Φωτιά στο Μάτι: Διαμαρτυρία συγγενών των θυμάτων για το ντοκιμαντέρ «Megafires»

Κοινή και καθολική δήλωση-διαμαρτυρία από κατοίκους, συλλόγους και φορείς στο Μάτι, που επλήγη από την φονική πυρκαγιά στις 23 Ιουλίου 2018, προκάλεσε η προβολή του ντοκιμαντέρ «Megafires».

«Το Μάτι ήταν έγκλημα, και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε όλοι αν θέλουμε πραγματικά να μην επαναληφθεί, και όχι μόνο ως μια δύσκολη φωτιά. Μόνο τότε θα αποκτήσουμε ένα Κράτος που δεν σκοτώνει τους πολίτες του», αναφέρεται στην δήλωση-διαμαρτυρία από συγγενείς των θυμάτων, εγκαυματίες, φορείς και συλλογικότητες των πληγέντων πολιτών για τα αίτια του εγκλήματος «Μάτι», με αφορμή τις πρόσφατες εκδηλώσεις- προβολές του ντοκιμαντέρ.

Αναλυτικά η κοινή και καθολική δήλωση-διαμαρτυρία:

«Τη Δήλωση-Διαμαρτυρία υπογράφουν:

• Οι Συγγενείς των Θυμάτων
• Οι Εγκαυματίες
• Οι Φορείς και Συλλογικότητες των πολιτών των πληγεισών περιοχών που ο κόσμος γνωρίζει ως “Μάτι”:
• Από το Νέο Βουτζά: Εξωραϊστικός Σύλλογος Νέου Βουτζά «Η ΠΡΟΟΔΟΣ»,
• Αθλητικός Σύλλογος Νέου Βουτζά «Η ΠΡΟΟΔΟΣ».
• Από το Μάτι: ΣΕΚΜΑ Συντονιστική Επιτροπή Κατοίκων – Μάτι Αττικής,
• Εξωραϊστικός Σύλλογος “ΜΑΤΙ”,
• Πολιτιστικός & Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ματιωτών “Ο Συνήγορος του Ματιού”,
• Χριστιανικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Ματιού,
• ΝΑΟΜΑ Ναυτικός Αθλητικός Όμιλος Μάτι Αττικής.
• Από την Αμπελούπολη: Παραθεριστικός Οικοδομικός Συνεταιρισμός Αμπελούπολης ΣΥΝΠΕ.
• Από το Γεροτσακούλι-Προβάλινθο: Οικοδομικός Συνεταιρισμός Οικιστών Γεροτσακουλίου «Ο Προβάλινθος»,
• Εξωραϊστικός Σύλλογος Οικοπεδούχων και Οικιστών Γεροτσακουλίου Νέου Βουτζά.
• Από το Κόκκινο Λιμανάκι: Φιλοπρόοδος Ένωσις Οικιστών «Κόκκινο Λιμανάκι».
• Ένωση Πυροπλήκτων Ανατολικής Αττικής.

Στις 3/11/21 και 7/11/21 διοργανώθηκαν 2 εκδηλώσεις/προβολές του ντοκιμαντέρ Megafires – Μέγα Πυρκαγιές Ερευνώντας μια παγκόσμια απειλή (Κόζιμα Ντάνοριτσερ & Νίκος Κούτσικας | 93′ | 2019) από το CineDoc, στο Γαλλικό ινστιτούτο Αθηνών και στον κινηματογράφο Δαναός αντίστοιχα. Οι εκδηλώσεις έγιναν με την υποστήριξη της WWF Ελλάς, σε συνεργασία με το Κέντρο Προστασίας Δασών Και Φυσικού Περιβάλλοντος Βύρωνα, και το Ε.ΔΑΣ.Α. (Εθελοντές Δασοπυροπροστασίας Αττικής), ενώ οι προβολές του CineDoc γίνονται υπό την Αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Στην περιγραφή της εκδήλωσης και του Ντοκιμαντέρ στην αντίστοιχη ιστοσελίδα υπήρχε το παρακάτω απόσπασμα που τράβηξε την προσοχή μας:

