Ανάλυση Eteron: Πώς ψήφισαν οι νέοι στις εκλογές

Μακράν ο μεγάλος ηττημένος και στη νέα γενιά στην εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος είδε συνολικά τα ποσοστά του να συρρικνώνονται και μεταξύ των νέων σε ηλικία ψηφοφόρων.

Στον αντίποδα, η ΝΔ κατέγραψε πρωτιά στους νέους ψηφοφόρους με την εξαίρεση μίας κατηγορίας, αυτής των φοιτητών και φοιτητριών όπου υπέστη φθορά που αγγίζει το 4%. Σε ανοδική πορεία βρίσκονται ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ, ενώ μεγαλύτερα από το μέσο όρο ποσοστά μεταξύ των νέων καταγράφει το ΜέΡΑ25 και η Πλεύση Ελευθερίας που αποτέλεσε την έκπληξη στις προτιμήσεις των νέων ψηφοφόρων.

Τα δεδομένα προκύπτουν από τη συγκριτική καταγραφή των εκλογικών αποτελεσμάτων στη νέα γενιά, όπως προκύπτουν από τα exit polls στις βουλευτικές εκλογές του 2019 και του Μαΐου του 2023 που πραγματοποίησε το Eteron - Ινστιτούτο για την Έρευνα & την Κοινωνική Αλλαγή, στο πλαίσιο του project «Youth - Voice On».

«Μετά από αυτά τα εκλογικά συμπεράσματα, αν κάτι περισσεύει, είναι οι βεβαιότητες για τη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος. Σε συνέχεια της ερευνητικής δουλειάς γύρω από τη νέα γενιά, στόχος του κειμένου είναι, αφενός, να παρουσιάσει τα εκλογικά αποτελέσματα μέσα από τη συγκριτική καταγραφή τους με βάση τα exit polls του 2019 και του Μαΐου του 2023 και, αφετέρου, να προαναγγείλει το διάλογο που θα φιλοξενήσουμε το επόμενο διάστημα στο σάιτ του Eteron στο πλαίσιο του project “Youth - Voice On”» ο συντονιστής του project, Κώστας Γούσης, υπογραμμίζοντας ότι τα περισσότερα δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου, αντλούν τα στοιχεία τους από τα πρώτα - αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης - και όχι τα τελικά αποτελέσματα του exit poll, τα οποία είναι και πολύ πιο κοντά στα πραγματικά αποτελέσματα της κάλπης.

Η καταγραφή των αποτελεσμάτων της ανάλυσης του Eteron βασίστηκε στο κοινό exit poll (Metron Analysis, Alco, Marc, MRB, GPO) για τις βουλευτικές εκλογές του 2019, καθώς και της 21ης Μαΐου του 2023.
Από την ανάλυση αυτή, είναι πρόδηλο ότι η Νέα Δημοκρατία καταγράφει πρωτιά συνολικά στη νέα γενιά, αν και βρίσκεται σχεδόν 10 μονάδες κάτω σε σχέση με τα συνολικά ποσοστά της. Με εξαίρεση την ψήφο των φοιτητών/ριών, δεν υπέστη φθορά και έρχεται μετά από πολλά χρόνια πρώτη σε βουλευτικές εκλογές στις νεότερες ηλικίες.
Συγκεκριμένα, στην ψήφο των νέων 17 - 24 ετών το ποσοστό της βρίσκεται στο 33,1% με άνοδο 3,1% σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2019.

Αντίθετα, στην ψήφο των φοιτητών/τριών, η δύναμη της ΝΔ από το 35% το 2019 πέφτει στο 31,1% το Μάιο του 2023, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία 25 - 34 ετών βρίσκεται στο 31%, στο ίδιο ακριβώς ποσοστό που ήταν και το 2019.
Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία αν και παραδοσιακά θεωρούνταν κόμμα για το οποίο η νέα γενιά αποτελούσε ένα προνομιακό πεδίο αφού σε όλες τις βουλευτικές εκλογές από το 2012 και μετά ήταν άνετα και με διαφορά στην πρώτη θέση στη νέα γενιά, με μόνη εξαίρεση τις Ευρωεκλογές του 2019, φέτος όχι μόνο έχασε την πρωτιά αλλά είδε και τα ποσοστά του συρρικνώνονται σημαντικά.

Συγκριτικά με τις βουλευτικές εκλογές του 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει πτώση 13,9% στην ηλικιακή κατηγορία 17 - 24 ετών, πτώση 12,1% στην ψήφο των φοιτητών/ριών και 13,1% στην ηλικιακή κατηγορία 25 - 34 ετών.
Κατά συνέπεια βρίσκεται στη δεύτερη θέση με 24,1% (17 - 24 ετών), 26,9% (φοιτητές/ριες) και 22,9% (25 - 34 ετών).
Το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής κατέγραψε σημαντική άνοδο στην εκλογική του επιρροή στη νέα γενιά. Το αποτέλεσμα του exit poll έφερε το ΠΑΣΟΚ - ΚΙΝ.ΑΛ. σε ποσοστά 9,7% στην ηλικιακή κατηγορία 17 - 24 ετών (άνοδος 4,7%), 10,5% στην ψήφο των φοιτητών/ριών (άνοδος 6,5%) και 10,2% σε νέες και νέους 25 - 34 ετών (άνοδος 4,2%).
Το ΚΚΕ βρίσκεται επίσης σε ανοδική πορεία στη νέα γενιά. Η σημαντική άνοδος του κόμματος στους φοιτητές και τις φοιτήτριες, συνδέεται και με το γεγονός ότι η Πανσπουδαστική έρχεται τα τελευταία δύο χρόνια στην πρώτη θέση στις φοιτητικές εκλογές.

