«Ψαρεύοντας» online θύματα στις μικρές αγγελίες

Οι μικρές αγγελίες ήταν πάντοτε πεδίο δράσης επιτήδειων. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οπότε τα όρια ψηφιακής και πραγματικής ζωής έγιναν δυσδιάκριτα, μετρ και ερασιτέχνες της απάτης συνωστίζονται στις έντυπες και ηλεκτρονικές αγγελίες προσφοράς και ζήτησης προϊόντων. Η δυνητικά άμεση πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς και προσωπικά δεδομένα ανυποψίαστων πολιτών και η ασφάλεια της απομακρυσμένης εξαπάτησης λειτουργούν ως ισχυρά κίνητρα για τους ψηφιακούς εγκληματίες που δημιουργούν μέσω μικρών αγγελιών μηχανισμούς απάτης.

Η εφημερίδα «Καθημερινή» παρουσιάζει ορισμένες απόπειρες εξαπάτησης που ξεδιπλώθηκαν τις τελευταίες ημέρες.

Λίγες μόλις ώρες αφότου ο Γιάννης Β. ανήρτησε το διαδικτυακό πωλητήριο, ο ξένος αγοραστής με το ιταλικό όνομα Marco P. εμφανίστηκε ρωτώντας αρχικά για την κατάσταση του πωλούμενου αντικειμένου. Επιβεβαιώνοντας το ενδιαφέρον του στη ζητούμενη τιμή των 200 ευρώ, δήλωσε ότι βρίσκεται στη Γερμανία. Και ζήτησε από τον πωλητή να του κοινοποιήσει τον αριθμό του τραπεζικού λογαριασμού του, το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου, τον κωδικό Swift, τον αριθμό τηλεφώνου του και τη διεύθυνση της κατοικίας από όπου θα παραλάμβανε, για λογαριασμό του, ο κούριερ το προϊόν. Ανέφερε ακόμη πως, αφότου πληρώσει τον Γιάννη Β., θα επικοινωνήσει με τη μεταφορική εταιρεία για την παραλαβή και αποστολή του αντικειμένου στη Γερμανία. Με νεότερο email ο Marco ενημέρωσε τον πωλητή ότι κατέβαλε επιπλέον το ποσό των 100 ευρώ που αντιστοιχεί στο εκτιμώμενο από τον ίδιο κόστος μεταφοράς. Στη συνέχεια ξεδιπλώθηκε ο μηχανισμός της απάτης.

Ο Ελληνας αγοραστής έλαβε ένα email από ανύπαρκτο τμήμα υπηρεσιών Διαδικτύου, υπαρκτής πολυεθνικής ινδικής τράπεζας. Για να διασφαλιστεί, όπως σημειωνόταν, η ασφάλεια της συναλλαγής και να καταβληθούν τα 300 ευρώ στον λογαριασμό του πωλητή, θα πρέπει ο τελευταίος να πληρώσει τον διαμεταφορέα σε bitcoins αξίας 100 ευρώ, όσο δηλαδή το υπερβάλλον ποσό που κατέβαλε ο Marco. Το ίδιο email, που φέρεται να υπογράφει ο CEO της ινδικής τράπεζας, αναφέρει ρητά ότι η πληρωμή των 100 ευρώ δεν ακυρώνεται, ενώ παρατίθενται τα βήματα για την αγορά bitcoins μέσω online ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων και με τη χρήση τραπεζικής κάρτας. Ο Γιάννης Β. έλαβε κι ένα δεύτερο email που μάλλον είχε σκοπό να του υπενθυμίσει την πληρωμή, ενημερώνοντάς τον πως έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει διαδικτυακές αγορές «με ένα κλικ» μέσω του λογαριασμού της ινδικής τράπεζας.

Εάν ο πωλητής έπεφτε στην παγίδα, δεν θα έχανε μόνο τα χρήματα προς την υποτιθέμενη μεταφορική εταιρεία, αλλά θα είχε κοινοποιήσει και τα στοιχεία της τραπεζικής του κάρτας, όπως και τα υπόλοιπα προσωπικά του δεδομένα. Ετσι, για να καθυστερήσει τη συναλλαγή, επικαλέστηκε διάφορα κωλύματα, με την άλλη πλευρά, που είχε ήδη ξεχάσει το πωλούμενο αντικείμενο, να πιέζει για την άμεση εξόφληση της μεταφορικής. Ταυτόχρονα με τις πιέσεις του Marco, με ένα ακόμη email η δήθεν ινδική τράπεζα προειδοποιούσε τον Γιάννη Β. για τη λήψη νομικών μέτρων εναντίον του εάν άμεσα δεν πληρώσει τα 100 ευρώ της μεταφορικής. Με τη σειρά του ο πωλητής, πριν… εξαφανιστεί, τόνισε στον ξένο αγοραστή ότι θα διευθετήσει τηλεφωνικά την υπόθεση με την τράπεζα, για να λάβει την αυστηρή υπόδειξη να επικοινωνήσει μόνο μέσω email για να καταγραφεί η συνομιλία.

Oπως αναφέρουν ειδικοί στην εφημερίδα «Καθημερινή», παρότι η συγκεκριμένη απόπειρα εξαπάτησης είχε πολλές ύποπτες ενδείξεις (π.χ. ο αγοραστής έπαψε να ενδιαφέρεται για το αντικείμενο, δεν έλαβε ποτέ την ταχυδρομική διεύθυνση του αποστολέα κτλ.), οι λιγότερο μυημένοι στα κόλπα των απατεώνων θα μπορούσαν να πέσουν θύματα. Εξάλλου, οι ψηφιακοί εγκληματίες χρησιμοποιούν και πιο εξεζητημένα τρικ. Για παράδειγμα, σε μία ακόμη απόπειρα εξαπάτησης του Γιάννη Β., ενδιαφερόμενη αγοράστρια, για να πιστοποιήσει ότι είναι πραγματικό πρόσωπο, εμφάνισε ως δικό της ένα κλεμμένο φωτοαντίγραφο ταυτοπροσωπίας.

Κι αν οι προηγούμενες απόπειρες απάτες ναυάγησαν, δεν συνέβη το ίδιο με τον Γ.Κ. που εκδήλωσε, μέσω αγγελίας, το ενδιαφέρον του για αγορά φορητού υπολογιστή. Ο υποψήφιος πωλητής που εμφανίστηκε διέθετε έναν «ελαφρώς μεταχειρισμένο» υπολογιστή προς 900 ευρώ, αλλά έθετε μία προϋπόθεση για να προχωρήσει η συναλλαγή: να πληρωθεί μέσω… στοιχήματος με πρόσχημα φορολογικούς λόγους. Ο αγοραστής, δηλαδή, θα έπρεπε αρχικά να παίξει σε πρακτορείο ένα στοίχημα 450 ευρώ και στη συνέχεια να στείλει το κουπόνι στον πωλητή, ο οποίος θα το ακύρωνε μέσω του ειδικού app (κάτι που προβλέπεται πριν ξεκινήσει μία διοργάνωση) και θα εισέπραττε την προκαταβολή για το λάπτοπ.

Η συνέχεια είναι προβλέψιμη. Εχοντας εισπράξει τα χρήματα του στοιχήματος, εξαφανίστηκε…