Γραμμή 1018: Αύξηση αυτοκτονιών την τελευταία 3ετία!

Συγκλονιστικά είναι τα ερευνητικά στοιχεία που παρέδωσε στη δημοσιότητα το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας στα πλαίσια του οποίου λειτουργεί και η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης – 1018 από το 2007.

Όπως προκύπτει από την έρευνα το 76% των αυτοχειριών στην Ελλάδα για το μήνα Σεπτέμβριο προέρχονται από άνδρες, ενώ η πιο συχνή μέθοδος είναι ο απαγχονισμός.

Συγκεκριμένα και με βάση πάντα τα στοιχεία που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι άνθρωποι του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών, η 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης – 1018 μέχρι το τέλος του 2021 είχε δεχτεί 21.365 κλήσεις.

Ο αριθμός των αυτοκτονιών τα έτη 2020, 2021 και 2022 παρουσιάζει μια σταθερά αυξητική τάση, ενώ 87 άτομα έχουν αυτοκτονήσει την τελευταία δεκαετία μέσα σε νοσοκομεία και Μονάδες Υγείας. 

Επίσης, από το 2015, 48 αυτοκτονίες έχουν καταγραφεί σε φυλακές ή κρατητήρια, ενώ από το ίδιο έτος σε πράξη αυτοχειρίας έχουν προχωρήσει 64 στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας και 45 των Ενόπλων Δυνάμεων ή στρατεύσιμοι.

Τέλος την ίδια περίοδο 43 αυτοκτονίες έχουν γίνει σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ενώ σε κάθε αυτοχειρία αντιστοιχούν τουλάχιστον 22 εισαγωγές σε τμήματα επειγόντων και 5 νοσηλείες σε νοσοκομεία, τη στιγμή που οι μη θανατηφόρες απόπειρες είναι 15-20 φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών.

Σεπτέμβριος: Το 76% των αυτοχείρων είναι άνδρες – Συχνότερη μέθοδος ο απαγχονισμός

Εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών και αφορούν μόνο τον περασμένο μήνα, Σεπτέμβριο του ‘22.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, ο αριθμός των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών παρουσιάζει μια μικρή μείωση σε σχέση με το ίδιο διάστημα για το 2021 και το 2019. Η πλειοψηφία των αυτοχείρων ωστόσο, συνεχίζουν να είναι άνδρες σε ποσοστό 76% έναντι 24% που είναι γυναίκες.

Όπως φαίνεται και από τα γραφήματα την πιο συχνή μέθοδο αποτέλεσε ο απαγχονισμός και ακολούθησαν η πτώση και ο αυτοπυροβολισμός.

Οι περισσότερες αυτοκτονίες κατά τον μήνα Σεπτέμβριο σημειώθηκαν από ανθρώπους της ηλικιακής ομάδας από 55 έως 65 ετών, ενώ στις Περιφέρειες Κρήτης και Πελοποννήσου συγκεντρώθηκαν οι περισσότερες αυτοχειρίες, με την πλειοψηφία αυτών να λαμβάνουν χώρα εντός οικείας.

Οι άνθρωποι του Παρατηρητηρίου προσθέτουν πάντως ότι «όπως κάθε φορά, οι πραγματικές διαστάσεις του ζητήματος της αυτοκτονίας δεν αποτυπώνονται επαρκώς. Η υποκαταγραφή των αυτοκτονιών στη χώρα μας, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι δεδομένη με τον πραγματικό αριθμό των θανάτων να είναι στην ουσία πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που καταγράφεται».

«Εκτιμάται ότι το ποσοστό της υποκαταγραφής ανέρχεται στο 15% με 20% κάτι που συνεπάγεται με περίπου 1.000 με 1.500 αυτοκτονίες ετησίως στην χώρα μας εάν αυτός ο αριθμός μπορούσε να συμπεριληφθεί στα επίσημα στατιστικά δεδομένα» προσθέτουν.

Οι λόγοι της υποκαταγραφής αυτοκτονιών

Όπως υπογραμμίζει στο GRTimes η υπεύθυνη έργων και στρατηγικής της «Κλίμακα», Όλγα Θεοδωρικάκου, όπως και στις περισσότερες χώρες, έτσι και στην Ελλάδα υπάρχει υποκαταγραφή των περιστατικών αυτοκτονίας.

Αυτό συνέβη διότι όπως εξηγεί η κα. Θεοδωρικάκου «ενώ υπάρχει στενή συνεργασία με την ΕΛΣΤΑΤ, παρ’ όλα αυτά σημειώνεται σημαντική καθυστέρηση στην καταγραφή των στοιχείων. Για παράδειγμα εμείς, τον Δεκέμβριο του 2022 περιμένουμε τα επίσημα στοιχεία τα οποία αφορούν το 2020» .

«Στο πλαίσιο αυτό μπορεί το Παρατηρητήριο να προσπαθεί να αποτυπώσει την πραγματικότητα του ζητήματος της αυτοχειρίας στη χώρα μας σε τρέχοντα χρόνο και κάθε μήνα να δημοσιεύει επίκαιρα στοιχεία που συλλέγονται από πληθώρα πηγών και τη Γραμμή Παρέμβασης – 1018, ωστόσο αυτά τα στοιχεία δεν είναι ακριβώς επίσημα. Και αυτό γιατί υπάρχουν διάφοροι λόγοι που συντελούν στην υποκαταγραφή» προσθέτει.