Στην ηλικιακή κατηγορία 17 - 24 ετών φτάνει στο 7,3% με άνοδο 3,3% σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2019. Αντίστοιχα, στην ηλικιακή κατηγορία 25 - 34 ετών καταγράφει ποσοστό 8,1%, ενώ στην ψήφο των φοιτητών/τριών καταγράφει το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό του με 8,2% (άνοδος 4,2%).
Η Ελληνική Λύση καταγράφει ποσοστό 4,6% στους 17 – 24 ετών. Στην ψήφο των φοιτητών/τριών ανεβαίνει από το 2% στο 4,5% και στην ηλικιακή κατηγορία 25 - 34 ετών καταγράφει άνοδο 2,1 μονάδων και ποσοστό 5,1%.
Το ΜΕΡΑ25 αν και έμεινε εκτός Βουλής στις εκλογές του Μαΐου, διατηρεί στη νέα γενιά τα αυξημένα ποσοστά που είχε και στις βουλευτικές εκλογές του 2019. Πιο ειδικά, στην ηλικιακή κατηγορία 17 - 24 ετών βρίσκεται στο 5,1%, στην ψήφο των φοιτητών/τριών στο 5,8%, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία 24 - 34 ετών το ποσοστό του φτάνει στο 6,4%.

Η Πλεύση Ελευθερίας κάνει την έκπληξη στη νέα γενιά με ποσοστά που φτάνουν στο 5,9% σε νέες και νέους 17 - 24 ετών, το 4,9% σε φοιτητές/τριες και το 4,5% στην ηλικιακή κατηγορία 25 - 34 ετών.

Το κόμμα Νίκη κατέβηκε για πρώτη φορά και κινήθηκε στη νέα γενιά κάτω από τα συνολικά του αποτελέσματα, καταγράφοντας 2,3% στην ηλικιακή ομάδα 17 - 24 ετών, 1,8% σε φοιτητές/τριες και 2,2% στους 25 - 34.

Αποκρυπτογραφώντας τους νέους

Όπως έχουν εξηγήσει σε πολλές αναλύσεις τους, οι επιστήμονες του Eteron, αν και συνήθως δε συμπεριλαμβάνουν την πρόθεση ψήφου στις έρευνές τους, τα αποτελέσματά τους για τη νέα γενιά δίνουν αφορμές για ενδιαφέρουσες συσχετίσεις με τα εκλογικά αποτελέσματα.

Έτσι, αν και προκύπτει έντονη συμμετοχή των νέων σε συλλογικές δράσεις και συνολική εξοικείωση με κινηματικά ρεπερτόρια δράσης, καθώς επίσης και ευαισθητοποίηση σε ζητήματα εργασιακής επισφάλειας, έμφυλης ισότητας, ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων, αστυνομικής καταστολής κ.α, η νέα γενιά δεν είναι ομογενοποιημένη ως προς τις απόψεις και τις πρακτικές της.

Είναι χαρακτηριστικό το πόσο εμφανείς είναι οι επιδράσεις του νεοφιλελευθερισμού όταν σε ερώτηση για τις ιδεολογικο-πολιτικές τοποθετήσεις, την πρωτιά στις απαντήσεις των νέων καταγράφει το «καμία ιδεολογία – πιστεύω στο άτομο».

Όπως, μάλιστα, σημειώνει ο κ. Γούσης «παρά την ξεκάθαρη αποτύπωση των πλειοψηφικών δημοκρατικών και αντιφασιστικών αντανακλαστικών της νέας γενιάς, έχουμε διαπιστώσει ότι αναπαράγεται μια μειοψηφική αλλά υπαρκτή ακροδεξιά ζώνη επιρροής, με πλέον χαρακτηριστικό πρόσφατο εύρημα το ότι το 14,6% των νέων συμφωνεί & μάλλον συμφωνεί με την άποψη ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η δικτατορία είναι προτιμότερη από την δημοκρατία».

Επιπλέον, εμφανής είναι και η σοβαρή επίδραση της συντηρητικής ατζέντας στο μεταναστευτικό.

Αναφορικά με τα κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν την ψήφο των νέων, οι ίδιοι κατέταξαν προεκλογικά στην πρώτη θέση τον πληθωρισμό και την ακρίβεια και στη δεύτερη θέση την οικονομία και την ανάπτυξη, ενώ το δυστύχημα στα Τέμπη ήταν στην τέταρτη θέση και οι υποκλοπές στην έβδομη και τελευταία θέση.