Άννα-Mισέλ Ασημακοπούλου: «Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη και ενότητα»

Συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη και τις προκλήσεις της, τις κυβερνοεπιθέσεις αλλά και τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, 40 χρόνια μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

— Συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από τότε που η Ελλάδα έγινε επίσημα το δέκατο μέλος της Ε.Ε. Γιατί η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα αποδείχτηκε καταλυτικό γεγονός;

Καταρχάς, διότι ενωμένοι είμαστε πιο δυνατοί. Το ίδιο το όραμα της ενιαίας Ευρώπης, άλλωστε, υπήρξε καταλυτικό από τη στιγμή της σύλληψής του. Για τη χώρα μας αποδείχτηκε καταλυτικό εκ του αποτελέσματος. 

Η Ελλάδα αυτά τα χρόνια γνώρισε την καλύτερη περίοδο στη νεότερη ιστορία της σε πάρα πολλούς τομείς, στην οικονομία, στην κοινωνία, στα εθνικά θέματα, στην ασφάλεια και στην ευημερία των πολιτών. Όλα αυτά τα χρόνια ήταν χρόνια ειρήνης, προόδου και πορείας προς τα εμπρός. Παρά τα διάφορα προβλήματα που προέκυπταν κατά καιρούς, παρότι υπήρξαν ζητήματα που θα έπρεπε να προχωρήσουν πιο γρήγορα ή με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα, το πρόσημο για τη χώρα παραμένει σίγουρα θετικό.

Η πανδημία είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, που αποδεικνύει πως το να είσαι μέλος μιας ισχυρής οικογένειας σε διασφαλίζει σε πολλά επίπεδα. Φανταστείτε να έπρεπε η χώρα μας να αντιμετωπίσει το μεγάλο πρόβλημα της πανδημίας, την προμήθεια των εμβολίων ή τη διαχείριση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας όχι ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας αλλά μόνη της.  

— Τι σηματοδοτεί η Διάσκεψη για το Μέλλον;

Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης σηματοδοτεί το επόμενο βήμα για το κοινό μας μέλλον. Οι προκλήσεις για την επόμενη μέρα είναι πολλές, το ίδιο όμως και οι δυνατότητες και οι προοπτικές μας.

Όλες αυτές οι παράμετροι θα πρέπει να αναλυθούν διεξοδικά, να μελετηθούν αλλά και να συζητηθούν με ειλικρίνεια και τόλμη, ώστε να χαράξουμε μια νέα κοινή πορεία προόδου και ευημερίας, έχοντας μάθει πλέον και από τα λάθη του παρελθόντος. Η έναρξη της Διάσκεψης για το κοινό μας μέλλον είναι, εκ προοιμίου, ένα σημαντικό γεγονός που υποδηλώνει την πρόθεσή μας αλλά και την κοινή μας αντίληψη ότι ήρθε η ώρα για το επόμενο βήμα. 

Η πανδημία μάς απέδειξε πως η μελλοντική μας πορεία θα πρέπει να βασιστεί στην ενότητα, στη συνεργασία, στην αλληλεγγύη, στη συνοχή και, κυρίως, στην εμπιστοσύνη. Είναι πολλές οι νέες προκλήσεις, αλλά είμαι βέβαιη ότι θα τα καταφέρουμε.  

— Ποιες είναι οι προκλήσεις για την Ευρώπη μετά την πανδημία; Θεωρείτε ότι έμαθε κάτι η Ευρώπη απ’ αυτή την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση; Τη διαχειρίστηκε σωστά το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; 

Η πανδημία μάς έφερε σε μια πρωτόγνωρη και κρίσιμη κατάσταση σε όλα τα επίπεδα, οπότε, εξ ορισμού, η διαχείρισή της ήταν μια εξίσωση πολυπαραγοντική και κάθε άλλο παρά εύκολη. Παρά την αρχική αμηχανία και ίσως κάποιες αρρυθμίες ή ολιγωρίες, θεωρώ ότι η αντιμετώπιση ήταν ικανοποιητική, δεδομένων, βεβαίως, των συνθηκών.

Αυτό που κυρίως μας δίδαξε η κρίση τoυ Covid-19 είναι ότι με κοινή πολιτική αντιμετώπισης κρίσιμων ζητημάτων μπορούμε να επιτυγχάνουμε περισσότερα. Εξάλλου, αυτή είναι και η ουσία της ίδιας της ύπαρξης της Ε.Ε. Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη και περισσότερη ενότητα. Αυτό είναι το πιο σημαντικό δίδαγμα.

Οι προκλήσεις για την Ευρώπη, μετά την πανδημία, είναι πολλές. Χρειαζόμαστε καλύτερη προετοιμασία, πιο γρήγορα αντανακλαστικά και πιο γενναίες αποφάσεις. Θα πρέπει να δοθούν περισσότεροι πόροι στα συστήματα υγείας και, κυρίως, στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Πρέπει να ενθαρρύνουμε και να χρηματοδοτήσουμε γενναία την έρευνα στους τομείς της ιατρικής και των φαρμάκων. Θα πρέπει, επίσης, να δημιουργήσουμε μια ισχυρή, κοινή στρατηγική, με ενιαίο σχεδιασμό αντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων.

Χρειαζόμαστε, όμως, και πιο «γενναίες» και αποτελεσματικές πολιτικές, με μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας στην οικονομική μας πολιτική και λιγότερους δημοσιονομικούς περιορισμούς, χωρίς να πλήττονται η ανάπτυξη και οι επενδύσεις.

Συμπερασματικά, θα έλεγα ότι ο τομέας που κατά προτεραιότητα θα πρέπει να τύχει περισσότερης «ενοποίησης» στο άμεσο μέλλον είναι αυτός της υγείας. 

— Ποιες είναι οι συνέπειες στο διεθνές εμπόριο; Θα θέλατε να μας πείτε τι κάνει η Ευρώπη γι’ αυτό το θέμα; 

Η πανδημία προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στο διεθνές εμπόριο. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση μας ανάγκασε να επανεξετάσουμε τις διεθνείς εμπορικές διασυνδέσεις μας και να παραδεχτούμε ότι έχουμε επικίνδυνες εξαρτήσεις και αδυναμίες αναφορικά με τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού για βασικές ανάγκες, όπως είναι τα φάρμακα, ο ιατρικός εξοπλισμός, οι μάσκες και οι αναπνευστήρες.

Τον περασμένο Φεβρουάριο ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η νέα εμπορική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας από τους λόγους που έγινε αυτό είναι για να αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες προκλήσεις, όπως η οικονομική ανάκαμψη στη μετά-Covid εποχή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει την «Ανοικτή Στρατηγική Αυτονομία» ως κατευθυντήρια αρχή της νέας εμπορικής της πολιτικής, η οποία έχει στόχο της τη διασφάλιση της διαφοροποίησης και της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού της και εδράζεται σε τρεις πυλώνες: στην εξωστρέφεια, στη βιωσιμότητα και στη δυναμική προάσπιση των δικαιωμάτων και των αξιών της.  

— Η τεχνητή νοημοσύνη διευκολύνει τη ζωή μας, αλλά εγείρει πολλά ηθικά και νομικά ερωτήματα. Υπάρχει κάτι που σας ανησυχεί; Πολλοί επισημαίνουν ότι οι κυβερνοεπιθέσεις θα μας απασχολήσουν αρκετά στο άμεσο μέλλον. Τι πιστεύετε; 

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να διευκολύνει τη ζωή μας σε βαθμό που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε ακόμη. Οι ευκαιρίες είναι πολλές και μεγάλες, όπως, για παράδειγμα, η βελτίωση των ιατρικών διαγνώσεων και η πιθανή πρόβλεψη φυσικών καταστροφών.

Υπάρχουν, όμως, επιφυλάξεις ότι κάποιες από τις εφαρμογές της ίσως έχουν αρνητικό αντίκτυπο σε διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής των πολιτών, όπως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων (τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου, εντοπισμός και ανάλυση προφίλ ατόμων στο διαδίκτυο κ.λπ.).

Πράγματι, λοιπόν, η χρήση της εγείρει νομικά και ηθικά ζητήματα, γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα υπέβαλε πρόταση για την υιοθέτηση συγκεκριμένου νομικού πλαισίου για την τεχνητή νοημοσύνη. Η Ευρώπη πρωτοστατεί στον καθορισμό διεθνών ψηφιακών προτύπων, θέτοντας τις δημοκρατικές της αξίες στο επίκεντρο του ρυθμιστικού πλαισίου, σε αντίθεση με τα αυταρχικά μοντέλα που προωθούνται από άλλες χώρες.

