Θρίλερ στη Σύνοδο Κορυφής: Μάχη στα παρασκήνια για το τελικό κείμενο

Σε ολονύχτιο διπλωματικό θρίλερ εξελίχθηκε η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, μετά την άρνηση της Ελλάδας και της Κύπρου να αποδεχθούν το προσχέδιο συμπερασμάτων, λόγω της απουσίας αναφοράς περί κυρώσεων κατά της Τουρκίας. (Δείτε ΕΔΩ, ΕΔΩ και ΕΔΩ)

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ο Σαρλ Μισέλ κατέθεσε το νέο κείμενο για το προσχέδιο συμπερασμάτων. Το νέο κείμενο βασίζεται στα δύο προηγούμενα και προσθέτει την έντονη καταδίκη της ΕΕ για τις παράνομες τουρκικές  γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σημειώνει ότι η ΕΕ «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του κυπριακού», διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις ως το Δεκέμβρη και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών».

Στο τελευταίο σχέδιο συμπερασμάτων οι ηγέτες εξετάζουν νέα διατύπωση για την Τουρκία και την Κύπρο.

Το νέο προτεινόμενο κείμενο προσθέτει ότι «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου» και σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού».

Η νέα διατύπωση σημειώνει ότι «σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της. Τα αναφερόμενα άρθρα της Συνθήκης αφορούν κυρώσεις, αλλά δεν αναφέρει ρητώς τη λέξη.

Το νέο προσχέδιο καταργεί επίσης μια προηγούμενη αναφορά ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Κύπρο. Ένα από τα βασικά αιτήματα της Άγκυρας είναι ότι οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να λάβουν δίκαιο μερίδιο από τυχόν ευρήματα γύρω από το διχοτομημένο νησί.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου».

Νωρίτερα, αμέσως μετά τη 45λεπτη διακοπή που προηγήθηκε, οργανώθηκε τετραμερής συνάντησης με τη συμμετοχή των Άνγκελα Μέρκελ, Εμανουέλ Μακρόν, Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Αναστασιάδη, καθώς και των Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και Σαρλ Μισέλ. 

Λίγο πριν τις 10 το βράδυ ολοκληρώθηκε η σύσκεψη των τεσσάρων, οι οποίοι κατέληξαν σε συμφωνία να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις. μετά το τέλος του δείπνου. Το μενού στο δείπνο των «27» περιελάμβανε γεμιστά ορτύκια και σαλάτα με φασολάκια,  ψητό ιβηρικό χοιρινό φιλέτο με ψητά λαχανικά και σορμπέ βατόμουρου. Η συζήτηση στο δείπνο άνοιξε με την πολεμική σύρραξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και με τη δηλητηρίαση του Ρώσου πολιτικού αντιπάλου του Βλαντιμίρ Πούτιν, Αλεξέι Ναβάλνι.

Σύμφωνα με το Politico, το οποίο επικαλείται ως πηγή του του Έλληνα αξιωματούχο, το νέο κείμενο-προσχέδιο θα έχει «σαφή αναφορά στην Τουρκία», αλλά δεν θα περιλαμβάνει τη λέξη «κυρώσεις».

Όπως ανέφερε επίσης το Politico, Κύπριος διπλωμάτης είπε ότι ενδεχομένως οι διαβουλεύσεις για την Ανατολική Μεσόγειο να συνεχιστούν την Παρασκευή.

Η ελληνική αντιπρόταση για το προσχέδιο

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική συμβιβαστική πρόταση περιέχει τα εξής διαφορετικά στοιχεία:

– ότι «η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην δημιουργία περιβάλλοντος εμπιστοσύνης και ενός περιβάλλοντος συνεργασίας και κοινά επωφελούς συνεργασίας με την Τουρκία».

– ότι «οι μονομερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες πρέπει να τερματιστούν αμέσως».

– ζητά «όπως η Τουρκία δεσμευθεί στον διάλογο με καλή πίστη και απέχει από μονομερείς ενέργειες που θα έρθουν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των Κρατών Μελών – κάτι το οποίο αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση».

– προσθέτει τη φράση: «η ΕΕ καλωσορίζει τα βήματα οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκία και την ανακοίνωση της επανέναρξης άμεσων διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ των δύο κρατών, μέσω διαπραγματεύσεων και προσφυγής στο διεθνές δικαστήριο».

– αναφέρει ακόμη ότι: «η ΕΕ επαναλαμβάνει πως μονομερείς ανακοινώσεις θαλάσσιων δικαιοδοσιών όπως στο χάρτη ‘mavi vatan’ δεν συνάδουν με το δίκαιο της θάλασσας και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα για τρίτες χώρες».

Πέτσας: Η Ελλάδα αρνήθηκε διότι το κείμενο δεν ήταν ισορροπημένο

«Είναι μία σημαντική σύνοδος για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και όχι μόνο, για όλες τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ1 για τις ενστάσεις της Ελλάδας όσον αφορά στο προσχέδιο θέσεων της Συνόδου Κορυφής, στις Βρυξέλλες.

«Ειδικά για το θέμα αυτό της ημερήσιας διάταξης που είναι ξανά η συζήτηση για το ποιον δρόμο ακολουθεί η Τουρκία που φαίνεται να ολισθαίνει μακριά από τη Δύση, το βασικό κείμενο που προτάθηκε ως πρώτη βάση συζήτησης δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα. Και δεν είναι αποδεκτό γιατί δεν ήταν ισορροπημένο.

Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες: ο πρώτος είναι φυσικά η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας. Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την ΕΕ να καλεί την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι άλλοι δύο πυλώνες είναι αλληλένδετοι κι έχουν να κάνουν με το καρότο, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση δηλαδή οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρασχεθεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό. Και το τελευταίο, είναι το μαστίγιο αν δεν δείξει η Τουρκία τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης επαναλαμβάνω, με συνέπεια και συνέχεια», τόνισε ο κ. Πέτσας.