Φάρμακα: Σε έλλειψη δεκάδες σκευάσματα

Οι ελλείψεις σε εκατοντάδες φάρμακα – μεταξύ άλλων αντιδιαβητικά, αντιεπιληπτικά, αντιπηκτικά, αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, οφθαλμολογικά, αναπνευστικά, νευροληπτικά – έχουν διαμορφώσει μια δύσκολη καθημερινότητα τους τελευταίους μήνες για φαρμακοποιούς, φαρμακαποθήκες, φαρμακευτικές εταιρίες, ιατρούς, το υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΦ και πρωτίστως για τους ασθενείς. Παρότι όλοι αποτελούν σημαντικούς κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας φαρμάκου, μοιάζουν τελικά να είναι ασύνδετοι μεταξύ τους, με τους ασθενείς να αποδεικνύονται ο... αδύναμος κρίκος αναμένοντας με αγωνία τη θεραπεία τους.

Χθες το θέμα βρέθηκε στο κοινοβουλευτικό προσκήνιο με τον υπουργό Υγείας, κ. Θάνο Πλεύρη, να απαντά σχετικά σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ, κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή. Ο υπουργός ανέφερε πως τα κενά που αποδειδειγμένα καταγράφονται καλύπτονται με εισαγωγές που πραγματοποιεί το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ). Ανακοίνωσε επίσης ότι εντός της εβδομάδας ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), κ. Δημήτρης Φιλίππου θα συναντηθεί με εκπροσώπους του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) για να επικαιροποιηθεί η απόφαση απαγόρευσης παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων του περασμένου Σεπτεμβρίου. Βάσει αυτής, στη λίστα με τα φάρμακα σε έλλειψη βρίσκονται 79 σκευάσματα.

Ωστόσο, σύμφωνα με την καθημερινότητα των φαρμακοποιών, οι ελλείψεις αφορούν 125 σκευάσματα, πολύ συγκεκριμένα και πρωτότυπα φάρμακα αιχμής στο σύνολό τους, τα οποία δεν διαθέτουν γενόσημα. Ενδεικτικά, πρόκειται για φάρμακα για την επιληψία, την οστεοπόρωση, αναπνευστικά σκευάσματα, αντιπηκτικές ενέσεις και αντιπηκτικά χάπια, ινσουλίνες. «Για να είμαστε ακριβείς, δεν στερεύει η ελληνική αγορά αλλά είναι τόσο λίγες οι ποσότητες που οι δυσλειτουργίες γίνονται ο κανόνας. Οι φαρμακευτικές εταιρίες δεν τηρούν την υποχρέωσή τους για αποθέματα φαρμάκων τριών μηνών. Ο ασθενής όμως ταλαιπωρείται και αγωνιά. Η δική μας λίστα περιέχει τα φάρμακα των οποίων η έλλειψη, σχετίζεται αμιγώς με το θέμα των παράλληλων εξαγωγών, και όχι με άλλα προβλήματα πχ το ενεργειακό, των έλλειψης πρώτων υλών, της παραγωγής των φαρμάκων, τα οποία προκαλούν πρόβλημα σε όλες τις χώρες» λέει στο protοthema.gr, ο γενικός γραμματέας του ΠΦΣ, κ. Εμμανουήλ Κατσαράκης.

Εκτός από τις παράλληλες εξαγωγές, που αποτελούν χρόνια αιτία των ελλείψεων κατά παραδοχή του υπουργού Υγείας, στη χώρα μας το πρόβλημα γίνεται πιο σύνθετο με τις εξηγήσεις των φαρμακαποθηκών και των φαρμακευτικών εταιριών. Οι φαρμακαποθήκες προτάσσουν την καθόλα νόμιμη εξαγωγή των φαρμάκων βάσει όσων ορίζει ο νόμος και επιπλέον, υποστηρίζουν πως παραλαμβάνουν μειωμένες ποσότητες από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Οι τελευταίες αναφέρουν πως τροφοδοτούν κανονικά τις φαρμακαποθήκες της χώρας. Κάθε πλευρά έχει τη δική της προσέγγιση και στάση στο πρόβλημα, με τον ΕΟΦ να μοιάζει βραχυκυκλωμένος χωρίς να επιτελεί το ελεγκτικό του έργο.

