Κακοκαιρία – Θεσσαλία: Καταστροφικές οι συνέπειες από τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα

Την πιθανότητα σοβαρής μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα στη Θεσσαλία, όχι μόνο από μικρόβια, αλλά και από χημικά στοιχεία, μετά την κακοκαιρία και τις πλημμύρες, επισημαίνει μιλώντας στο iatropedia.gr o Καθηγητής του ΕΚΠΑ, Νίκος Θωμαΐδης.

Στους κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία μετά την κακοκαιρία εστίασε κι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην ενημέρωση που πραγματοποίησε το απόγευμα της Κυριακής στα γραφεία της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Εντωμεταξύ, στο Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με επικεφαλής τον Καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας Χρήστο Χατζηχριστοδούλου, οι επιστήμονες έχουν ήδη ξεκινήσει να διενεργούν εργαστηριακούς ελέγχους.

Οι αναλύσεις σε δείγματα νερού -που συγκεντρώνονται από τις πληγείσες περιοχές από την κακοκαιρία Daniel- είναι πλέον καθημερινές.

Στόχος είναι, να προληφθεί η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα, από την αποσύνθεση των νεκρών ζώων αλλά και την καταστροφή των αποχετευτικών συστημάτων.
 

Σε ετοιμότητα το Υπουργείο Υγείας – Όλος ο σχεδιασμός

Επικίνδυνα παθογόνα βακτήρια, απειλούν πλέον ευθέως την υγεία των κατοίκων. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικός ο έγκαιρος εντοπισμός εστιών και η πρόληψη ασθενειών, όπως είναι η γαστρεντερίτιδα, η λεπτοσπείρωση, το οξύ διαρροϊκό σύνδρομο, η οξεία ηπατίτιδα Α κ.α.

“Είναι πολύ σοβαρά τα θέματα της δημόσιας Υγείας γιατί είναι εκτεταμένη η καταστροφή και τα νερά είναι σίγουρα μολυσμένα και από τα λύματα και από τα νεκρά ζώα”, επισημαίνει μιλώντας στο iatropedia.gr ο Καθηγητής Αναλυτικής Χημείας, του ΕΚΠΑ, Νίκος Θωμαΐδης.

Οι άξονες του επιχειρησιακού σχεδίου της κυβέρνησης για τη διασφάλιση της υγείας των πολιτών της Θεσσαλίας, είναι οι εξής τέσσερις:

-επιδημιολογική επιτήρηση για λοιμώδεις ασθένειες

-εξασφάλιση καθαρού πόσιμου νερού

-απομάκρυνση νεκρών ζώων

-εντομολογική επιτήρηση

Ο σχεδιασμός για την εξασφάλιση καθαρού νερού για τη Θεσσαλία

Πρώτος βασικός στόχος για το Υπουργείο Υγείας είναι η εξασφάλιση καθαρού πόσιμου νερού για τους κατοίκους της Θεσσαλίας.

Η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, μιλώντας για το θέμα αυτό από τη Λάρισα την Κυριακή 10/9, τόνισε με έμφαση πως οι πολίτες θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τον νερό ως δυνητικά μολυσμένο.

Επίσης, συνέστησε να χρησιμοποιούν μόνο εμφιαλωμένο νερό για κάθε είδους εργασία, για την προσωπική τους υγιεινή, για κατανάλωση ή μαγείρεμα και ενδεχομένως ακόμα και για εργασίες που πρέπει να κάνουν μέσα στο σπίτι.

Και πρόσθεσε: «Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι πολίτες ότι σε όλες τις πληγείσες περιοχές διενεργούνται έλεγχοι από το αρμόδιο Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε σχέση με την ποιότητα του νερού. Οι κατά τόπους αρχές ανακοινώνουν πότε είναι ασφαλές να έχουν οι πολίτες πρόσβαση και να δώσουν σε κυκλοφορία το δίκτυο υδροδότησης. Άρα, μέχρι να έχουν οι πολίτες επίσημη ενημέρωση από τις τοπικές αρχές ότι το νερό της περιοχής είναι ασφαλές, θα πρέπει να χρησιμοποιούν εμφιαλωμένο νερό».

Την ίδια σύσταση έκανε μέσω του iatropedia.gr την Παρασκευή (8/9) και ο επικ. Καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης.

