Eργασιακό νομοσχέδιο: Όλες οι αλλαγές - Τι προβλέπει για 8ωρο, υπερωρίες και ψηφιακή κάρτα

Τις σημαντικότερες αλλαγές που φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης. Μία από τις αλλαγές- κλειδί που φέρνει το νομοσχέδιο για την προστασία των εργαζομένων, όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, είναι η καθιέρωση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, κάτι που αποτελούσε και αίτημα της ΓΣΕΕ. Πρόκειται για ένα μέτρο που αφορά και στον έλεγχο του ωραρίου αλλά και την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.

- Ψηφιακή κάρτα εργασίας

Η κάρτα αυτή καταγράφει σε πραγματικό χρόνο κάθε μεταβολή στον χρόνο εργασίας των εργαζομένων: ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, διάλειμμα, υπέρβαση του νόμου ωραρίου εργασίας, άδειες και υπερωρίες. Εκτός αυτού, είναι ένα μέτρο που αντιμετωπίζει και την εισφοροδιαφυγή και τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις επιχειρήσεις που τηρούν τον νόμο. Το έργο έχει προταθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα εφαρμοστεί σταδιακά, ξεκινώντας από μεγάλες επιχειρήσεις, όπως είναι η τράπεζα και ο ΟΤΕ που ήδη σε μικροκλίμακα το εφαρμόζουν. Για τη μη ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας, θα υπάρχει πρόστιμο προς τις επιχειρήσεις 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο και «λουκέτο» 15 ημερών, για υποτροπή μετά από τρεις ελέγχους.

- Επιθεώρηση Εργασίας

Καταργείται το ΣΕΠΕ και στη θέση του δημιουργείται η Επιθεώρηση Εργασίας ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Θα λειτουργεί στα πρότυπα της ΑΑΔΕ, θα προβαίνει σε ελέγχους όλο το 24ωρο χωρίς προειδοποίηση και θα έχει ελεύθερη πρόσβαση σε βιβλία, μητρώα, έγγραφα και αρχεία, ενώ η επιλογή του διοικητή θα γίνεται με ανοικτό διαγωνισμό.

- Υγεία και ασφάλεια στην Εργασία

Στο πλαίσιο αυτό κυρώνεται η Σύμβαση 187 της Διεθνούς Συνδιάσκεψης Εργασίας για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, διαμορφώνεται Εθνική Στρατηγική Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία κατόπιν διαβουλεύσεων με τις οργανώσεις των εργοδοτών και των εργαζομένων και ενισχύεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας και Ασφάλειας (νομοθεσία, μηχανισμοί συμμόρφωσης, υπηρεσίες πληροφόρησης, μηχανισμοί συλλογής και ανάλυσης στοιχείων, κ.α.)

- Αντιμετώπιση βίας και παρενόχλησης στην εργασία

Διευρύνεται η προστασία εκτός από τους χώρους εργασίας, καλύπτοντας τις μετακινήσεις και τις επικοινωνίες, προστίθεται η βία στις συμπεριφορές που τιμωρούνται και αρκεί πλέον η απειλή παρενόχλησης για να στοιχειοθετηθεί παράβαση. Εάν ο δράστης της παρενόχλησης είναι εργαζόμενος, τότε θα προβλέπεται η άμεση λήψη μέτρων από τον εργοδότη που θα ξεκινούν από τη σύσταση και αλλαγή θέσης αυτού που παρενοχλεί και θα φθάνουν μέχρι την απόλυση. Εάν ο δράστης είναι ο εργοδότης, τότε θα προβλέπονται πρόστιμα και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης σε περίπτωση υποτροπής. Εάν τα μέτρα είναι ανεπαρκή, ο εργαζόμενος θα έχει δικαίωμα να αποχωρήσει από τον εργασιακό χώρο, χωρίς στέρηση μισθού. Μάλιστα θα συσταθεί και αυτοτελές τμήμα στην Επιθεώρηση Εργασίας για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, ενώ ενισχύεται το Σήμα Ισότητας στις επιχειρήσεις.

- Ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής

• Άδεια πατρότητας: 14 ημέρες με αποδοχές έναντι 10 που προβλέπει η Οδηγία και 2 που ισχύει σήμερα.
• Προστασία του νέου πατέρα κατά της απόλυσης για 6 μήνες από τη γέννηση του τέκνου. Περιορισμός αντικινήτρων για πρόσληψη γυναικών.
• Παραμένει η προστασία της εγκύου και εργαζόμενης μητέρας για 18 μήνες μετά τον τοκετό.
• Γονική άδεια 4 μήλων για κάθε γονέα με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους 2 μήνες.
• Δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων (π.χ. τηλεργασια, ευέλικτο ωράριο, μερική απασχόληση) για γονείς και φροντιστές.
• Απουσία 2 ημέρες κατ’ έτος με αποδοχές για λόγους ανωτέρας βίας.
• Άδεια φροντιστή για συγγενείς ή συνοίκους που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας.
• Επέκταση της άδειας λοχείας 9 εβδομάδων μετά τη γέννα και την υιοθέτηση τέκνου.
• Επέκταση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας 6 μηνών με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ και στην υιοθεσία τέκνου.
• Επέκταση του μειωμένου ωραρίου (άδεια φροντίδας τέκνου) και στην μητέρα που απέκτησε τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
• Θέσπιση άδειας 7 ημερών για υποβολή σε διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
• Θα είναι άκυρη η απόλυση εργαζομένου επειδή ζήτησε ή έλαβε άδεια. Τηλεργασία

