ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
Εντυπωσιακό το πρώτο ουράνιο τόξο που εντοπίζεται σε εξωπλανήτη
Δεν είχε καταγραφεί το φαινόμενο μακριά από το ηλιακό μας σύστημα
Το 2013 ανακαλύφθηκε σε απόσταση περίπου 600 ετών φωτός από τη Γη ένας ακόμη εξωπλανήτης. Ο WASP-76b όπως ονομάστηκε ο πλανήτης αυτός έχει μάζα παρόμοια με αυτή του Δία και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μητρικό του άστρο.
Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 12 φορές πιο κοντινή στο άστρο του από αυτή που βρίσκεται ο Ερμής στον Ήλιο για αυτό και οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε αυτόν είναι πραγματικά κολασμένες.
Εκτιμάται ότι στην πλευρά που βλέπει μόνιμα το άστρο ανέρχεται σε πάνω από 2,5 χιλιάδες βαθμούς Κελσίου ενώ σε αυτή που δεν βλέπει το άστρο η θερμοκρασία ξεπερνά τους 1,300 βαθμούς Κελσίου. Οι κολασμένες θερμοκρασίες στην πλευρά του πλανήτη που βλέπει το άστρο προκαλούν την εξάτμιση μετάλλων.
Στη συνέχεια ισχυροί άνεμοι που σχηματίζονται μεταφέρουν «σιδηρατμούς» στην ψυχρότερη πλευρά, όπου επικρατεί νύχτα, και εκεί συμπυκνώνονται σε σταγονίδια σιδήρου. Με απλά λόγια στον WASP-76 b βρέχει σίδηρο.
Μια μελέτη εντόπισε 11 συστατικά στην ατμόσφαιρα του WASP-76b και σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν οι επιστήμονες την παρουσία εκείνων που συνδέονται με την ύπαρξη πετρωμάτων εικάζουν ότι κοντά στον WASP-76b υπήρχε κάποτε ένας μικρός βραχώδης πλανήτης σαν τον Ερμή ο οποίος για κάποιος λόγο βγήκε από την τροχιά του και πλησίασε τον WASP-76b με αποτέλεσμα ο αέριος γίγαντας να τον καταπιεί.
Το εφέ που μπορεί να φωτίσει τη ζωή
Η καταγραφή στοιχείων της αποστολής αναζήτησης και μελέτης εξωπλανητών CHEOPS του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) αποκαλύπτει ένα ακόμη εντυπωσιακό φαινόμενο στον WASP-76b που δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα στους περισσότερους από πέντε χιλιάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Είναι μια ατμοσφαιρική διάταξη που μοιάζει με ουράνιο τόξο από πολύχρωμους, ομόκεντρους δακτυλίους φωτός που εμφανίζονται μόνο κάτω από πολύ περίεργες συνθήκες.
«Αυτό που είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου είναι η απίστευτη κλίμακα αυτού που βλέπουμε. O WASP-76b βρίσκεται αρκετές εκατοντάδες έτη φωτός μακριά, ένας γίγαντας πλανήτης με έντονα θερμό αέριο όπου πιθανότατα βρέχει λιωμένο σίδηρο. Παρά το χάος, φαίνεται ότι έχουμε εντοπίσει τα πιθανά σημάδια ενός λαμπρού φαινομένου» λέει ο Μάθιου Στάντινγκ, ερευνητής της ESA που μελετά εξωπλανήτες.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που οι ειδικοί ονομάζουν «εφέ δόξας» και συμβαίνει όταν το φως διέρχεται από ένα στενό κενό. Στη Γη, αυτό το κενό θα μπορούσε να είναι ο χώρος μεταξύ των σταγονιδίων νερού στα σύννεφα, για παράδειγμα. Αυτό προκαλεί μια διαφορετική μορφή διάθλασης του φωτός η οποία συμβαίνει όταν το φως περνά από ένα εμπόδιο ή μέσα από ένα άνοιγμα.
Καθώς τα κύματα φωτός διασπώνται και στη συνέχεια επανενώνονται δημιουργούνται σκοτεινές και ανοιχτόχρωμες ζώνες, αντίστοιχα καθώς και ομόκεντροι χρωματικοί δακτύλιοι. Η παρουσία αυτού του φαινομένου στην ατμόσφαιρα του WASP-76b υποδηλώνει την παρουσία νεφών που αποτελούνται από τέλεια σφαιρικά σταγονίδια νερού που είτε έχουν διαρκέσει για τουλάχιστον τρία χρόνια είτε σύννεφα που αναπληρώνονται συνεχώς. Εάν τα σύννεφα είναι επίμονα αυτό δείχνει ότι η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας του WASP-76b παρά τις ακραίες συνθήκες που επικρατούν εκεί πρέπει να είναι σταθερή με την πάροδο του χρόνου. Αυτή είναι μια συναρπαστική εικόνα που υπαινίσσεται τη σταθερότητα γύρω από αυτό που από καιρό θεωρούνταν ένας μόνιμα ταραγμένος κόσμος.
Τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης ότι οι ειδικοί σε εξωπλανήτες θα μπορούσαν να διερευνήσουν μακρινούς κόσμους για παρόμοια φαινόμενα φωτός, συμπεριλαμβανομένου του αστρικού φωτός που αντανακλάται σε υγρές λίμνες και ωκεανούς. Αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας στη συνεχή αναζήτηση της ανθρωπότητας για ζωή πέρα από το ηλιακό σύστημα.