Τι περιμένει η Αθήνα από το τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν

Τη διατήρηση των ήρεμων νερών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις επιδιώκει η Αθήνα ενόψει της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στόχος είναι οι όποιες διαφορές να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις.

Η συνάντηση θα γίνει στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ πιθανότατα την επόμενη Δευτέρα (ή το αργότερο μέχρι την Τετάρτη) στη Νέα Υόρκη.

Tο τετ α τετ των δύο ηγετών θα πραγματοποιηθεί σε μία κρίσιμη χρονικά συγκυρία, καθώς στην Ευρώπη έχει αναζωπυρωθεί η συζήτηση για το μεταναστευτικό και είναι σημαντικό να μην αυξηθούν οι ροές από τη τουρκική πλευρά.

Στην Αθήνα δεν υπάρχουν αυταπάτες πως η Άγκυρα θα ξεχάσει από την μία μέρα στην άλλη το αναθεωρητικό της αφήγημα και αυτό φαίνεται και από μια σειρά κινήσεων της γείτονος. Είναι χαρακτηριστικό πως οι αναφορές στην «Γαλάζια Πατρίδα» έχουν πυκνώσει, το καλοκαίρι επιχειρήθηκε η δημιουργία σκηνικού έντασης στην περιοχή κοντά στην Κάσο, ενώ αμετακίνητη εμφανίζεται η τουρκική πλευρά στο θέμα του Κυπριακού.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό έχουν μπει με σαφήνεια οι ελληνικές κόκκινες γραμμές και αυτό που υπογραμμίζεται εμφατικά είναι πως δεν πρόκειται να γίνει καμία συζήτηση για θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Στόχος είναι να μπει μπροστά μια θετική ατζέντα (π.χ. οικονομία, περιβάλλον) και από εκεί και πέρα να γίνει μια προσπάθεια για να περάσει η συζήτηση και σε πιο δύσκολα θέματα.

Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης «χωρίς καμία υποχώρηση στην κυριαρχία μας και στα κυριαρχικά μας δικαιώματα έχουμε καταφέρει να έχουμε διαύλους επικοινωνίας με την Τουρκία, έτσι ώστε να περιορίζουμε τις κρίσεις, να πηγαίνουμε βήμα-βήμα σε αυτήν τη συνεννόηση». Όπως είπε «δεν θα κάνουμε άλματα. Το ξέρουμε. Θα πηγαίνουμε όμως βήμα-βήμα, έτσι ώστε να μην έχουμε νέες πολεμικές κρίσεις. Και όταν έρθει η ώρα, εάν έρθει η ώρα, θα μπορέσουμε να συζητήσουμε και τα πολύ δυσκολότερα. Ξέρετε και εμείς δεν πρόκειται να αποστούμε από τις θέσεις μας. Και οι θέσεις μας είναι γνωστές, είναι καταγεγραμμένες και οφείλουν να γίνονται σεβαστές».

Παράλληλα η Αθήνα κοιτά τις εξελίξεις και στην ευρύτερη «γειτονιά»  και επιδιώκει την διατήρηση του καλού κλίματος και των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με κράτη της περιοχής (μάλιστα θα υπάρξουν και σχετικές συναντήσεις του πρωθυπουργού στη Νέα Υόρκη). Να σημειωθεί εδώ πως αναμένεται να πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας,  Κύπρου και Αιγύπτου, μία συνάντηση που θα γίνει σε μια ενδιαφέρουσα χρονικά συγκυρία  καθώς προηγήθηκε επίσκεψη του προέδρου της Αιγύπτου στην Τουρκία. Ο κ. Ερντογάν είναι εμφανές πως προσπαθεί να κλείσει μέτωπα στην περιοχή και στο πλαίσιο αυτό επιδιώκει μεταξύ άλλων την βελτίωση των σχέσεων του με την Αίγυπτο.

«Συναγερμός» για το μεταναστευτικό

Η αναζωπύρωση της ευρωπαϊκής συζήτησης για το μεταναστευτικό,  μετά και τις τελευταίες κινήσεις  της Γερμανίας, είναι δεδομένο πως προκαλεί προβληματισμό στην ελληνική πλευρά. Ωστόσο δεν είναι μόνο το Βερολίνο που φαίνεται πως υιοθετεί μια αυστηρή πολιτική αλλά και άλλα ευρωπαϊκά κράτη εξετάζουν την λήψη νέων μέτρων (όπως η Ολλανδία).

Από την πλευρά της η Αθήνα θέλει να  εστιάσει σε δύο άξονες:

• Πρώτον να υπάρξει μια κοινή «γραμμή» για το μεταναστευτικό με άλλα ευρωπαϊκά κράτη που έχουν την ίδια οπτική (για παράδειγμα με χώρες πρώτης υποδοχής). Να σημειωθεί εδώ πως σύμφωνα με πληροφορίες η Αθήνα σχεδιάζει να θέσει το θέμα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.  Επίσης τον Οκτώβριο είναι πιθανόν  ο κ. Μητσοτάκης να βρεθεί στη Γερμανία για τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια. Στο μεταξύ αύριο αναμένεται να  πραγματοποιηθεί συνάντηση του αρμόδιου υπουργού Ν. Παναγιωτόπουλου με τον Γερμανό υφυπουργό στο περιθώριο της διάσκεψης για τη Μετανάστευση και την Ασφάλεια.
• Δεύτερον να διατηρηθούν ανοιχτοί οι διαύλοι επικοινωνίας που υπάρχουν με την Άγκυρα, προκειμένου να μην υπάρξει αύξηση των ροών. Επομένως το θέμα αναμένεται να συζητηθεί και στο τετ α τετ,  που όπως αναφέρθηκε θα έχουν την επόμενη εβδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Να σημειωθεί εδώ πως από την Αυστρία -όπου πρόσφατα πραγματοποίησε επίσκεψη-  ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο πρωθυπουργός στον φράχτη που κατασκευάζεται στον Έβρο, σημειώνοντας  ότι «αυτό το εμπόδιο δεν προστατεύει μόνο τα ελληνικά σύνορα, προστατεύει τα ευρωπαϊκά σύνορα και πρέπει να τύχει ευρωπαϊκής χρηματοδότησης». Τόνισε ακόμα πως «σε κάθε περίπτωση, εμείς θα το κατασκευάσουμε είτε με ευρωπαϊκούς είτε με εθνικούς πόρους, αλλά είναι δίκαιο το βάρος της φύλαξης των συνόρων να επιμερίζεται δίκαια»