Της Ελένης Βακεθιανάκη
Ως ευεργετική χαρακτηρίζει την ελληνική κρίση μιλώντας στο Cretalive ο κρητικής καταγωγής, ανιψιός του Παντελή Πρεβελάκη, καθηγητής Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης Γεώργιος-Στυλιανός Πρεβελάκης και αυτό γιατί ότι μας βγάζει από τον ύπνο στον οποίο είχαμε πέσει τα τελευταία τριάντα χρόνια. «Επειδή τα λεφτά έρχονταν από τον ουρανό, θεωρούσαμε ότι ήταν δεδομένα και αυτή η ψεύτικη κατάσταση μάς οδήγησε σήμερα να αντιμετωπίζουμε πάρα πολύ σοβαρούς κινδύνους. Για όσους πηγαινοερχόμασταν στο εξωτερικό, βλέπαμε ότι η Ελλάδα ζούσε σε άλλον πλανήτη. Εγώ γνώρισα μια Ελλάδα φτωχιά, με τους Έλληνες να ζουν λιτά, όμως σιγά σιγά αυτή η κοινωνία πέρασε σε έναν καταναλωτισμό μεγαλύτερο π.χ. από τους Γάλλους» αναφέρει.
Μήπως, όμως, η Ελλάδα έχει υποστεί πολύ χειρότερες συνέπειες από άλλες χώρες, που επίσης βρέθηκαν σε κρίση; «Μία ερμηνεία είναι ότι εμείς προερχόμαστε από μια διαφορετική πολιτική παράδοση. Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Άλλη η σχέση μας με το κράτος, τον φόρο. Αυτό, σύμφωνα με το δυτικό πρότυπο, καθιστά την οργάνωσή μας πιο δύσκολη απ΄ ότι για την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία. Αυτό το έχουμε κοινό με την Τουρκία, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, τη Σερβία. Η δεύτερη ερμηνεία, που μας διαφοροποιεί ακόμα και από αυτές τις χώρες, είναι ότι οι Ευρωπαίοι, καλώς ή κακώς, έχουν μάθει να μας θεωρούν φορείς και απογόνους τους αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Βρεθήκαμε φορτωμένοι με έναν ρόλο «συμβολικού κεφαλαίου» της Ευρώπης τον οποίο δύσκολα μπορούσε ο Ρωμιός του 19ου αι. να κουβαλήσει στις πλάτες του και εξακολουθούμε να βασανιζόμαστε από αυτήν την αποστολή. Γι’ αυτό οι Ευρωπαίοι μας πρόσφεραν περισσότερα από ότι στους άλλους λαούς. Όμως αυτήν την εύνοια, αντί να την αξιοποιήσουμε, την ερμηνεύσαμε με τον ανατολίτικο τρόπο μας, αποκτώντας ευκολίες οικονομικές, πολιτικές, με «χτίσιμο» πελατειακού συστήματος και έτσι αρχίσαμε να κατρακυλάμε. Φταίνε όμως και οι Ευρωπαίοι που μας έδιναν χωρίς σκέψη» επισημαίνει ο κ. Πρεβελάκης.
Δεν αποκλείονται χειρότερες καταστάσεις
Ο ίδιος δεν κρύβει την ανησυχία του για την κατάσταση στην Ελλάδα βραχυπρόθεσμα. «Έχουμε μια χώρα που βρίσκεται σε βαθιά κρίση, οικονομική, πολιτική, πνευματική, αξιών. Έχουμε δίπλα μας τη Μέση Ανατολή, την πιο ασταθή περιοχή του κόσμου, χωρίς προοπτική σταθεροποίησης. Έχουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ με τα οποία μάθαμε να ζούμε, να κλονίζονται και τώρα έχουμε και το δημογραφικό, καθώς ο ελληνικός πληθυσμός συνεχώς μειώνεται. Δεν αποκλείεται μπροστά μας να έχουμε χειρότερες καταστάσεις» επισημαίνει . Σύμφωνα με τον κ. Πρεβελάκη, η αστάθεια της Τουρκίας είναι εξίσου πολύ επικίνδυνη και αν η κατάσταση χειροτερέψει, δεν θα μας αφήσει αλώβητους. Αυτός ο περιφερειακός κίνδυνος αναπτύσσεται σε ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο το οποίο αρχίζει να διαλύει τις δομές ασφαλείας που είχε δημιουργήσει.
Ο Ελληνισμός στο μέλλον
Όμως ο κ. Πρεβελάκης παραμένει αισιόδοξος και πιστεύει στον σπουδαίο ρόλο που έχει να παίξει η Κρήτη. Ανάμεσα στους λαούς που βρίσκονται σε ανταγωνισμό ή άμιλλα, σε παγκόσμιο πεδίο, λαοί όπως ο Ελληνικός, έχουν πολύ μεγαλύτερες ευκαιρίες μέσα στον καινούριο κόσμο που χτίζεται, αναφέρει, παρά στον κόσμο που τελειώνει, τον κόσμο των εθνικισμών, των εθνικών κρατών, της ευρωπαϊκής κυριαρχίας του 19ου και 20ου αι. Πώς θα γίνει όμως αυτό; «Κανείς δεν είναι προφήτης. Αναλύοντας μπορώ να πω ότι ο καινούργιος κόσμος θα χαρακτηρίζεται από την κυκλοφορία των αγαθών, των ανθρώπων, των ιδεών, άρα ένας λαός εμπορικός, ναυτικός όπως εμείς, δεν μπορεί παρά να ευνοηθεί. Επίσης στη νέα πραγματικότητα βάρος δίνεται στο να μπορείς να επεξεργάζεσαι την πληροφορία, να προβάλεις την εικόνα. Αυτές τις ικανότητες τις έχουμε οι Έλληνες γιατί μέσα στο κύτταρό μας υπάρχει το στοιχείο της παιδείας, της καλλιέργειας των πνευματικών ικανοτήτων. Έχουμε επίσης πολύ ισχυρές παραδόσεις: Την οικογένεια, τον τόπο, τη θρησκεία. Αναλύοντας τον κόσμο που έρχεται, συνειδητοποιούμε ότι αυτά είναι τεράστια πλεονεκτήματα» τονίζει.
Ο ρόλος της Κρήτης
Με καταγωγή από το Ρέθυμνο, μεγαλωμένος όμως στην Αθήνα με τον κρητικό τρόπο ζωής, ο κ. Πρεβελάκης αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι Έλληνες και ιδιαίτερα οι Κρητικοί, είμαστε συνδεδεμένοι με τον τόπο καταγωγής μας αλλά είμαστε ταυτόχρονα και παγκόσμιοι. Έχουμε την ικανότητα να παραμένουμε δεμένοι με την καταγωγή μας ακόμα και αν είμαστε πολύ μακριά. «Είναι ένα δώρο της Ιστορίας. Έχουμε την ικανότητα να αντιστεκόμαστε στη φθορά του χρόνου και του χώρου» σημειώνει.
Από όλη την Ελλάδα, ο κ Πρεβελακης ξεχωρίζει τον ρόλο της Κρήτης. «Η Κρήτη είναι αυτή που έχει κρατήσει περισσότερο αυτές τις παραδόσεις. Ενδεχομένως γιατί μπήκε με καθυστέρηση στο ελληνικό κράτος, γιατί είναι ένα μεγάλο ανοικτό σταυροδρόμι, επειδή διαθέτει τεράστια πολιτισμική κληρονομιά, ενσωματωμένη στη λαϊκή παράδοση. Όταν κάποιος μιλάει με έναν απλό Κρητικό έχει τη εντύπωση ότι μιλάει με έναν σοφό. Επομένως, όλα εκείνα τα στοιχεία που δίνουν στον Ελληνισμό την ελπίδα να μπορέσει να διεκδικήσει έναν σημαντικό ρόλο στη μελλοντική ανθρωπότητα, τα βρίσκουμε σε πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση στην Κρήτη. Το νησί μπορεί να είναι η πρωτοπορία της Ελλάδας και η Ελλάδα θα πρέπει να είναι πρωτοπορία μέσα στην ανθρωπότητα. Δεν πρέπει να θέλουμε να γίνουμε εξίσου καλοί με τους Γερμανούς γιατί εμείς έχουμε μια άλλη αποστολή και πιστεύω ότι οι δεκαετίες που θα έρθουν θα δείξουν το πλεονέκτημα που έχει ο μεσογειακός μας πολιτισμός σε σχέση με τους βορειοευρωπαϊκούς και τον αμερικανικό, που είναι πολιτισμοί της ύλης και της μάζας» καταλήγει ο κ. Πρεβελάκης.
Ο κ. Πρεβελάκης θα μιλήσει απόψε στις 8.00 μ.μ., στη αίθουσα «Μ. Καρέλλης» της οδού Ανδρόγεω με θέμα: “Η γεωπολιτική της ελληνικής ταυτότητας: Η σημασία της Κρήτης”. Συμμετέχει ο δημοσιογράφος Αντώνης Παπαγιαννίδης.
