Τι αλλάζει στα διπλώματα οδήγησης

Ένα αποκλειστικά ψηφιακό δίπλωμα που θα αναγνωρίζεται σε ολόκληρη την ΕΕ, προτείνει η Κομισιόν, βάζοντας «ταφόπλακα» στις παραδοσιακές άδειες οδήγησης.

Ένας χρόνος έχει συμπληρωθεί από τα εγκαίνια της εφαρμογής Gov.gr Wallet, του ψηφιακού δηλαδή πορτοφολιού που μπορούμε να «κατεβάσουμε» στο κινητό μας τηλέφωνο, αποθηκεύοντας σε αυτό την ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης σε ψηφιακή μορφή.

Όπως έχει διευκρινιστεί, τα ψηφιακά αυτά έγγραφα έχουν την ίδια ισχύ με τα «δίδυμα» χάρτινα, ενώ δεν σηματοδοτούν την κατάργηση των τελευταίων, κάτι που σημαίνει ότι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να «περάσουμε» το δίπλωμα ή την ταυτότητα στο κινητό μας.

Σχετικά με το διπλώμα οδήγησης, η κατοχή του σε ψηφιακή μορφή στο κινητό μας έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, δεδομένου ότι διευκολύνεται η διεκπεραίωση των διοικητικών διαδικασιών και η αντικατάσταση, ανανέωσή του, μιας και ολόκληρη η διαδικασία μπορεί να γίνεται ηλεκτρονικά.

Επίσης, σε περίπτωση τροχονομικού ελέγχου, η εξακρίβωση των στοιχείων και της εγκυρότητας του διπλώματος μπορεί να γίνει γρήγορα και αποτελεσματικά από τον διενεργούντα τον έλεγχο, μέσω ενός «σκαναρίσματος» του QR code που βρίσκεται στο ψηφιακό δίπλωμα.

Μόνο ψηφιακό δίπλωμα ζητούν στη Νότια Αφρική

Δεδομένων των διευκολύνσεων που προσφέρει η ψηφιοποίηση του διπλώματος, δεν είναι λίγοι όσοι θεωρούν ότι τα έγχαρτα έγγραφα πρέπει να καταργηθούν πλήρως. Η συγκεκριμένη συζήτηση έχει φουντώσει το τελευταίο διάστημα στη Νότια Αφρική κατόπιν της δημόσιας τοποθέτησης του Rob Handfield-Jones, ενός ειδικού στην οδική ασφάλεια και Διευθυντή της υπηρεσίας παροχής μαθημάτων οδήγησης Driving.co.za.

Όπως υποστηρίζει, τα χάρτινα διπλώματα αποτελούν ένα απαρχαιωμένο σύστημα που δεν υπάρχει λόγος να υφίσταται σε μια εποχή που κυριαρχείται από τις διασυνδεδεμένες συσκευές.

Παράληλλα, επικαλείται επίσημα στοιχεία της Ειδικής Μονάδας Ερευνών που δείχνουν ότι πάνω από το 50% των αδειών οδήγησης αποκτήθηκαν παράτυπα, πλαστογραφήθηκαν ή είναι απλά παράνομες.

Προτείνει, λοιπόν, τα διπλώματα οδήγησης να έχουν αποκλειστικά ψηφιακή μορφή και ο έλεγχός τους από τις αρμόδιες αρχές να γίνεται μέσω ενός συστήματος, το οποίο είναι πανομοιότυπο με αυτό που εφαρμόζεται στην Ελλάδα (QR Code).

Η ευρωπαϊκή ψηφιακή άδεια οδήγησης που προτείνει η Κομισιόν

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, αρκετά κράτη-μέλη της έχουν ήδη υιοθετήσει τη λύση της ψηφιοποίησης της άδειας οδήγησης ή προετοιμάζονται για αυτό, όπως η Ισπανία, η Δανία, η Ελλάδα, η Πολωνία και η Πορτογογαλία, ενώ αρκετά άλλα, όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Κύπρος, εξετάζουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Παράλληλα, τον Μάρτιο του 2023 η Κομισιόν πρότεινε τη δημιουργία μιας πλήρως ψηφιακής άδειας οδήγησης -στα κινητά τηλέφωνα ή σε άλλη ηλεκτρονική συσκευή- η οποία θα αναγνωρίζεται σε ολόκληρη την ΕΕ.

Αυτό το ευρωπαϊκό ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης θα απλουστεύσει τη διαδικασία αναγνώρισης των αδειών οδήγησης μεταξύ των κρατών – μελών και θα καταστήσει απλούστερη τη διαδικασία ανανέωσης.

Η οδηγία, μάλιστα, του εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις προκειμένου να καταστεί δυνατή η διαλειτουργικότητα μεταξύ των εν λόγω ψηφιακών αδειών οδήγησης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παράλληλα, απαιτείται να υπάρξει συμφωνία σχετικά με τις τεχνικές προδιαγράφες που αφορούν -μεταξύ άλλων- τα χαρακτηριστικά επαλήθευσης και διεπαφής με τα εθνικά συστήματα.

Σημειώνεται ότι το ευρωπαϊκό ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης, αναμένεται να διευκολύνει τη διασυνοριακή επιβολή των κανόνων οδικής κυκλοφορίας, μιας και οι αστυνομικές αρχές θα εξακριβώνουν ευκολότερα τα στοιχεία των παραβατών.

Παράλληλα, θα υπάρχει και ένα ενιαίο σύστημα με πολλαπλά εθνικά μητρώα δεδομένων, μέσω του οποίου θα ανταλλάσονται γρήγορα και αποτελεσματικά στοιχεία μεταξύ των κρατών μελών, αυξάνοντας τις πιθανότητες να τελεσφορήσουν οι έρευνες. Στο τελευταίο θα συμβάλει και η συγκρότηση ενός ψηφιακού εργαλείου έρευνας που θα επιτρέψει την καλύτερη ταυτοποήση των οδηγών/παραβατών.

Όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του νέου συστήματος που αφορά στην ευρωπαϊκή ψηφιακή άδεια οδήγησης, η Επιτροπή προτείνει να θεσπιστούν λεπτομερείς κανόνες σχετικά με τα χαρακτηριστικά αυτά εντός 18 μηνών από την έκδοση της οδηγίας, και οι ψηφιακές άδειας οδήγησης να εκδίδονται εξ’ ορισμού τέσσερα έτη μετά την έκδοση της οδηγίας.

Η Κομισιόν διευκρινίζει ότι οι οδηγοί θα μπορούν επίσης να κατέχουν υλική άδεια οδήγησης ή και τα δύο είδη αδειών. Με δεδομένο, όμως, ότι οι ψηφιακές θα εκδίδονται εξ ορισμού, σε ορισμένα χρόνια δεν θα υπάρχουν τα έγχαρτα διπλώματα, μιας και μόλις αυτά λήγουν και απαιτείται η ανανέωσή τους, θα αντικαθίστανται από την πανευρωπαϊκή ψηφιακή άδεια οδήγησης.