“…Ο Γαβριήλ Ξανθόπουλος, δασολόγος, εξηγεί τα αίτια της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, το 2018…”

Στην 1η εκδήλωση/προβολή έγιναν τοποθετήσεις και συζήτηση από την κυρία Παναγιώτα Μαραγκού, Επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος, WWF Ελλάς, τον κύριο Μιλτιάδη Αθανασίου, Ειδικού στις δασικές πυρκαγιές, Διδάκτορα Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του κυρίου Γιώργου Μαυρογεώργου, Ε.ΔΑΣ.Α. (Εθελοντές Δασοπυροπροστασίας Αττικής).

Στην 2η εκδήλωση/προβολή, την Κυριακή 7/11/21, στον κινηματογράφο ΔΑΝΑΟΣ, ενώπιον των ομιλητών κων Ηλία Τζηρίτη, Υπευθύνου δράσεων για δασικές πυρκαγιές, WWF Ελλάς, Γαβριήλ Ξανθόπουλου, Δασολόγου και Διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, Σταύρου Σαλαγιάννη, από το Κέντρο Προστασίας Δασών Και Φυσικού Περιβάλλοντος Βύρωνα, των διοργανωτών και του κοινού, διαβάστηκε η παρακάτω Δήλωση:

Κυρίες και Κύριοι, καταρχάς συγχαρητήρια για το καταπληκτικό ντοκιμαντέρ.

Όμως το “Μάτι” ΔΕΝ θα έπρεπε να βρίσκεται σε αυτό το Ντοκιμαντέρ. Και απορούμε πως βρίσκεται ακόμα. Πρώτον γιατί ως φωτιά δεν είναι Megafire, γιατί στα 13 χιλιάδες στρέμματα, χαρακτηρίζεται μικρή. Δεύτερον γιατί το Μάτι ήταν Έγκλημα Πολιτικό Υπηρεσιακό/Επιχειρησιακό. Ένα Έγκλημα που βρίσκεται στη Δικαιοσύνη.

Αυτό που είναι το Μάτι, είναι Mega Crime, ένα Μέγα Έγκλημα με Μέγα Απώλειες.

103+Νεκροί, Πάνω από 200 τραυματίες εκ των οποίων 60 σοβαρά. Αυτές είναι και οι απώλειες που έστω και την τελευταία στιγμή θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Δεν είναι θεωρητικό, είναι βιωματικό και απόλυτα αληθές. Μιλούμε εμείς που το ζήσαμε και το ζούμε ακόμα.

Για αυτές τις απώλειες είναι αποκλειστικά υπεύθυνη ή παντελής και εγκληματική απουσία του Κράτους. Πριν, κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά. Ανύπαρκτη πρόληψη, ανύπαρκτη πολιτική προστασία, ανύπαρκτη ειδοποίηση, ανύπαρκτη εκκένωση, ανύπαρκτη επέμβαση, κατάσβεση, διάσωση, αλλά και ανύπαρκτη βοήθεια στους πληγέντες αμέσως μετά, τις κρίσιμες επόμενες ώρες.

Ως φωτιά θα μπορούσε να είχε ελεγχθεί στην αρχή της, και όμως έκαιγε ανενόχλητη, σε χαμηλή βλάστηση για πάνω από μία ώρα πριν γίνει δύσκολη και αργότερα πολύ δύσκολη καίγοντας τελικώς χιλιάδες σπίτια και χιλιάδες περιουσίες. Κρατήστε μόνο ότι η φωτιά, ότι έκανε, το έκανε ανενόχλητη. Ακόμη και στις 1 και τις 2 το πρωί της επομένης.

Τι μας λέει λοιπόν το ντοκιμαντέρ που παρακολουθήσαμε;

Το “Μάτι” παρουσιάζεται ως Παγίδα Φωτιάς. Κάτοικοι ανεκπαίδευτοι, που πήραν λάθος αποφάσεις, άφησαν τα οχήματά τους εγκλωβίζοντας τους υπολοίπους, και έπεσαν στη θάλασσα πανικοβλημένοι. Όλα αυτά σε ένα Λαβύρινθο πολεοδομικών αυθαιρεσιών, στενών δρόμων και διόδων προς την παραλία, ζωσμένο από μάντρες.

Σύμφωνα με αυτό που μόλις είδαμε, ουσιαστικά χτίσαμε την Παγίδα μας, και σε αυτή παγιδευτήκαμε και καήκαμε, λόγω της έλλειψης πρακτικών γνώσεων και λάθος εκτιμήσεων και επιλογών. Κοινώς εμείς φταίμε που καήκαμε. Δεν είναι δυστυχώς η πρώτη φορά που το ακούμε. Το είχαμε ακούσει και από τους Θύτες μας, αμέσως μετά το Έγκλημα.

Το Θύμα φταίει δηλαδή! Πως λέμε «βιάστηκε γιατί φορούσε κοντή φούστα»… Εάν είναι δυνατόν…

Είναι ΝΤΡΟΠΗ να λέγονται αυτά, και μάλιστα σε ένα σοβαρό ντοκιμαντέρ! Ντροπή για έναν επιστήμονα και τους παραγωγούς να χρησιμοποιούν το έγκλημα “Μάτι”, εντελώς χρησιμοθηρικά για να προβληθούν οι -κατά τα άλλα- σωστές επιστημονικές θέσεις όπως πρόληψη, εκπαίδευση κλπ. Για σας το πολύνεκρο “Μάτι” ήταν μια ευκαιρία επιτέλους να ακουστείτε. Το ψήγμα αλήθειας όμως με το οποίο προσεγγίζετε το θέμα, δεν είναι μόνο ανήθικο, αλλά και επικίνδυνο!

Το να αποκρύπτονται τα πραγματικά αίτια αυτού του εγκλήματος είναι απαράδεκτο για έναν επιστήμονα του κύρους και του βεληνεκούς σας. Ιδίως όταν αυτά ήταν γνωστά σε σας και στη κοινή γνώμη, καθώς η ταινία προβλήθηκε πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 20. Όταν ακουμπάτε την υπόθεση “Μάτι” οφείλετε πρώτα σεβασμό στη μνήμη των Νεκρών κι έπειτα σε Μας. Επιπλέον ως επιστήμονας οφείλετε να είστε αντικειμενικός. Πως σας διέφυγαν οι μαρτυρίες των κατοίκων από την πρώτη στιγμή, οι εκθέσεις Γκουρμπάτση 21/8/18, Συνολάκη 12/9/18, το 1ο πόρισμα του ανακριτή Ζαγοραίου 7/3/19, πως σας διέφυγαν τα πρώτα ηχητικά ντοκουμέντα που συντάραξαν την Ελληνική κοινή γνώμη και παρουσιάστηκαν από τον Αλέξη Παπαχελά στις 2/5/19; Και αν δεν έφταναν αυτά, πως σας διέφυγε το κοινό ψήφισμα που υπογράφηκε σχεδόν από όλες τις μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις 31/7/18 μια εβδομάδα μετά το Έγκλημα Μάτι; Και αναφέρω βεβαίως αυτά που ήταν γνωστά μέχρι το 2019, χρόνο παραγωγής της ταινίας, και όχι αυτά που γνωρίζουμε σήμερα και που περίτρανα πλέον αποδεικνύουν τα λεγόμενά μου.

