«Καλούν κι εσάς από Λονδίνο; (+44)»: Πώς δρουν οι επιτήδειοι

Είναι πολύ πιθανό ο μέσος αναγνώστης αυτού του άρθρου να έχει γίνει αποδέκτης τηλεφωνικής κλήσης, τους τελευταίους λίγους μήνες, από αριθμό που ξεκινά από +44. Πρόκειται για κλήσεις του εξωτερικού, συγκεκριμένα από το Λονδίνο (φαινομενικά) στις οποίες απαντώντας, καλούμαστε να επενδύσουμε σε δήθεν κερδοφόρα χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως σε κρυπτονομίσματα αλλά και σε εταιρείες – «φαντάσματα».

Το φαινόμενο έχει αποκτήσει «διαστάσεις επιδημίας», σύμφωνα με μαρτυρίες ολοένα και περισσότερων πολιτών στην Ελλάδα αλλά και αρκετά ακόμη κράτη στην Ευρώπη. Τι συμβαίνει τελικά;

Κατά βάση, αυτό που υπόσχονται οι επιτήδειοι, μέλη κυκλώματος με σκοπό την εξαπάτηση ανυποψίαστων καταθετών, προκειμένου να δελεάσουν, είναι το ελάχιστο ποσό που θα κληθεί το θύμα να επενδύσει σε σχέση με τις υποτιθέμενες υπέρογκες αποδόσεις στις τοποθετήσεις.

Πώς λειτουργεί η απάτη

Ακολουθεί ένα ενδεικτικό «σενάριο» από τηλεφώνημα, κατά την πρώτη προσέγγιση των επιτηδείων:

«Καλησπέρα σας! Καλώ από την επενδυτική εταιρεία “Forex”. Έχουμε για εσάς μια πρόταση, με την οποία θα μπορέσετε με μια πολύ μικρή μόνο επένδυση, να αυξήσετε σημαντικά το κεφάλαιό σας. Μιλάμε για υπεραποδόσεις μέσω BitCoins, που είναι το μέλλον της Οικονομίας, αν δεν το γνωρίζετε. Τι λέτε; Θέλετε να δοκιμάσετε; Το αποτέλεσμα είναι εγγυημένο και χιλιάδες πολίτες είναι ήδη ευνοημένοι!»

Μετά από την ενημέρωση που γίνεται οι πολίτες που είναι πιο εύπιστοι πέφτουν στην παγίδα, καθώς καλούνται να δώσουν προσωπικά στοιχεία, στα οποία και αποσκοπούν οι επιτήδειοι. Ακολουθούν μεταφορές ποσών σε λογαριασμούς τους, τα οποία και τελικά «κάνουν φτερά».

Οι ανυποψίαστοι πολίτες, πείθονται ότι με ένα ποσό που επένδυσαν, λ.χ. της τάξεως των 500 ευρώ, θα λάβουν σε επόμενο στάδιο το δεκαπλάσιο, κατόπιν της ανάλογης υπόσχεσης. Σαφώς και μετά από λίγες, επόμενες επικοινωνίες, η όποια «ανταπόκριση» χάνεται και χρήματα εξαφανίζονται.

Οι εν λόγω κλήσεις γίνονται τόσο σε κινητά όσο και σε σταθερά ιδιωτών και οι εισερχόμενες κλήσεις φαίνεται να προέρχονται από διάφορες ξένες χώρες, π.χ. Ιταλία, Αυστρία, Γερμανία και Κύπρο.

Καλούν τελικά από Αλβανία και όχι από Αγγλία

Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις επί του ζητήματος, στη γειτονική Αλβανία αλλά και στην Ουκρανία εκτιμάται ότι τελικά βρίσκεται ο «πυρήνας» του κυκλώματος εξαπάτησης.

Συγκεκριμένα, δημοσιεύματα του βαλκανικού τύπου, αναδημοσιεύουν μια προ ημερών ανακοίνωση της Ειδικής Υπηρεσίας της Αλβανίας κατά του Οργανωμένου Εγκλήματος και Διαφθοράς (SPAK), η οποία και ξεκίνησε έλεγχο σε μεγάλο τηλεφωνικό κέντρο της γείτονος χώρας θέλοντας να εξετάσει κατά πόσο εμπλέκονται στην εξαπάτηση το λιγότερο 1.000 πολίτες σε δύο χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο έλεγχος αφορά σε τουλάχιστον 13 call centers στην Αλβανία, ενώ ξεκίνησε μετά από σχετικό αίτημα των αρμόδιων Αρχών της Γερμανίας, που είναι η μία χώρα.

Αφορμή για την έρευνα στη Γερμανία φέρεται να αποτέλεσε καταγγελία γυναίκας, η οποία δέχθηκε τηλεφώνημα από τηλεφωνικό κέντρο στα Τίρανα. Αφού η ίδια πείστηκε να «επενδύσει», οι επιτήδειοι κατάφεραν να της απέσπασαν 9.700 ευρώ, με την υπόσχεση επενδύσεων σε Bitcoin.

Πού βρίσκουν τους τηλεφωνικούς μας αριθμούς

Άλλα, μικρότερα κυκλώματα διακίνησης δεδομένων, καταφέρνουν να αλιεύουν στοιχεία από εταιρείες που πραγματοποιούν προωθητικές ενέργειες και στις οποίες κατά καιρούς μπορεί να έχουμε εκχωρήσει πληροφορίες επικοινωνίας, όπως το κινητό μας τηλέφωνο. Αναφορές των τελευταίων πολλών μηνών κάνουν λόγο ακόμα και για κυκλώματα εμπορίας τηλεφωνικών καταλόγων.