Αναφέροντας τους λόγους αυτούς, η υπεύθυνη Έργων και Στρατηγικής της «Κλίμακα» συμπληρώνει πως «πρωταρχικός λόγος είναι το στίγμα που αφήνει η αυτοχειρία ειδικά στις μικρές κοινωνίες. Μέχρι σήμερα υπάρχουν ακόμη πάρα πολλές οικογένειες που δεν θέλουν να καταγραφεί στα πιστοποιητικά θανάτου ως αυτοκτονία ο θάνατος ενός δικού τους ανθρώπου. Υπάρχουν παιδιά οικογενειών που δεν γνωρίζουν ότι κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο έφυγε από αυτοκτονία».

Παράλληλα σημαντικό ρόλο παίζουν και οι θρησκευτικοί λόγοι. «Παρά τις επίσημες εγκυκλίους της Ιεράς Συνόδου ακόμη και σήμερα υπάρχουν ιερείς που αρνούνται να τελέσουν θρησκευτικές κηδείες, όταν ο εκλιπών είναι αυτόχειρας. Ειδικά στην επαρχία όπου καταγράφονται και οι περισσότερες αυτοκτονίες, οι αντιλήψεις σε κάποιες περιπτώσεις είναι και παραμένουν πολύ συντηρητικές» υπογραμμίζει η κα. Θεοδωρικάκου στο GRTimes.

Η αναγκαιότητα της σήμανσης των επονομαζόμενων suicide hotspots

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που παρέθεσε το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ, από το 2012 έως και σήμερα σχεδόν 90 άτομα στη χώρα μας, έχουν δώσει τέλος στη ζωή τους σε τοποθεσίες που χαρακτηρίζονται υψηλής επικινδυνότητας, οι επονομαζόμενες suicide hotspots.

Ο αριθμός αυτός μάλιστα, αυξήθηκε κατά 30% τα τελευταία δύο χρόνια ενώ παραμένει άγνωστος ο αριθμός των πολυάριθμων αποπειρών ή των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών που έχουν πραγματοποιηθεί σε εκείνο το σημείο.

Ως τοποθεσία υψηλού κινδύνου για αυτοκτονία ορίζεται μια συγκεκριμένη τοποθεσία η οποία είναι προσιτή και προσβάσιμη από το κοινό και χρησιμοποιείται ως τόπος αυτοκτονίας. Τέτοιου είδους τοποθεσίες μπορούν να αποτελέσουν γέφυρες, ψηλά κτίρια, γκρεμοί κα.

Οι αυτοκτονίες που πραγματοποιούνται σε αυτά τα σημεία, συχνά, δεν αποτυπώνονται στα επίσημα στατιστικά στοιχεία λόγω της δεδομένης παγκόσμιας υποκαταγραφής τέτοιου είδους περιστατικών, ενώ παραμένει ακόμη άγνωστος ο αριθμός των ατόμων που έχουν μεταβεί σε τέτοιου είδους τοποθεσίες και ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί ή οι οικείοι τους δε γνωρίζουν που βρίσκονται.

Στο πλαίσιο αυτό οι άνθρωποι του Παρατηρητήριου επισημαίνουν ότι «χαμηλού κόστους προληπτικές παρεμβάσεις όπως η τοποθέτηση πινακίδων με αναφορά σε τηλεφωνικές γραμμές άμεσης βοήθειας όπως το 1018 μπορούν να προστατεύσουν τη ζωή των ευάλωτων συνανθρώπων μας και να τους ενθαρρύνουν να αναζητήσουν βοήθεια. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και σε σταθμούς Σιδηροδρομικούς, αλλά και του Μετρό» τονίζει μεταξύ άλλων η κα. Θεοδωρικάκου.

Η γραμμή παρέμβασης 1018 και το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας

Να σημειωθεί ότι το Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας αποτελεί τη μοναδική Μονάδα Ψυχικής Υγείας στη χώρα, η οποία εδώ και 15 χρόνια αναπτύσσει εξειδικευμένες υπηρεσίες και ερευνητικό έργο στα πεδία της αυτοκτονίας και των αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.

Επιπρόσθετα, εκπροσωπεί την Ελλάδα στη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ενώ η Μονάδα λειτουργεί από την ΚΛΙΜΑΚΑ με εποπτεία και χρηματοδότηση του υπουργείου Υγείας.

Τέλος υπογραμμίζεται, ότι το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών αποτελεί μια προσπάθεια του Κέντρου να αποτυπώσει την πραγματικότητα του ζητήματος της αυτοχειρίας στην Ελλάδα σε τρέχοντα χρόνο και κάθε μήνα δημοσιεύει επίκαιρα στοιχεία που συλλέγονται από μια πληθώρα πηγών στις οποίες συγκαταλέγονται και οι κλήσεις στη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία -1018.