"Μαύρο" στους νέους; Ανησυχία από τον σύλλογο πτυχιούχων

Αγωνιά για το μέλλον των μελών του ο Πανελλήνιος Σύλλογος Πτυχιούχων.

Σε ανακοίνωση, που υπογράφει ο πρόεδρός του, κ. Γιώργος Δημητριάδης, αναφέρονται τα εξής:

"Η πολυετής και βαθιά οικονομική κρίση που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια έχει αναδιατάξει τις ισορροπίες στη χώρα μας. Αυτοί που έχουν πληγεί περισσότερο είναι δυστυχώς οι νέοι επιστήμονες οι οποίοι βιώνουν συνεχώς τη διάψευση των ικανοτήτων τους μέσω της απαξίωσης των πτυχίων τους, και ειδικά τώρα με την εμφάνιση της πανδημίας, οι νέοι είναι εγκλωβισμένοι σε αδιέξοδα τα οποία διαμορφώνονται από την αδιαφορία της πολιτείας να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την ενίσχυση των νέων  στην αγορά εργασίας, την ανεπαρκή κοινωνική προστασία και ασφάλεια αλλά και την έλλειψη δομών. Γι’αυτούς ακριβώς τους λόγους παρατηρείται μεγάλο ποσοστό διαφυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, οι οποίο αναζητούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης με υψηλότερους μισθούς, και ένα ασφαλέστερο εργασιακό περιβάλλον (brain drain).  

Οι νέοι υφίστανται τις δομικές αλλαγές που επέφερε η πανδημία, δηλαδή την ακόμη μεγαλύτερη ύφεση που μείωσε κατακόρυφα την οικονομία. Οι επιπτώσεις του Κορωνoιού είναι ορατές στην οικονομία, την κοινωνία και την εργασία. Η οικονομική κρίση, η πανδημία, ο πληθωρισμός, οι ελάχιστες επενδύσεις και η απουσία παραγωγικών και βιομηχανικών κλάδων έχουν μειώσει την παραγωγικότητα και έχουν εκμηδενίσει τις νέες ευκαιρίες εργασίας.

Απότοκος των αλλαγών αυτών είναι η μείωση των θέσεων απασχόλησης, και ειδικά με τα νέα δεδομένα των νομοσχεδίων οι απολύσεις πολλαπλασιάστηκαν, οι προσλήψεις περιορίστηκαν, οι εργασιακές σχέσεις ευτελίστηκαν και το ανθρώπινο δικαίωμα της εργασίας ποδοπατήθηκε με αποτέλεσμα η νέα γενιά να χτυπηθεί ακόμη περισσότερο, να βρεθεί στο περιθώριο χωρίς στήριξη και βοήθεια από το κράτος και χωρίς δυνατότητες  επανένταξης και παραμονής στην αγορά εργασίας.  

Πλέον οι ελάχιστες ευκαιρίες που δίνονται στους νέους  εργαζόμενους είναι  είτε συμβάσεις μερικής και  προσωρινής απασχόλησης είτε μαύρης εργασίας με πενιχρούς μισθούς που υποτιμούν την αξιοπρέπεια και ως εκ τούτου την ανθρώπινη υπόσταση, ενώ υποθάλπουν φαινόμενα εκμετάλλευσης  και επιφέρουν μεγάλη φτώχεια και υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου για την πλειοψηφία των νέων ανθρώπων. 

Οι επιπτώσεις που έχει επιφέρει η πανδημία αποτυπώνονται και στην ψυχική υγεία των νέων. Λαμβάνοντας υπόψη την κοινωνική ρευστότητα και την αβεβαιότητα της εποχής δημιουργούνται στους νέους  ερωτηματικά, ανησυχίες και ανασφάλειες για το μέλλον. Σήμερα νιώθουν αποδιοργανωμένοι και φυλακισμένοι σ’ ένα ασφυκτικό παρόν, αισθάνονται δέσμιοι και καθηλωμένοι σ’ ένα περιβάλλον χωρίς ελευθερία και ευτυχία. Η φτώχεια, η απομόνωση και η μίζερη ζωή είναι πλέον η καθημερινότητά τους. Τα κυρίαρχα συναισθήματα που επικρατούν είναι ο φόβος και το άγχος.

Οι νέοι δυστυχώς αδυνατούν να αυτονομηθούν εύκολα και γι΄αυτό αισθάνονται κομμάτι μίας άμορφης μάζας που άγεται και φέρεται. Ακόμη και σε μεγάλη ηλικία διαμένουν στο πατρικό τους σπίτι, κοιμούνται στο παιδικό τους δωμάτιο, κάνουν περικοπές στις δαπάνες κατανάλωσης και πολλές φορές αναζητούν οικονομική ενίσχυση από τους γονείς τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να δημιουργήσουν τη δική τους οικογένεια. Γι αυτόν τον λόγο έχουν  μειωθεί οι γεννήσεις σε μεγάλο βαθμό στη χώρα. Οι υψηλές οικονομικές απαιτήσεις σε συνδυασμό με την ανεργία και τους μισθούς πείνας, καθιστούν δύσκολη την ανατροφή παιδιών, συρρικνώνοντας έτσι τον πληθυσμό και οξύνοντας κατά πολύ το δημογραφικό πρόβλημα. Η αδικία είναι το κύριο συναίσθημα που επικρατεί,  καθώς διαθέτουν όλες τις γνώσεις και τα προσόντα που χρειάζονται για να γίνουν αρωγοί στην παραγωγική διαδικασία. Δυστυχώς όμως, δεν φαίνεται να υπάρχει ένα όραμα ανασυγκρότησης που θα δίνει έμφαση στο επιστημονικό νεανικό δυναμικό και έτσι μένει ανεκμετάλλευτο και αναξιοποίητο.

Οι νέοι επιστήμονες της χώρας μας που είναι καταρτισμένοι και εκπαιδευμένοι  αποτελούν το βασικό πυλώνα του κοινωνικού μας οικοδομήματος. Είναι παράλογο λοιπόν να βυθίζονται ολοένα και περισσότερο σ΄  ένα  στερητικό περιβάλλον  γεμάτο περιορισμούς  χωρίς σανίδα σωτηρίας και διαφυγής από αυτό. Τα δεδομένα της Eurostat επικυρώνουν ότι  η Ελλάδα σημειώνει υπερδιπλάσιο ποσοστό ανεργίας από τον μέσο όρο αγγίζοντας το  33.2 %, ποσοστό που τη κατατάσσει στην πρώτη θέση της Ευρώπης. Παράλληλα, ο Έλληνας εργαζόμενος αμείβεται με τον χαμηλότερο μισθό. Επίσης οι νέοι άνεργοι της Ευρώπης δεν εμφανίζονται σαν ένα ενιαίο καθολικό φαινόμενο με κοινά χαρακτηριστικά αφού οι Έλληνες χαρακτηρίζονται άνεργοι με υψηλά προσόντα σε αντίθεση με τους ανέργους που προέρχονται  από χώρες της Βόρειας  Ευρώπης και  που διακρίνονται από χαμηλότερη εκπαίδευση και γνώσεις. 

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι νέοι μπορούν να αποτελέσουν δυναμικά στοιχεία τόσο στους τομείς της οικονομίας όσο της κοινωνικής εξέλιξης και του παραγωγικού μας μοντέλου. Τα οφέλη που δύνανται να προσφέρουν στην ανάπτυξη, την πρόοδο, την ενδυνάμωση της οικονομίας και την ευημερία  της πολιτείας είναι πολλαπλά. Η χρησιμότητα τους μπορεί να επιδράσει θεαματικά στην παιδεία, την υγεία, την τεχνολογία, την έρευνα και τον πολιτισμό.

Το κράτος όμως φαίνεται να αδιαφορεί προκλητικά, καθώς δεν διαθέτει πολιτική βούληση για την επανένταξη των νέων στην αγορά εργασίας ενώ ταυτόχρονα αδυνατεί να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις  για την ένταξη τους και σε άλλους κοινωνικούς θεσμούς. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει τόσο την αποτυχία του πολιτικού συστήματος στη διαχείριση της οικονομικής και κοινωνικής ύφεσης,  όσο και τους κινδύνους που ελλοχεύουν  για την δημοκρατία λόγω της ανεπάρκειας του να επιλύσει τα προβλήματα της ανεργίας, των ανισοτήτων και των αδικιών. Συγκεκριμένα ενώ υπάρχει δυνατότητα οικονομικού σχεδιασμού και ενίσχυσης για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και προγραμμάτων κατάρτισης μέσα από πόρους που προέρχονται από το ταμείο ανάκαμψης οι ενέργειες που γίνονται είναι δυστυχώς μηδαμινές. 

Εάν δεν υπάρξει άμεσα κρατική παρέμβαση οι συνέπειες στην ελληνική κοινωνία θα είναι δραματικές. Ο κίνδυνος περιθωριοποίησης των νέων από την αγορά εργασίας και ο κοινωνικός τους αποκλεισμός θα είναι μη αναστρέψιμος. Επιβάλλεται λοιπόν άμεσα αποτελεσματικότερη συμβολή της πολιτείας με τη δημιουργία ενός νέου σχεδίου αναδιάρθρωσης της οικονομίας που θα δίνει έμφαση στη νέα γενιά της πατρίδας μας, έτσι ώστε να υπάρξει μία βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη, που θα στοχεύει στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και την ευημερία του συνόλου."