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα διεκδικεί ένα ανθρωποκεντρικό ρυθμιστικό πλαίσιο με κανόνες ευθύνης ώστε να προστατευτούν τα δικαιώματα και οι ατομικές μας ελευθερίες.

Όσον αφορά τις κυβερνοεπιθέσεις, πρόκειται για έναν τεχνολογικό πόλεμο που προκαλεί γεωπολιτική ένταση και η Ευρώπη λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσει τη στρατηγική και τεχνολογική της θωράκιση, την αυτονομία και την ισχύ της. 

— Η ψηφιακή ανάπτυξη δεξιοτήτων μπορεί να μειώσει τα υψηλά ποσοστά ανεργίας ή δημιουργεί αντίθετο αποτέλεσμα;

Μέσω της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης αναδεικνύεται μια νέα οικονομία και ως εκ τούτου ένας νέος κόσμος εργασίας. Το ζητούμενο είναι να δημιουργήσουμε ίσες ευκαιρίες στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης πρόσβαση στην Κοινωνία της Πληροφορίας και στη γνώση, προκειμένου να μη μείνει κανείς πίσω.

Σε εθνικό επίπεδο, είμαι περήφανη, ως ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, που η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη πρωτοστατεί σε δράσεις για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των πολιτών, όπως είναι η Ψηφιακή Ακαδημία Πολιτών.

Η αξιοποίηση των εφαρμογών της Τεχνολογίας της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων και η στήριξη της ψηφιακής εκπαίδευσης αποτελούν μονόδρομο για την εξάλειψη της ανεργίας. Εξάλλου, η πανδημία και η συνεπακόλουθη διεύρυνση της τηλεργασίας το κατέδειξαν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο.

— Επειδή είστε μέλος και στην Επιτροπή Ανάπτυξης, ήθελα να σας ρωτήσω πώς βλέπετε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας αλλά και πόσο σημαντικό ρόλο θα έχει το Ταμείο Ανάκαμψης το επόμενο χρονικό διάστημα. 

Οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες για το 2021, αλλά κυρίως από το 2022 και μετά. Αυτό, πλέον, δεν αποτελεί γνώμη ή άποψη κάποιου αλλά καταδεικνύεται από όλες τις προβλέψεις των αρμόδιων φορέων. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι παρόλο που οι προβλέψεις εν μέσω πανδημίας είναι αναμενόμενο να αλλάζουν προς το δυσμενέστερο, για την Ελλάδα κάθε πρόβλεψη είναι πιο αισιόδοξη από την προηγούμενη. 

Η εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών έχει επιστρέψει κι αυτό αποδεικνύεται στην πράξη με κάθε ευκαιρία. Εμβληματικές επενδύσεις προχωρούν, αναγκαίες μεταρρυθμίσεις γίνονται με ταχείς ρυθμούς, παρά την πανδημία, τα πρώτα δείγματα για την πορεία του τουρισμού είναι κι αυτά πολύ αισιόδοξα, οπότε όλες οι παράμετροι συνηγορούν σε μια θετική και ευοίωνη προοπτική. 

Το Ταμείο Ανάκαμψης θα έχει έναν καταλυτικό ρόλο σε αυτή την πορεία γιατί δεν αφορά μόνο την επούλωση των πληγών που θα αφήσει πίσω της η πανδημία αλλά κυρίως θα μας βοηθήσει να αποκαταστήσουμε χρόνιες παθογένειες και να επιτύχουμε τον εκσυγχρονισμό και τη μετεξέλιξη της οικονομίας και των υποδομών μας.

Η ενίσχυση της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής συνοχής, η ψηφιακή μετάβαση του κράτους και των επιχειρήσεων, η πράσινη οικονομία αλλά και τολμηρές μεταρρυθμίσεις που θα έπρεπε να έχουμε κάνει εδώ και χρόνια είναι δράσεις που μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τη ζωή μας και αποτελούν ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα και τους Έλληνες.