“Ο κόσμος να δείξει πολύ προσοχή! Να πίνει μόνο εμφιαλωμένο νερό και στο μαγείρεμα το νερό να είναι πολύ καλά βρασμένο. Και τα τρόφιμά τους οι πολίτες σ’ αυτές τις περιοχές να τα πλένουν με καθαρό νερό κατά προτίμηση εμφιαλωμένο”, σημείωσε συγκεκριμένα.

Οι έλεγχοι του νερού και η επιδημιολογική επιτήρηση, είναι ο μόνος τρόπος δημιουργίας ενός πλέγματος ασφαλείας από τους αναδυόμενους κινδύνους δημόσιας υγείας που αναμένεται να προκύψουν το αμέσως επόμενο διάστημα, εξαιτίας των μολυσμένων υδάτων και τους τόνους βροχής που έπνιξαν κυριολεκτικά τον θεσσαλικό κάμπο.

“Πρέπει να γίνουν πολλές αναλύσεις και να παραχθούν δεδομένα για να εκτιμηθεί το μέγεθος του κινδύνου. Από τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να βγουν και τα συμπεράσματα. Κι αυτή είναι μια δουλειά που πρέπει να γίνει πολύ σύντομα. Για να μπορέσει να εκτιμηθεί η κατάσταση”, σημειώνει από την πλευρά του, ο Καθηγητής Θωμαΐδης.

Μεγάλο πρόβλημα με τα νεκρά ζώα

Όπως μαρτυρούν κάτοικοι και δημοσιογράφοι που βρίσκονται στα χωριά της Θεσσαλίας, στην ατμόσφαιρα έχει αρχίσει να αναδύεται έντονη μυρωδιά σήψης εξαιτίας της αποσύνθεσης χιλιάδων νεκρών οικόσιτων ζώων.

Γι’ αυτό το λόγο, έχει ήδη ξεκινήσει η επιχείρηση απομάκρυνσής τους (συλλογή και υγειονομική ταφή ή καύση), με υπεύθυνο φορέα την Περιφέρεια, κάτω πάντα από τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας.

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Τα νεκρά ζώα, σε συνδυασμό με την καταστροφή των αποχετεύσεων, ενέχουν σοβαρό κίνδυνο μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα.

Η αναπλ. Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, τόνισε πως οι πολίτες που εντοπίζουν νεκρά ζώα στον δρόμο, τα οποία έχουν παρασυρθεί από τις πλημμύρες σε διάφορες περιοχές, ή έχουν πεθάνει σε κτηνοτροφικές μονάδες να ειδοποιούν την Περιφέρεια, τους δήμους και τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Επίσης είναι εξίσου σημαντικό, όπως είπε «όταν οι πολίτες επιχειρούν να προσεγγίσουν τα σπίτια τους για να ξεκινήσουν εργασίες αποκατάστασης, να έχουν κατά νου ότι ενδεχομένως νεκρά ζώα, όπως τρωκτικά, ερπετά ή και κατοικίδια -τα οποία δυστυχώς παρασύρθηκαν από την πλημμύρα- μπορεί να βρίσκονται μέσα στα σπίτια τους, μαζί με άλλα φερτά υλικά».

Οι κάτοικοι στις πλημμυρισμένες περιοχές χρειάζεται να χρησιμοποιούν ειδικό εξοπλισμό, αδιάβροχα ρούχα, γαλότσες και μάσκες, ώστε το δέρμα και κυρίως τα μάτια, η μύτη και το στόμα τους να μην έρχονται σε επαφή με τα μολυσμένα νερά και τις λάσπες.

Με όλα τα παραπάνω -ούτε λίγο ούτε πολύ- οι ειδικοί μιλούν πλέον ανοιχτά για «υγειονομική βόμβα».

“Είναι μια υγειονομική “βόμβα” πράγματι. Γιατί οι κάτοικοι εκεί κινδυνεύουν από όλες τις ασθένειες. Οποιοδήποτε παθογόνο είναι ένας εν δυνάμει κίνδυνος”, λέει ο Νίκος Θωμαΐδης.

Κίνδυνος από τα κουνούπια

Δευτερεύων κίνδυνος μπορεί να προκύψει, όμως, και από τους πληθυσμούς των κουνουπιών, οι οποίοι δεν αποκλείεται να αυξηθούν τις επόμενες 10 ημέρες, εξαιτίας των λιμναζόντων υδάτων και της ανόδου της θερμοκρασίας.

«Ενδεχομένως το πρόβλημα αυτό να μας απασχολήσει, μετά την αποστράγγιση των υδάτων» δήλωσε χαρακτηριστικά η κα. Αγαπηδάκη, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης του πρωθυπουργού το απόγευμα της Κυριακής.

Έτσι -παράλληλα με όλα τις προηγούμενες δράσεις- έχει δημιουργηθεί και δίκτυο εντομολογικής επιτήρησης, ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα αυτές οι δυνητικές απειλές.

Στον Θεσσαλικό κάμπο, μάλιστα, καταγράφονται τον τελευταίο χρόνο, σε σημαντική συχνότητα κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου.

Δεν είναι, όμως, μόνο οι κίνδυνοι από τα λοιμογόνα βακτήρια που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές νόσους.

Υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα και από τα χημικά, σημειώνει ο Καθηγητής.

Θωμαϊδης: Υπάρχει κίνδυνος διάχυσης χημικών και φυτοφαρμάκων

Κανείς δεν γνωρίζει με ποιο τρόπο συνδυάζονται οι διάφοροι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες στη Θεσσαλία, σημειώνει ο Καθηγητής κ. Θωμαΐδης.

Ως εκ τούτου κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την έκταση του προβλήματος. Δεν αποκλείεται, πάντως, στη ζοφερή εικόνα που άρχισε να σχηματίζεται μετά τις καταστροφές, να προστεθεί και η χημική ρύπανση των υδάτων, όπως λέει.

“Δεν πρέπει να αγνοήσουμε και το θέμα της χημικής ρύπανσης. Δεν είναι μόνο η μόλυνση από τα μικρόβια από την οποία κινδυνεύει η περιοχή, αλλά είναι και η ρύπανση από τα χημικά τα οποία σίγουρα έχουν διαχυθεί στο περιβάλλον: φυτοφάρμακα, φάρμακα, όλα τα χημικά καθημερινής χρήσης που έχουν φύγει από τα σπίτια. Το θέμα της δημόσιας υγείας είναι συνδυαστικό και προέρχεται και από τα παθογόνα και από τα χημικά”, τονίζει ο Καθηγητής.

Ως προς την ταχύτητα με την οποία μπορεί να εξελιχθεί το φαινόμενο;

“Εξαρτάται. Δεν ξέρουμε πόσο γρήγορα μπορεί να διαδοθεί η ρύπανση αυτή. Εξαρτάται από το τι κινητικότητα έχουν τα νερά στον υδροφόρο ορίζοντα. Δεν το ξέρει κανείς αυτό, μόνο το ΙΓΜΕ μπορεί να γνωρίζει αν υπάρχουν υπόγεια ποτάμια που κινούν το νερό. Το ξέρουν μόνο οι γεωλόγοι”, προσθέτει.

Αγαπηδάκη: Πότε οι κάτοικοι να αναζητούν ιατρική βοήθεια

Ιατρική βοήθεια προς τους κατοίκους παρέχεται αυτή τη στιγμή από τις κατά τόπους ιατρικές υπηρεσίες, τα Κέντρα Υγείας και τα Νοσοκομεία της Θεσσαλίας, τα οποία παρά τα προβλήματα που αντιμετώπισαν από την πρωτοφανή κακοκαιρία, αυτή τη στιγμή λειτουργούν με αρκετή ασφάλεια.

Παράλληλα, έχουν κινητοποιηθεί και οι κινητές ομάδες του ΕΟΔΥ για να παρέχουν επιπλέον βοήθεια στους πληγέντες, όπου υπάρχει ανάγκη.

Επίσης, οι ανάγκες σε φάρμακα υψηλού κόστους για τους χρόνιους ασθενείς, καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ ακόμη και στο σπίτι με τη συνεργασία της Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του Οργανισμού.

Η Ειρήνη Αγαπηδάκη, προειδοποίησε τους πολίτες στις πληγείσες περιοχές: εάν παρατηρήσουν συμπτώματα, όπως εξανθήματα, πυρετό, βήχα, πονοκέφαλο, διάρροια, να απευθυνθούν αμέσως στις ιατρικές υπηρεσίες της περιοχής τους, οι οποίες με τη σειρά τους θα ενημερώσουν το Κέντρο Δημόσιας Υγείας.

«Εμείς θα λαμβάνουμε άμεσα την πληροφόρηση και θα διερευνούμε την αιτιολογία των ασθενειών, προκειμένου να ξέρουμε αν κάτι οφείλεται σε κάποιο ιογενή αίτιο. Ούτως ώστε να ληφθούν και σε ευρύτερη κλίμακα μέτρα, όπου χρειάζεται», κατέληξε η ίδια.

φωτογραφία ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI