Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές: Ποιες αλλαγές θα ισχύσουν από το 2023

Τις μεταρρυθμιστικές τομές που επιφέρει το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση των Δημοτικών και των Περιφερειακών Αρχών παρουσίασαν από κοινού στο Υπουργικό Συμβούλιο της Πέμπτης 28 Ιανουαρίου 2021, ο Υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας. Πρόκειται, όπως υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην εισαγωγική του τοποθέτηση, για μία ρητή προεκλογική δέσμευση της Κυβέρνησης που βάζει οριστικό τέλος στην ακυβερνησία στα όργανα της Αυτοδιοίκησης.

Στόχος του προτεινόμενου νομοσχεδίου, το οποίο διαμορφώθηκε μέσα από τη γόνιμη διαβούλευση με τους θεσμικούς εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού, την ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ, είναι η επαναφορά της κυβερνησιμότητας στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας με την κατάργηση της λεγόμενης «απλής αναλογικής» που εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ και η οποία επέφερε καταστροφικές συνέπειες στην ομαλή λειτουργία τους.

Οι βασικές αλλαγές που επιφέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο συνοψίζονται στα παρακάτω:

• Επαναφορά της 5ετούς θητείας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία.
• Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του δημοτικού και του περιφερειακού συμβουλίου ώστε να ενισχυθεί ο ουσιαστικός διάλογος.
• Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%.
• Εξασφαλίζεται κατά κανόνα τουλάχιστον η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
• Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του. 
• Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των «κοινοτικών αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος. 
• Επαναφορά της ορολογίας «κοινότητας» σε «δημοτική κοινότητα» ώστε να μην υπάρχει καμία σύγχυση με την προ του «Καποδίστρια» διοικητική διαίρεση της χώρας. 
• Εναρμονίζεται η πλειοψηφία του δημάρχου στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων.
• Σε μικρότερες δημοτικές κοινότητες ο  εκπρόσωπος της εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
• Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 30η Ιουνίου για την κατάρτιση των συνδυασμών ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως στο εκλογικό σώμα γνωστοί οι υποψήφιοι.

Επισημαίνεται ότι ο νέος εκλογικός νόμος ενισχύει την κυβερνησιμότητα στην  Αυτοδιοίκηση με στόχο τη διαρκή βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας ανταπόκρισης του Δημοσίου, υλοποιώντας τη δέσμευση της Κυβέρνησης για αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους Έλληνες πολίτες.

Επιπροσθέτως, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών παρουσίασε ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου και το νομοσχέδιο που αφορά στο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. 

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιχειρείται η διασφάλιση της παροχής στον πολίτη υψηλής ποιότητας υπηρεσιών από κάθε δημόσιο φορέα με τη χαμηλότερη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν οι αρχές της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης.

Παράλληλα, προβλέπεται -για πρώτη φορά- η ενιαία ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στη λειτουργία Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και η σύσταση Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Συμπεριλαμβάνονται, επίσης, διατάξεις που αφορούν στον Σύμβουλο Ακεραιότητας, προκειμένου να συμβάλλει καθοριστικά στην αναφορά, τη διερεύνηση και την αντιμετώπιση παραβατικών συμπεριφορών εν τη γενέσει τους.