Τα πράγματα που υποστηρίζετε στο απόσπασμα του Ντοκιμαντέρ, σίγουρα αφορούν σχεδόν όλη την Ελλάδα, ίσως κάποια άλλη περίπτωση, όμως όχι το Μάτι. Γνωρίζετε ότι η μισή καμένη έκταση και αυτή που δείχνετε στα πλάνα ως περιοχή δόμησης που δεν ελέγχεται, είναι εντός σχεδίου πόλεως από το 1972; Γνωρίζετε ότι ακριβώς σε αυτή τη περιοχή, στο Νέο Βουτζά κάηκαν 17 άνθρωποι ζωντανοί; Γνωρίζετε ότι το μεγαλύτερο μέρος του “Ματιού” συμπεριλαμβανομένων των οικισμών Αμπελούπολης και Προβαλίνθου είναι παραδειγματικά ρυμοτομημένο τύπου “Μπακλαβάς” με προσανατολισμό Βορά Νότο, Ανατολή δύση; Γνωρίζετε ότι στην Αττική δεν υπάρχουν άλλοι αντίστοιχων χαρακτηριστικών παραθαλάσσιοι οικισμοί; Γνωρίζετε ότι το Μάτι είχε 28 διόδους στη θάλασσα μια σχεδόν κάθε 30 μέτρα; Ανοίξτε ένα χάρτη Google για του λόγου το Αληθές. Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι η τροχαία έστειλε την κίνηση της Λ. Μαραθώνος μέσα στο Μάτι μπλοκάροντας και εγκλωβίζοντας τους ανθρώπους που διέφευγαν παραλιακά στα αυτοκίνητά τους. Όμως εσείς τα παρουσιάζετε όπως σας συμφέρει. Ένα Λαβύρινθο παγίδα. Μπορώ ένα ένα να αποδείξω ότι είναι ανακριβή και αν θέλετε το κάνω ευθύς τώρα. Όμως νομίζω ότι τα ξέρετε πολύ καλά, και δεν θέλω να εκτεθεί κανείς εδώ…

Δεν υπάρχει καμία αναφορά, στα πραγματικά αίτια:

-Καμία πρόληψη. Ας σημειωθεί -γιατί το ξεχνάμε- ότι το Μάτι συνέβη στη καρδιά της αντιπυρικής περιόδου.

-Καμία επιφυλακή ή επιτήρηση, με γνωστή από την προηγούμενη σε όλους τους φορείς, πρόβλεψη κινδύνου Πυρκαγιάς κατηγορίας 4, και δελτίου πρόγνωσης ιδιαιτέρως σπάνιου και επικίνδυνου για την περιοχή καιρού (ισχυροί Δυτικοί άνεμοι) που σημειώστε επαληθεύτηκαν πλήρως, αλλά βεβαίως αγνοήθηκαν παντελώς.

-Καμία ουσιαστικά εναέρια, ή άλλη επιχείρηση της Πυροσβεστικής καθώς η φωτιά αρχικά σιγόκαιγε για πολλή ώρα και μετά γιγαντώθηκε σε ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗ (Ν. Βουτζάς), πριν σβήσει στη θάλασσα.

-Καμία προειδοποίηση ή ειδοποίηση εκκένωσης, καμία σειρήνα ή καμπάνα, έστω και την τελευταία στιγμή.

-Καμία επίγεια επιχείρηση της πυροσβεστικής την ώρα που όλη η περιοχή, άνθρωποι, ζώα και σπίτια καιγόμασταν.

-Αυτή ήρθε κατόπιν εορτής, αποκλειστικά και μόνο για να βρει και να μετρήσει πτώματα, και όχι να σβήσει σπίτια που άρχισαν να καίγονται και τελικά κάηκαν ακόμα και το πρωί της επομένης, ή έστω να βοηθήσει ανθρώπους.

-Εγκληματική εκτροπή από την Τροχαία της διερχόμενης κυκλοφορίας από τη Λεωφόρο Μαραθώνος, μέσα στο φλεγόμενο Μάτι.

-Απόλυτη απουσία του Λιμενικού για τη διάσωση των ανθρώπων που παρέμειναν έως 8 και 10 ώρες στη
θάλασσα και στις ακτές, πολλοί από αυτούς τραυματισμένοι.

-Παντελής έλλειψη συντονισμού του λιμένα της Ραφήνας και των καταπλεόντων πλοίων για την αποφυγή αποβίβασης εκατοντάδων οχημάτων και επιβατών, σε ώρα και περίοδο αιχμής, επιβαρύνοντας ασφυκτικά την φλεγόμενη περιοχή.

-Πλήρης απουσία της Αστυνομίας, του ΕΚΑΒ και της ΕΜΑΚ.

Οι πολίτες ολομόναχοι. ΟΛΟΜΟΝΑΧΟΙ!

Αυτά μας έκαψαν. Αυτά μας σκότωσαν και μπορούμε να συνεχίσουμε τον κατάλογο για πολλή ώρα, αλλά δεν θα το θέλαμε τώρα εδώ…

Αν θέλουμε όλοι να βοηθήσουμε με θετικό τρόπο την προσπάθεια σας κύριε Ξανθόπουλε, την προσπάθεια των περιβαλλοντικών οργανώσεων, των εθελοντών και του Ντοκιμαντέρ, μακριά από κομματικά χρώματα και πολιτικές σκοπιμότητες, θα πρέπει να μάθουμε να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Θα πρέπει να λέμε και να χρησιμοποιούμε την πλήρη Αλήθεια, όποιον κι αν θίγει ή πονάει αυτή. Εμείς γνωρίζουμε τις ευθύνες μας, όμως δεν μας σκότωσε η κλιματική αλλαγή, η ρυμοτομία, η αυθαιρεσία ή έλλειψη προετοιμασίας η γνώσεων. Αν πρέπει να διαλέξουμε ένα από τα πολλά, Μας σκότωσε το ότι δεν μας ειδοποίησε κανείς έστω 20 λεπτά πριν και συνεχίζει να μας σκοτώνει το γεγονός ότι εδώ και τρία χρόνια όλοι σφυρίζουν αδιάφορα. Τόσο απλά.

Το Μάτι ήταν έγκλημα, και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε όλοι αν θέλουμε πραγματικά να μην επαναληφθεί, και όχι μόνο ως μια δύσκολη φωτιά. Μόνο τότε θα αποκτήσουμε ένα Κράτος που δεν σκοτώνει τους πολίτες του. Ας ξεκινήσουμε από εκεί, γιατί αυτά είναι τα δύσκολα. Ας Δούμε τη Πολιτική Προστασία, την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, το Λιμενικό, την ΕΜΑΚ, το ΕΚΑΒ. Ας δούμε τις διαχρονικές πολιτικές ευθύνες που επιτρέπουν σε ένα εγκληματικό παρακράτος να συνεχίζει και να μεγαλώνει ανενόχλητο. Αυτή είναι η ειδική χρησιμότητα του “Ματιού” ως περίπτωση κύριε Ξανθόπουλε, και αγαπητοί κύριοι.

Τα παραδείγματα νομίζω των πρόσφατων Megafires που πέρασε η Χώρα ενδείκνυνται για συζήτηση που έχει σχέση με το Ντοκιμαντέρ. Υποστηρίζουμε σθεναρά και παρακολουθούμε την προσπάθειά σας κύριε Ξανθόπουλε, των Περιβαλλοντικών οργανώσεων και του Ντοκιμαντέρ. Πιο πολύ εμείς παρά κανένας άλλος, θέλουμε να δούμε τα πράγματα επιτέλους να αλλάζουν. Το “Μάτι” όμως αφήστε το καλύτερα, δεν θα σας αρέσουν αυτά που θα ακούσετε.

Ευχαριστώ»

Φωτογραφία από Εurokinissi