Τι κάνουν επ’ αυτού οι Αρχές στην Ελλάδα;

[Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Συνήγορος του Καταναλωτή, Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας]

Το είδος απάτης αυτό και στην Ελλάδα, προσπαθούν πλέον να καταπολεμήσουν οι αρχές της χώρας μας, με τις σχετιζόμενες (ΕΛΑΣ, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Συνήγορος του Καταναλωτή, Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα) να ερευνούν συναφή με το προαναφερθέν, περιστατικά.

• Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

Πηγές προσκείμενες στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, με τις οποίες επικοινώνησε το ertnews.gr έκαναν λόγο για ένα φαινόμενο που έχει πάρει μεγάλες εκτάσεις, ενώ συναντάται εδώ και ένα χρόνο περίπου, αδιαλείπτως. Αναφέρθηκαν σε εταιρείες «φαντάσματα» με ψεύτικα ονόματα και ανύπαρκτες έδρες, με την πλειοψηφία των δραστών, υποτιθέμενων εκπροσώπων τους, να βρίσκονται στο εξωτερικό. Σε πολλές περιπτώσεις δε, σημειώνεται ότι πρόκειται για βαλκανικές χώρες.

Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν ότι τα εκατοντάδες περιστατικά εξαπατήσεων που συναντώνται, αποτελούν ήδη αντικείμενο έρευνας των δικαστικών Αρχών, ενώ η Επιτροπή Κεφαλαιοαγοράς σε συνεργασία με τις τράπεζες, τη EUROPOL και πολλές αστυνομικές και δικαστικές Αρχές διαφόρων χωρών, συνεργάζονται ήδη για την εξιχνίαση.

Ως προς τον τρόπο εξαπάτησης, η «λέξη – κλειδί» δεν είναι άλλη από την «επένδυση». Σκοπός των επιτηδείων είναι να πείσουν λ.χ. στην επένδυση 1.000 ευρώ ώστε αρχικά να αποδοθούν κέρδη ύψους 3.000 ευρώ, παρουσιάζοντας ένα τριπλάσιο πλέον, ψεύτικο κεφάλαιο. Όταν το θύμα ζητά να εκταμιεύσει το επαυξημένο πλέον ποσό που κατέχει, οι ίδιοι ζητούν έξτρα ποσά π.χ. για έξοδα φακέλου, έξοδα της ίδιας της επένδυσης, είτε φόρους που δήθεν αναλογούν. Κατόπιν, εξαφανίζονται.

Παραλλαγές της απάτης, επισημαίνουν ακόμα οι πηγές, είναι οι επενδύσεις π.χ. σε χρυσό, κερδοφόρες μετοχές (λ.χ. της Apple), είτε κρυπτονομίσματα (bitcoins), με απτά παραδείγματα κερδοφορίας και επιχειρηματολογία που περιλαμβάνει πραγματικά κέρδη υφισταμένων εταιρειών. Επιστρατεύονται δε, μέχρι και δημοσιεύματα με συνεντεύξεις επωνύμων που αύξησαν τα εισοδήματά τους, οι οποίες είναι πιθανό να πείσουν κάποιους αναγνώστες να προχωρήσουν σε επενδύσεις.

• Συνήγορος του Καταναλωτή: «Ανύπαρκτες οι εν λόγω εταιρείες»

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή Λευτέρης Ζαγορίτης, επίσης μιλώντας στο ertnews.gr μιλά για ελάχιστες υποθέσεις που έχουν δηλωθεί στην Ανεξάρτητη Αρχή, σημειώνοντας ότι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή έχει επωμισθεί περισσότερες περιπτώσεις, εποπτευόμενο ωστόσο πάντα από την ελληνική Αρχή.

Ο κ. Ζαγορίτης κάνει λόγο για την διαπίστωση ότι οι εν λόγω εταιρείες που παρουσιάζονται στους καταναλωτές, μέσω τηλεφώνου, είναι ανύπαρκτες, υπογραμμίζοντας ότι ουσιαστικά δεν υφίσταται προμηθευτής, κάτι που οδηγεί τον Συνήγορο του Καταναλωτή στο να περνά στο αρχείο τις υποθέσεις.

Σαφώς, η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ενημερώνεται για τα περιστατικά, ούτως ώστε να σπεύσει στον εντοπισμό των δραστών, προσθέτει σχετικά ο ίδιος.

• Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας: «200 – 300 εκατ. ευρώ η απάτη»

Για απάτη ύψους 200 – 300 εκατομμυρίων ευρώ κάνει λόγο μιλώντας στο ertnews.gr ο Πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, Μανώλης Σφακιανάκης, μιλώντας για περιστατικά απάτης στα οποία η λεία των επιτηδείων φτάνει ανά περίπτωση από τις 10.000 έως και τις 150.000 ευρώ.

Ο ίδιος αναφέρεται σε μια νέα «φτωχοποίηση» που έρχεται μέσα από το διαδίκτυο, την οποία και αποδίδει στον «ηλεκτρονικό αναλφαβητισμό» (όπως τον αποκαλεί) των χρηστών.

Ο κ. Σφακιανάκης μιλά και για μια (διαδικτυακή) κοινότητα όπου ο καθένας διαφημίζει ότι θέλει, απέναντι σε ευάλωτους πολίτες.