«Αν έρθω στην Ελλάδα για να σπουδάσω, πού θα μένω;»

Πού θα µείνουν οι φοιτητές εάν έλθουν στην Ελλάδα; Χορηγούνται υποτροφίες; Πόσο κουραστική και χρονοβόρα είναι η διαδικασία απόκτησης βίζας; Πώς θα έχουν υγειονομική περίθαλψη, εάν χρειαστούν; Eίναι τα πιο συχνά ερωτήματα που δέχονται οι άνθρωποι του Study in Greece, όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό –σε διεθνείς εκθέσεις, πρεσβείες, πανεπιστήμια– για να προωθήσουν τις σπουδές στα ελληνικά πανεπιστήμια.

«Προκειμένου να πετύχει η τεράστια προσπάθεια για τη διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων στο, ισχυρά ανταγωνιστικό, παγκόσμιο εκπαιδευτικό περιβάλλον, εκτός από την υψηλή ποιότητα και θεματική ποικιλία των προγραμμάτων σπουδών των πανεπιστημίων, πρέπει να ληφθεί μέριμνα για κάποια πολύ σημαντικά θέματα», τονίζει στην «Κ» ο κ. Χρήστος Μιχαλακέλης, καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρος της εταιρείας Study in Greece. Πρόκειται για την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που δημιουργήθηκε σε εφαρμογή του νόμου 4957/22 για τη διεθνή προβολή των ΑΕΙ, με μέλη και τα 24 δημόσια πανεπιστήμια της Ελλάδας. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει ήδη με δεδομένο ότι τώρα είναι μία καλή περίοδος προετοιμασίας των 18χρονων αλλά και των τελειοφοίτων να επιλέξουν τυχόν σπουδές στο εξωτερικό.

Μεταξύ των πρώτων θεμάτων για τα οποία ρωτούν οι ξένοι τους Ελληνες είναι της στέγασης των φοιτητών στη χώρα μας και της χορήγησης υποτροφιών. «Η στέγαση αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα, τόσο για τους φοιτητές όσο και για τις οικογένειές τους, καθώς οι φοιτητές που έρχονται κυριολεκτικά από την άλλη άκρη του κόσμου, πριν επιλέξουν την Ελλάδα θέλουν να γνωρίζουν πού θα μείνουν, το κόστος διαμονής και τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε κάθε έκθεση εκπαίδευσης που συμμετέχουμε, μας ζητούν να τους δείξουμε φωτογραφίες όχι μόνο από τα αμφιθέατρα και τις εγκαταστάσεις των πανεπιστημίων αλλά και από τις υποδομές για τη στέγασή τους και τις παρεχόμενες υπηρεσίες (γυμναστήρια, βιβλιοθήκες κ.ά.)», λέει ο κ. Μιχαλακέλης. To πρόβλημα της στέγης των ξένων γίνεται ακόμη οξύτερο από τη στιγμή που ήδη δεν υπάρχουν θέσεις για τους Ελληνες στις φοιτητικές εστίες.

Η χορήγηση υποτροφιών αποτελεί το άλλο σημαντικό θέμα, το οποίο πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη για την επιτυχία της διεθνοποίησης, καθώς αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων, ευρωπαϊκών και μη, χωρών.

Για παράδειγμα, η γειτονική Τουρκία εφαρμόζοντας μια πολιτική χορήγησης υποτροφιών κατόρθωσε να αυξήσει τους διεθνείς φοιτητές της από 30.000 σε 230.000 μέσα σε μία δεκαετία, από το 2012 έως το 2022. Το ίδιο συμβαίνει και με ευρωπαϊκούς προορισμούς, όπως η Ιταλία ή τα Βαλκάνια. «Η δυνατότητα για χορήγηση υποτροφιών αποτελεί τον επόμενο σημαντικό παράγοντα για την επιλογή ενός ελληνικού πανεπιστημίου από ξένους φοιτητές και είναι άλλο ένα “δημοφιλές” ερώτημα που δεχόμαστε σε κάθε συμμετοχή μας στις δράσεις προβολής. Θα πρέπει να αναζητηθεί η υποστήριξη φορέων όπως το Ιδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, αλλά και ιδρυμάτων, οργανισμών και άλλων δυνητικών υποστηρικτών, προκειμένου να αναπτυχθεί και να συντονιστεί ένας μηχανισμός οικονομικής υποστήριξης των φοιτητών», παρατηρεί ο πανεπιστημιακός.

Επίσης, σημαντική είναι και η διαδικασία ενσωμάτωσης των διεθνών φοιτητών στο ακαδημαϊκό περιβάλλον αλλά και στην καθημερινή ζωή. Στις χώρες που έχουν τη διεθνοποίηση ως προτεραιότητα, τόσο τα πανεπιστήμια όσο και οι ανάλογοι της Study in Greece φορείς –υπάρχει ένας τέτοιος σχεδόν σε κάθε χώρα– διοργανώνουν εκδηλώσεις καλωσορίσματος, εκδρομές, κ.λπ. για τους διεθνείς φοιτητές, ενώ παρέχονται ακόμα και υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης και ένταξης στην κοινότητα.

«Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πόση ανάγκη από υποστήριξη έχει ένα παιδί 18 χρόνων, που έχει διανύσει τη μισή υδρόγειο για να φτάσει στην Ελλάδα, και πόσο ευάλωτο είναι σε ένα άγνωστο, νέο, περιβάλλον», σημειώνει ο κ. Μιχαλακέλης.

Πέρα από τα παραπάνω, πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν συντονισμένα και οριζόντια θέματα που αφορούν την εσωτερική οργάνωση της διεθνοποίησης, όπως η συμπλήρωση του θεσμικού πλαισίου όπου απαιτείται, όπως για παράδειγμα υπογραφές μνημονίων συνεργασίας ανάμεσα στα ελληνικά και τα ξένα πανεπιστήμια, ή ακόμα και την Ελλάδα και άλλες χώρες, αλλά και ρυθμίσεις που αφορούν τη χορήγηση visa, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ κ.λπ., και η απλούστευση των διαδικασιών για τη διευκόλυνση των φοιτητών.

Τέλος, σημαντική είναι η ανάπτυξη ενός οδικού άξονα που θα αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται και υλοποιούνται τα προγράμματα και οι δράσεις εξωστρέφειας. Οπως παρατηρεί ο κ. Μιχαλακέλης, «καθώς η Ελλάδα ξεκίνησε πολύ πρόσφατα την πορεία προς τη διεθνοποίηση, υπάρχουν προβλήματα και δυσχέρειες που δεν έχουν αναγνωριστεί ακόμα. Η εμπειρία που αποκτήθηκε αυτά τα χρόνια δείχνει ότι πολλά πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα, αλλά δεν έχουν γνωστοποιηθεί στα αρμόδια υπουργεία. Για τον λόγο αυτό κρίσιμο ζήτημα είναι ο συντονισμός των εμπλεκόμενων μερών ώστε να εντοπιστούν και να διευθετηθούν οι ελλείψεις και τα κενά στις διαδικασίες».