«Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια»: Συζήτηση στην ελβετική πρεσβεία σε συνεργασία με το ΥΠΕΞ

Συζήτηση με θέμα «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια» πραγματοποιήθηκε στην πρεσβευτική κατοικία της Ελβετίας, με αφορμή την παγκόσμια «Ημέρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Όπως είπε ο πρέσβης της Ελβετίας, Στέφαν Έστερμαν, «η ελβετική πρεσβεία μαζί με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, συμφωνήσαμε από κοινού στο θέμα, κυρίως επειδή οι συγκρούσεις αυξάνονται σε όλον τον κόσμο αυτή τη στιγμή: Έχουμε μια μεγάλη σύγκρουση στην Ευρώπη, έχουμε επίσης μια πολύ δύσκολη κατάσταση για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν, στο Ιράν». 
 
Πρόσθεσε ότι «γιορτάζουμε επίσης την επέτειο της υπογραφής της Διεθνούς Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1943, και με την ευκαιρία αυτή οργανώνουμε μια συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε χρόνο». Ειδικά για την Ελβετία «είναι σημαντικά τα δύο επόμενα έτη, διότι θα είναι εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όχι ασφαλώς ως μόνιμο. Θα καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι με τα σημαντικά έθνη του κόσμου και θα συμμετάσχουμε στις συζητήσεις για θέματα οικοδόμησης της ειρήνης ή ανοικοδόμησης μετά την λήξη συγκρούσεων και μία από τις προτεραιότητές μας θα είναι να διασφαλίσουμε ότι τα συμφέροντα των γυναικών θα λαμβάνονται υπόψη κατά την ειρηνευτική διαδικασία. Υπάρχει επίσης το διεθνές δίκτυο "Women, Peace and Security", ένα δίκτυο περίπου 60 χωρών που ασχολείται με αυτά τα θέματα. Η Ελβετία έχει αυτήν τη στιγμή την υψηλή προεδρία αυτού του δικτύου, μαζί με τη Νότια Αφρική, και η Ελλάδα είναι επίσης μέλος του οπότε θα συνεργαζόμαστε». Εξέφρασε την ευαρέσκειά του «για το πόσο καλά, πόσο φιλικά με υποδέχτηκαν στην Ελλάδα. Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω ότι συμπληρώνω 100 μέρες παρουσίας μου στην Ελλάδα και νιώθω την βαθιά φιλία μεταξύ των χωρών μας, διαπιστώνω τις πολλές διαπροσωπικές σχέσεις Ελβετίας και Ελλάδας και αυτό κάνει τη δουλειά μου πολύ ευχάριστη».

   Η Μαρούδα Μαρία - Ντανιέλλα, επίκουρη καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου και Δικαίου Ανθρωπιστικού Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης, τόνισε στην ομιλία της μεταξύ άλλων: «Η ατζέντα 'γυναίκα ειρήνη και ασφάλεια' στην πραγματικότητα σημαίνει ότι ο ΟΗΕ θα μπορέσει να γεφυρώσει τη Νέα Υόρκη με τη Γενεύη. Η Νέα Υόρκη ασχολείται περισσότερο με θέματα ειρήνης, ενώ η Γενεύη ασχολείται πιο πολύ με δικαιώματα του ανθρώπου. Αυτά τα δύο λοιπόν πρέπει οπωσδήποτε να γεφυρωθούν έτσι, ώστε τα θέματα ισότητας ή ανισοτήτων, αποκλεισμού ή συμπερίληψης, να μπουν στην κεντρική ατζέντα του ΟΗΕ και στην κεντρική ατζέντα του Συμβουλίου Ασφαλείας, που αφορά στην επιβολή και την οικοδόμηση της ειρήνης», τόνισε.

   «Αυτή ήταν η προσπάθεια που έγινε το 2000 με την απόφαση 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία ουσιαστικά προβλέπει ότι πρέπει οι γυναίκες να συμμετέχουν περισσότερο σε ό,τι έχει να κάνει με ειρηνευτικές διαδικασίες ή με διαδικασίες κατά την υπογραφή της συνθήκης ειρήνης, που τις αφορά για το αύριο μετά τον πόλεμο. Θέματα που έχουν πρώτον να κάνουν λ.χ. με αποζημιώσεις. Δεύτερον με την προστασία από σεξουαλικής φύσεως εγκλήματα ή έμφυλη, ενδοοικογενειακή βία, θέματα που συζητάμε και σε περιόδους ειρήνης με την σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Είναι αντιληπτό πόσο περισσότερο προβληματικό είναι αυτό σε περίοδο πολέμου, άρα γίνεται μια τεράστια προσπάθεια τα δικαστήρια να τιμωρούν τους υπεύθυνους που μετατρέπουν το βιασμό σε όπλο. Και το τρίτο κομμάτι έχει να κάνει με την πρόληψη συγκρούσεων σε απολυταρχικά καθεστώτα. Πώς λοιπόν θα δουλέψεις για τις γυναίκες περισσότερο στο θέμα της πρόληψης και βέβαια αν συμβεί να γίνουν θύματα τέτοιων εγκλημάτων, διότι ο πόλεμος τις αφορά και έχει μεγαλύτερες συνέπειες σε αυτές, πώς θα τις προστατεύσεις, πώς θα τις αποζημιώσεις, πώς θα τις φροντίσεις με ανθρωπιστική βοήθεια».

   Η κ. Μαρούδα τάχθηκε υπέρ μια ολιστικής προσέγγισης του θέματος, διότι «φέρνει τη γυναίκα από το περιθώριο των διεθνών σχέσεων ανάμεσα στα κράτη στο επίκεντρο. Αυτή ήταν η προσπάθεια της απόφασης 1323 του ΟΗΕ. Τα τελευταία 22 χρόνια, το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει προχωρήσει και έχει υιοθετήσει άλλα εννιά ψηφίσματα για διάφορες θεματικές και ενώ αυτό είναι κατανοητό, τα κράτη έπρεπε να δουν τι σημαίνει όλο αυτό στην πράξη. Αυτός ο κατακερματισμός δεν βοηθάει όμως να δούμε το θέμα ολιστικά, δηλαδή να δούμε που βρισκόμαστε σήμερα, 22 χρόνια μετά. Έχουμε φέρει περισσότερο τη γυναίκα στο επίκεντρο όταν συζητάμε την κατάσταση στην Ουκρανία; Γιατί σε καμία ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία δεν είδαμε καμία γυναίκα στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης; Οι άντρες στην Ουκρανία μείνανε μεν εκεί για να πολεμήσουν και οι γυναίκες φύγανε, αλλά θα πρέπει να εργασθούν, να στηρίξουν παιδιά, οικογένεια και θα επιστρέψουν και σε μια χώρα διαλυμένη. Άρα, αν δεν λάβεις υπόψη τις ανάγκες και τα συμφέροντα των γυναικών σε μία κοινωνία, δεν μπορείς να περάσεις από τον πόλεμο στην ειρήνη», τόνισε.

   Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας της, είπε ειδικά για την χώρα μας: «Η Ελλάδα εδώ και δέκα χρόνια έχει δώσει πολύ μεγάλη έμφαση στο κεφάλαιο 'Γυναίκα, ειρήνη και ασφάλεια'. Από τα χρόνια που ήμασταν μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, προωθήσαμε ένα φάκελο προστασίας δημοσιογράφων σε περίοδο σύρραξης στο πλαίσιο της 'Ειδικής Σύμβασης για την απαγόρευση των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών'. Αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε και να προωθήσουμε ένα εθνικό σχέδιο δράσης και να συγκεντρώσουμε όσα γίνονται ανά υπουργείο - και γίνονται πολλά - στο ΥΠΕΞ, τα οποία θα ενταχθούν σε πέντε πυλώνες. Το σχέδιο έχει περάσει και από την περίοδο της διαβούλευσης και λόγω της πανδημίας, απλά δεν έχει υιοθετηθεί τυπικά. Περιέχει οτιδήποτε αφορά στην ισότητα και πώς αντιμετωπίζεις της ανισότητα, οτιδήποτε αφορά το νομοθετικό πλαίσιο και την εκπαίδευση, τα εγκλήματα που αφορούν γυναίκες, την έμφυλη βία, οτιδήποτε αφορά στην διεύρυνση και βελτίωση του σχεδίου. Περιέχει πάρα πολλά στοιχεία προώθησης της ίδιας της ατζέντας σε διμερή και πολυμερή διπλωματία και πώς θα στηρίζει τις αποφάσεις διεθνών οργανισμών το να εστιάζουμε στο φύλο, ώστε να σκεφτόμαστε παντού, όχι τυπικά μόνο πόσες γυναίκες συμμετέχουν, αλλά και πόσο τα συμφέροντα και οι ανάγκες τους λαμβάνονται υπόψη. Αυτή είναι η ουσία. Είμαστε στο τελικό στάδιο και στην σύντομη υιοθέτηση αυτού του εθνικού σχεδίου δράσης», κατέληξε

   Η Καλλιόπη Στεφανάκη, επικεφαλής του τομέα προστασίας του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα είπε: «Οι γυναίκες βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο των πολιτικών των Ηνωμένων Εθνών. Ειδικά οι γυναίκες προσφύγισσες και τα κορίτσια είναι διπλά ευάλωτοι πληθυσμοί, διότι ακριβώς είναι γυναίκες και κορίτσια και είναι και ξεσπιτωμένες, και αποτελούν το 50% των αναγκαστικά εκτοπισμένων πληθυσμών σήμερα στον κόσμο. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει θέσει στο επίκεντρο των πολιτικών της και σε όλα της τα προγράμματα, την ηλικία, το φύλο και την διαφορετικότητα. Άρα, λαμβάνουμε υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών των ομάδων και πιστεύουμε ότι οι γυναίκες πρέπει να ενδυναμωθούν, ειδικά οι προσφύγισσες γυναίκες, γιατί μπορούν να είναι εκείνος ο παράγοντας που θα φέρει την ειρήνη, τόσο στις κοινωνίες τους, αλλά και στις κοινωνίες υποδοχής τους. Ειδικά στην Ελλάδα στηρίζουμε τις ελληνικές Αρχές σε συνεργασία και με τους εταίρους μας, για να υπάρξουν εκείνες οι πολιτικές οι οποίες θα είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο αφενός, και αφετέρου θα έχουν αποτελέσματα πραγματικά, συγκεκριμένα και ρεαλιστικά, για την καλυτέρευση της ζωής των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων στην Ελλάδα».

   Τέλος η Μόνικα Τσαναρέλι, επικεφαλής της αποστολής της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα, αναφέρθηκε στις προσπάθειες που καταβάλλει και η επιτροπή αυτή για την βελτίωση της θέσης των γυναικών και των προσφυγισσών.