- Τηλεργασία

Δικαίωμα κάθε τηλεργαζόμενου να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του. Η τηλεργασία επιβάλλεται με συμφωνία μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Κατ’ εξαίρεση, μόνο για λόγους δημόσιας υγείας ή υγείας του εργαζομένου μπορεί να εισάγεται μονομερώς. Επίσης, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού, της συντήρησης και των τηλεπικοινωνιών. Συν τοις άλλοις, απαγορεύεται η χρήση της κάμερας για τον έλεγχο της απόδοσης του τηλεργαζόμενου.

- Εργατοτεχνίτες

Καταργείται η διάκριση μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών ως προς τις αποζημιώσεις απόλυσης, ενώ ικανοποιείται το πάγιο αίτημα, οι αποζημιώσεις των εργατοτεχνιτών που ήταν λίγα μεροκάματα, να εξισώνονται με εμείκες των υπαλλήλων (μισθοί έως 12 μηνών).

- Πλατφόρμες (για τους delivery και courier)

Αναγνωρίζονται δύο τρόποι: συνεργασία των παρόχων υπηρεσιών με τις πλατφόρμες: συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή ανεξάρτητων υπηρεσιών και έργου. Επίσης θα υπάρχουν ίδιες υποχρεώσεις για τις πλατφόρμες όπως και για όλους τους άλλους εργαζόμενους, ήτοι πρόνοια, υγιεινή και ασφάλεια.

- Διευθέτηση χρόνου εργασίας

Εισάγεται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας μεταξύ εργαζόμενου- εργοδότη, με ατομική σύμβαση εργασίας. Προβλέπεται η δυνατότητα 4μερης εργασίας στο πλαίσιο της διευθέτησης του χρόνου εργασίας και είναι άκυρη η απόλυση εργαζόμενου που αρνείται την διευθέτηση αυτή. Παραμένει το 8ωρο/5νθημερο/40ώρο, ενώ ξεκαθαρίζεται πως το διάλλειμα θα είναι 15-30 λεπτά, 4 ώρες μετά την έναρξη του ωραρίου εργασίας

- Διευρύνεται η λίστα των περιπτώσεων άκυρης απόλυσης, όπως για λόγους άσκησης οποιουδήποτε νομίμου δικαιώματος του εργαζόμενου. Αν απολυθείς εργαζόμενος αποδείξει ενώπιον δικαστηρίου ότι η απόλυσή του είναι άκυρη, θα πρέπει ο εργοδότης να αποδείξει πως είναι έγκυρη. Προβλέπεται ποσό πρόσθετης αποζημίωσης (επιπλέον της κανονικής) για άκυρες απολύσεις.

- Υπερωρίες

Το νομοσχέδιο προβλέπει αύξηση των επιτρεπόμενων υπερωριών στις 150 ώρες τον χρόνο και εξίσωση σε βιομηχανία και λοιπούς κλάδους, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη (σήμερα είναι: 96 ώρες/έτος στη βιομηχανία και 120 ώρες/έτος στις μη βιομηχανικές επιχειρήσεις). Παράλληλα αυξάνεται η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης - Η αμοιβή ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80%).

Η ψηφιακή κάρτα εργασίας διασφαλίζει την κατοχύρωση στην πράξη του ωραρίου και των αμοιβών - Αποκαλύπτει τις πραγματικές υπερωρίες που ως τώρα μένουν απλήρωτες.

Με τη διάταξη για τις υπερωρίες καλύπτονται οι επιχειρηματικές ανάγκες, αυξάνεται το εισόδημα των εργαζομένων και επιβαρύνονται οι εργοδότες που δεν τηρούν τις νόμιμες διαδικασίες.

- Κυριακάτικη εργασία

- Παραμένει το γενικό καθεστώς αργίας

- Προστίθενται στις εξαιρέσεις που επιτρέπεται ήδη να λειτουργούν (π.χ. εστίαση, καταστήματα σε τουριστικές περιοχές) οι εξής κλάδοι:

α) υπηρεσίες ταχυδρομικών υπηρεσιών (courier)

β) Δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών, παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού

γ) Επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics)

δ) Τα κέντρα κοινών υπηρεσιών (shared services centers) ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης των προμηθειών

ε) Επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου

ΣΤ) επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών,

Ζ) επιχειρήσεις παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων, εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων,

Η) Τα κέντρα δεδομένων (data services) και εν μέρει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων.

Επίσης επιτρέπονται μετά από άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας οι εξετάσεις για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων, οι εξωσχολικές δράσεις ιδιωτικών σχολείων (ημερίδες, σεμινάρια, διαγωνισμοί, κ.α.), η συντήρηση κτιρίων δημοσίων ή ιδιωτικών, η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τις ημέρες παρουσίας εκπαιδευτικών και μαθητών και η προσαρμογή στην αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων.