Νέος θεσμός στα ΑΕΙ: Τι είναι οι "Επισκέπτες ερευνητές"

Νέες θέσεις «Επισκεπτών καθηγητών- ερευνητών»  έρχονται στα ελληνικά ΑΕΙ  σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του brain drain που μαστίζει την επιστημονική κοινότητα της χώρας. Οι σχετικές διατάξεις που ψηφίζονται σύντομα στην Βουλή (εκτός του αναμενόμενου νομοσχεδίου για την ανώτατη εκπαίδευση), δημιουργούν νέα δεδομένα, καλλιεργούν προσδοκίες και περιλαμβάνουν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.

Μάλιστα προβλέπουν απασχόληση καθηγητών ή νέων ερευνητών από το εξωτερικό έως 3 έτη (με ανανέωση των συμβάσεων τους), αλλά και την σημαντική συμβολή τους σε θέματα διδασκαλίας αλλά και χάραξης της στρατηγικής του κάθε Ιδρύματος. Επίσης την απασχόληση τους σε ξενόγλωσσα προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά προγράμματα. Η μισθοδοσία των επισκεπτών καθηγητών ή ερευνητών του κάθε ΑΕΙ δε, μπορεί να καλύπτεται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και όπως προβλέπεται δεν θα επιβαρύνει τον τακτικό προϋπολογισμό του.

Πως ακριβώς θα λειτουργήσει ο νέος θεσμός; Οι «επισκέπτες-καθηγητές ή ερευνητές» κατ αρχήν θα έρχονται από το εξωτερικό. Θα είναι επιστήμονες, ‘Ελληνες ή αλλοδαποί, σι οποίοι είτε θα κατέχουν θέση καθηγητή ή ερευνητή σε πανεπιστήμιο ή ερευνητικό οργανισμό του εξωτερικού είτε θα διαθέτουν κατ’ ελάχιστον τα προσόντα που απαιτούνται για την εκλογή σε θέση επίκουρου καθηγητή στα ΑΕΙ της χώρας μας ή ερευνητή Γ’ βαθμίδας».

Θα μπορούν να απασχολούνται ως επισκέπτες καθηγητές ή επισκέπτες ερευνητές, αντίστοιχης βαθμίδας, στα ανώτατα Ιδρύματα της χώρας μας για την κάλυψη εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών τμημάτων ή Σχολών τους.

Πώς θα γίνεται η επιλογή

Πως θα επιλέγονται; Όπως αναφέρει η σχετική διάταξη  «η επιλογή των επισκεπτών καθηγητών ή επισκεπτών ερευνητών θα πραγματοποιείται με απόψαση της Συνέλευσης τμήματος του Α.Ε.Ι. Συγκεκριμένα, με την απόψαση της Συνέλευσης του τμήματος θα καθορίζονται το διδακτικό έργο που θα ανατίθεται στο πλαίσιο του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών και των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος, το είδος της απασχόλησης, το ύψος των αποδοχών τους και η πηγή χρηματοδότησης για την κάλυψη του κόστους απασχόλησής τους. Ειδικώς στον επισκέπτη ερευνητή  μπορούν να ανατίθεται και αποκλειστικά ερευνητικό έργο στο πλαίσιο του τμήματος ή των επιμέρους ακαδημαϊκών δομών που εντάσσονται σε αυτό».

«Η απασχόληση επισκεπτών καθηγητών ή επισκεπτών ερευνητών θα πραγματοποιείται μέσω των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων ‘Ερευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) των Α.Ε.Ι. και σύμβασης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, ή σύμβασης έργου για θητεία ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου με δυνατότητα ανανέωσης ή παράτασης έως τη συμπλήρωση τριών ακαδημαϊκών ετών. Η θητεία των επισκεπτών ερευνητών μπορεί να ορίζεται σε ημερολογιακά έτη. Με την απόψαση επιλογής του κάθε επισκέπτη καθηγητή ή επισκέπτη ερευνητή θα καθορίζεται εάν η απασχόληση του είναι αποκλειστική ή μη αποκλειστική. Η θητεία του μπορεί να ανανεωθεί για μία ακόμα τριετία με τις ίδιες διαδικασίες και λαμβανομένων υπόψη των αποτελεσμάτων της πρώτης τριετίας» τονίζεται ακόμη στην σχετική διάταξη.

«Το κόστος απασχόλησης των επισκεπτών καθηγητών και επισκεπτών ερευνητών θα βαρύνει αποκλειστικά τον προϋπολογισμό έργων ή προγραμμάτων του Ε.Λ.Κ.Ε., τα οποία χρηματοδοτούνται από ιδιωτικούς, ίδιους, ευρωπαϊκούς ή διεθνείς πόρους, καθώς και τον προϋπολογισμό συγχρη ματοδοτού μενων προγραμμάτων και ευρωπαϊκών και διεθνών προγραμμάτων κινητικότητας διδασκόντων και ερευνητών. Το ύψος των αποδοχών των επισκεπτών καθηγητών και ερευνητών θα καθορίζεται ελεύθερα από τη Συνέλευση του τμήματος, εψόσον αυτό βαρύνει έργα τα οποία χρηματοδοτούνται από ιδιωτικούς, ίδιους, ευρωπαϊκούς ή διεθνείς πόρους. Σε περίπτωση συγχρηματοδοτούμενων έργων, το ύψοςτων αποδοχών δεν μπορεί να υπερβαίνει την αμοιβή καθηγητή ή ερευνητή της αντίστοιχης βαθμίδας του επισκέπτη καθηγητή ή ερευνητή. Η μισθοδοσία επισκεπτών καθηγητών ή ερευνητών του κάθε ΑΕΙ μπορεί να καλύπτεται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το κόοτος απασχόλησης δεν μπορεί να επιβαρύνει τον τακτικό προϋπολογισμό του Α.Ε.Ι.»

Ακόμη «οι επισκέπτες καθηγητές και οι επισκέπτες ερευνητές κατά το χρονικό διάστημα απασχόλησής τους στο Α.Ε.Ι., πέραν του έργου που τους ανατίθεται με την απόψαση της συνέλευσης του κάθε τμήματος θα μπορούν να: παρέχουν διδακτικό έργο σε προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών και σε προπτυχιακά ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών που οργανώνονται από το ίδιο ή άλλο τμήμα του Α.Ε.Ι., κατόπιν απόφασης του αρμόδιου οργάνου του προγράμματος, να συμμετέχουν σε ερευνητικά έργα/προγράμματα και να ορίζονται ως επιστημονικοί υπεύθυνοι τους, να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά προγράμματα, να συμμετέχουν ως μέλη σε επιτροπές που αψορούν σε θέματα στρατηγικής και ανάπτυξης του τμήματος ή του ιδρύματος, ή να παρέχουν εργαστηριακό έργο στο πλαίσιο εργαστηρίων του ιδρύματος».

Τέλος, οι επισκέπτες καθηγητές και οι επισκέπτες ερευνητές  των ΑΕΙ μπορούν να αμείβονται πρόσθετα για την εκτέλεση δραστηριοτήτων τους  εφόσον «το προς ανάθεση έργο υπερβαίνει τις συμβατικές υποχρεώσεις τους».