Κύμα ακρίβειας "χτυπά" τα νοικοκυριά, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία

Αντιμέτωπα με ένα πρωτοφανές κοκτέιλ ακρίβειας είναι τα νοικοκυριά, αφού πέρα από την εκτόξευση των τιμών στην ενέργεια και τα καύσιμα, οι υπέρογκες αυξήσεις αφορούν και τα περισσότερα βασικά αγαθά και υπηρεσίες, αναγκαία για τη στοιχειώδη διαβίωση του νοικοκυριού.

Πρόκειται για  βόμβα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, καθώς το κόστος διαβίωσης - σύμφωνα με την Imerisia.gr - έχει εκτιναχθεί στα ύψη, ενώ το επίδομα ακρίβειας που σχεδιάζει να δώσει η κυβέρνηση στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού δεν θα καλύπτει πλέον ούτε κατ' ελάχιστο μέρος των ανατιμήσεων του ρεύματος, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θέρμανσης.

Το μέλλον είναι δυσοίωνο και διαγράφεται ακόμα πιο «σκοτεινό» στην περίπτωση που, όπως επισημαίνουν διεθνείς αναλυτές, επιβληθεί εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, καθώς θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία πλέον όχι μόνο λόγω του πληθωριστικού σοκ, αλλά ενδεχομένως από μια απειλή ύφεσης. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, εάν οι ροές προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας περιοριστούν, τότε το ευρωπαϊκό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 1%, ενώ εάν σταματήσουν το πλήγμα θα είναι 2,2% ετησίως.

Πρωτοφανής ακρίβεια

Η εκρηκτική αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου μπρεντ, του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος σε συνδυασμό με τη ραγδαία άνοδο σε εμπορεύματα όπως το σιτάρι και το καλαμπόκι, κατά τη διάρκεια του πολέμου, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα ακρίβειας, που αποτυπώνεται και στις τιμές βασικών αγαθών αλλά και των καυσίμων.

Σε καθημερινή πλέον βάση αλλάζουν οι τιμές των προϊόντων, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια των καταναλωτών, κάτι που θα εξακολουθήσει να γίνεται και το επόμενο χρονικό διάστημα. Μέχρι το τέλος Απριλίου αναμένεται να πραγματοποιούνται δεκάδες ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά που σε μεμονωμένα προϊόντα θα ξεπεράσουν ακόμα και το 30%.

Αναλυτικότερα η λίστα της ακρίβειας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αυξήσεις στα εξής προϊόντα:

• ελληνικός καφές έως 32%,
• χαρτικά έως 26%,
• αλεύρι έως 18%,
• απορρυπαντικά έως 11%,
• κατεψυγμένα λαχανικά έως 10%,
• δημητριακά έως 8%,
• αλλαντικά 8%,
• ρύζι και όσπρια 6%,
• ψωμί τοστ 3%,
• σαπούνι 9%,
• μέλι 3%,
• καθαριστικά τζαμιών 7%,
• σαμπουάν 3,5%,
• ελιές συσκευασμένες 10%,
• οδοντόκρεμες και οδοντόβουρτσες 4,5%,
• μπισκότα 6%,
• φρυγανιές 5%,
• ηλιέλαια έως 11% και πολλά άλλα.

Επίσης, εξαιτίας της εκρηκτικής αύξησης στις τιμές στα σιτηρά, η οποία φτάνει ακόμη και το 100% σε σχέση με πέρυσι, αναμένονται νέες ανατιμήσεις στο ψωμί, σε ποσοστό που σε ορισμένες περιπτώσεις θα ξεπεράσει ακόμη και το 10%. Eίναι χαρακτηριστικό ότι η ευρωπαϊκή τιμή στα σιτηρά ανέβηκε επιπλέον 14% χθες, αγγίζοντας την τιμή-ρεκόρ των 424 ευρώ τον τόνο.

Αδύνατη η απορρόφηση του κόστους των ανατιμήσεων

Παράγοντες από την αγορά τροφίμων επισημαίνουν ότι πλέον είναι πολύ δύσκολο να απορροφήσουν ακόμη και ένα μικρό ποσοστό από τις ανατιμήσεις των προϊόντων. Η ενεργειακή κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά το κόστος των καταστημάτων, καθώς έχουν αυξηθεί σημαντικά τόσο οι λογαριασμοί ρεύματος όσο και το κόστος των μεταφορικών.

Όλα αυτά σε μια περίοδο όπου και η κατανάλωση μειώνεται, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές περιορίζουν τις αγορές τους στα απολύτως αναγκαία. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, πολλοί είναι αυτοί που στρέφονται στην αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, που στην πλειονότητά τους είναι φθηνότερα από τα επώνυμα. Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα της έρευνας που διενήργησε η εταιρεία Ierax Analytix, σύμφωνα με την οποία το 46% αγοράζει περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε σχέση με δύο χρόνια πριν, και το 33% θεωρεί πως θα συνεχίσει να αγοράζει περισσότερα στο μέλλον, δείγμα της πίεσης στους μισθούς που έχει φέρει η πανδημία.

Xωρίς φρένο οι τιμές στην ενέργεια

Nέο ηλεκτροσόκ στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος προκαλεί το ράλι δίχως φρένα στο φυσικό αέριο, που έφτασε χθες να αγγίξει ακόμα και τα 344 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η μεγαβατώρα σήμερα κοστίζει στην Ελλάδα 426,90 ευρώ, τιμή που συνιστά ιστορικό ρεκόρ. Η αύξηση είναι της τάξης του 52,5% μέσα σε μόλις ένα 24ωρο. Η μέγιστη τιμή, μάλιστα, αγγίζει το δυσθεώρητο ποσό των 600 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ η ελάχιστη τιμή τα 210 ευρώ η μεγαβατώρα. 

Σοκ προκαλεί η ξέφρενη άνοδος της τιμής του αργού πετρελαίου, καθώς ΗΠΑ και Ευρώπη εξετάζουν πλήρη αποκλεισμό των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου και αερίου και η τιμή του μπρεντ έφτασε σε μικρή απόσταση από το ιστορικό υψηλό των 147,5 δολαρίων το βαρέλι, που είχε καταγραφεί εν μέσω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, τον Ιούλιο του 2008.

Την εκτίμηση ότι τις επόμενες μέρες η τιμή της βενζίνης σε ορισμένες περιοχές θα φτάσει τα 2,5 ευρώ το λίτρο εξέφρασε ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων και Εμπόρων Καυσίμων, Γιώργος Ασμάτογλου. «Πιστεύω ότι πολύ σύντομα η αμόλυβδη θα φτάσει τα 2,2 ευρώ μέση τιμή πανελλαδικά, όπως και στα μεγάλα αστικά κέντρα και στη νησιωτική Ελλάδα ίσως αγγίξει και τα 2,5 ευρώ», τόνισε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα.

Φουντώνει η ακρίβεια, αλλά τα μέτρα κοστίζουν

Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δίνουν μεγάλο βάρος στη συνδρομή από την ΕΕ και στην ανάληψη κοινής δράσης απέναντι στα αλλεπάλληλα κύματα ακρίβειας. Πρόκειται για ένα ταμείο που θα διοχετεύει πόρους με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο στις χώρες για στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. 

Με τα δραστικά μέτρα να έχουν μεγάλο κόστος, το οικονομικό επιτελείο προσδοκά μια ευρωπαϊκή χείρα βοηθείας. Άλλωστε οι δαπάνες του προϋπολογισμού έχουν ήδη επιβαρυνθεί. Περίπου 400 εκατ. ευρώ κόστισαν τα μέτρα του Ιανουαρίου που ελήφθησαν στο πλαίσιο των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, άλλα 280 εκατ. θα κοστίσει μόνο φέτος ο ΕΝΦΙΑ και άλλα 80 εκατ. ευρώ τα μέτρα για την ενίσχυση των αγροτών, την ώρα που αναζητείται πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος περίπου 200 εκατ. ευρώ για το έκτακτο επίδομα στους ευάλωτους.

Φωτογραφία από  Elnur_ via vista.create