φυσικές) αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος στις ιογενείς λοιμώξεις. Η πρώτη αυτή γραμμή της άμυνας του οργανισμού έναντι των παθογόνων μικροοργανισμών αρχίζει να φθίνει δραματικά στους άνδρες στην ηλικία των 62 και 64 ετών. Στις γυναίκες η ανοσολογική αυτή απόκριση αρχίζει να φθίνει περίπου έξι χρόνια αργότερα.

Είναι όμως μόνο αυτή η διαφορά που κάνει τους άνδρες 1,7 φορές πιθανότερο να πεθάνουν από λοίμωξη COVID-19 συγκριτικά με τις γυναίκες;

Το χρωμόσωμα Χ

Όπως εξηγεί στη μελέτη της η Δρ Ιβασάκι, οι γυναίκες έχουν δύο χρωμοσώματα Χ ενώ οι άνδρες ένα. Τα χρωμοσώματα Χ είναι σημαντικά διότι είναι πλούσια σε γονίδια που ρυθμίζουν την ανοσοαπόκριση. Κι ενώ στις γυναίκες το ένα από τα χρωμοσώματα Χ είναι σε κατάσταση σιγής, σε κάποιες περιπτώσεις καίριας σημασίας γονίδια από τα δύο χρωμοσώματα Χ μπορούν να ενεργοποιήσουν το έμφυτο (φυσικό) ανοσοποιητικό σύστημα, δηλαδή το «σύστημα συναγερμού» του σώματος που εντοπίζει τους παθογόνους εισβολείς. Ουσιαστικά, οι γυναίκες έχουν ενισχύσεις του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορούν να καλέσουν νωρίς σε περίπτωση λοίμωξης, που οι άντρες, με το ένα και μοναδικό χρωμόσωμα Χ δεν έχουν.

Οι ορμόνες

Επίσης οι ορμόνες του φύλου παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιρρέπεια για κακή έκβαση της νόσου COVID-19. Σε ζωικό μοντέλο της λοίμωξης, η υψηλότερη θνησιμότητα στα άρρενα τρωκτικά αποδόθηκε στον προστατευτικό ρόλο των οιστρογόνων, των κατ’ εξοχήν γυναικείων ορμονών. Η παρουσία των οιστρογόνων μπορεί να βοηθήσει στην καταστολή του υποδοχέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης 2 (ACE 2), ενός υποδοχέα στην επιφάνεια πολλών κυττάρων που τον χρησιμοποιεί ο SARS-CoV-2 για να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Αντιστρόφως, τα ανδρογόνα φαίνεται να ενισχύουν την ικανότητα του κορωνοϊού να μολύνει τα κύτταρα. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνδρες που υποβάλλονται σε θεραπεία αποστέρησης ανδρογόνων για καρκίνο του προστάτη φαίνεται να είναι λιγότερο ευαίσθητοι στη λοίμωξη COVID-19.

Η ηλικία

Επιπροσθέτως η ηλικία ενισχύει και μερικές φορές σαμποτάρει την ανοσολογική απόκριση ενός άνδρα στη λοίμωξη COVID-19. Καθώς οι άντρες λίγο μετά τα 60 έτη αρχίζουν να χάνουν την ικανότητά τους να έχουν μια αρχική ανοσοαπόκριση έναντι του κορωνοϊού, συχνά υπάρχει επίσης μια αντισταθμιστική υπερβολική αντίδραση από άλλα μόρια του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορούν να οδηγήσουν σε επιζήμια φλεγμονή, σύμφωνα με επιστήμονες. Αυτοί οι φλεγμονώδεις παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν τη λεγόμενη «καταιγίδα κυτοκίνης», η οποία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη στους πνεύμονες και σε άλλους ιστούς, χαρακτηριστικό γνώρισμα των σοβαρών περιπτώσεων COVID-19.

«Η αποκάλυψη των λεπτομερειών των διαφορετικών αποκρίσεων του ανοσοποιητικού συστήματος ανδρών και γυναικών θα βοηθήσει τόσο στην ανάπτυξη εμβολίων όσο και σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες» σημειώνει η Δρ. Ιβασάκι. Και εκφράζει την ελπίδα ότι «τα εμβόλια θα αρχίσουν να εξισορροπούν τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών και θα μειώσουν τους θανάτους για όλους».