«Βάσει των στοιχείων μας ο εφοδιασμός φαρμάκων παραμένει προβληματικός από τις πολυεθνικές εταιρίες. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ποσότητες που εισάγονται είναι μειωμένες έως και 60%, χωρίς αυτό να συνδέεται με την πραγματικότητα. Δεν έχουν μειωθεί οι συνταγογραφήσεις των γιατρών στους ασθενείς. Χρειάζεται έλεγχος της φαρμακοβιομηχανίας και επιβολή προστίμων εφόσον υπάρχει παράβαση» λέει η πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων (ΠΣΦ), κυρία Ειρήνη Μαρκάκη. Η ίδια αρνείται το φαινόμενο «σκούπα», για το οποίο μίλησε ο υπουργός Υγείας, το ότι δηλαδή κάποιοι «σαρώνουν» τα φαρμακεία και αγοράζουν τα φάρμακα που είναι ευπώλητα στο εξωτερικό και στη συνέχεια τα διακινούν στο χονδρεμπόριο. «Εμείς ως Σύλλογος έχουμε ελέγξει κάθε καταγγελία σχετικά, έχουμε επιβάλλει πρόστιμα και ποινές κι έχουμε ενημερώσει τον ΕΟΦ» λέει η κυρία Μαρκάκη.

Την ίδια στάση κρατούν και οι εκπρόσωποι των φαρμακοποιών. «Αρνούμαστε να δεχθούμε ότι οι φαρμακοποιοί κάνουν τέτοιες συναλλαγές, και δεν έχουμε στοιχεία που να δείχνουν τέτοια φαινόμενα. Οι φαρμακοποιοί ενδιαφέρονται να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους, τους ασθενείς» λέει ο κ. Κατσαράκης. Ο ίδιος επιμένει πως οι παράλληλες εξαγωγές δεν ελέγχονται από το αρμόδιο όργανο, δηλαδή τον ΕΟΦ, και υπενθυμίζει το ισχυρό οικονομικό κίνητρο που έχουν οι φαρμακαποθήκες για τις παράλληλες εξαγωγές. «Οι φαρμακαποθήκες έχουν κέρδος 4,67% επί της αξίας του φαρμάκου εντός Ελλάδας αλλά με την εξαγωγή το κέρδος τους εκτινάσσεται ακόμη και στο 200%» σημειώνει ο γενικός γραμματέας του ΠΦΣ. Υπό τα δεδομένα αυτά, ο ΠΦΣ έχει προτείνει στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας την 9μηνη απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών στα φάρμακα για τα οποία δηλώνονται ελλείψεις, ώστε να ομαλοποιείται σταδιακά η αγορά. «Το κυριότερο βεβαίως είναι να υπάρχει έλεγχος σε πραγματικό χρόνο στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά και στο σύστημα των παράλληλων εξαγωγών», τονίζει ο κ. Κατσαράκης.

Το αίτημα για ανάγκη ελέγχου του πεδίου του φαρμάκου από τον αρμόδιο φορέα, τον ΕΟΦ, προβάλλεται σθεναρά από τους φαρμακοποιούς και τους φαρμακαποθηκάριους. Η απάντηση του ΕΟΦ παραμένει σταθερή: απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών για τα φάρμακα που λείπουν από την εγχώρια αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, οι φαρμακοποιοί ετοιμάζονται να καταθέσουν για μια ακόμη φορά στον Οργανισμό τις δράσεις που απαιτούνται σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας: αυστηρή επιτήρηση των ποσοτήτων που διαθέτουν οι εταιρείες στην αγορά, έλεγχος των φαρμακαποθηκών και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο (real time)των εξαγωγών, σύστημα ειδοποίησης των γιατρών μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (ΗΔΙΚΑ) ώστε να μη γράφουν φάρμακα που είναι αποδεδειγμένα σε έλλειψη.