AEGEAN και ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ κάνουν πράξη τις πρώτες πράσινες πτήσεις στην Ελλάδα με τη χρήση βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF)

Τη συμφωνία AEGEAN και ΕΛΠΕ για το πρώτο πρόγραμμα χρήσης βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (Sustainable Aviation Fuels, SAF) σε πτήσεις στην Ελλάδα παρουσίασαν ο Πρόεδρος της AEGEAN κ. Ε. Βασιλάκης και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, κ. Α. Σιάμισιης, στους αρμόδιους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Σκρέκα και Υποδομών και Μεταφορών κ. Κ. Καραμανλή, σε κοινή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. 

Ειδικότερα, ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, μέσω της θυγατρικής του ΕΚΟ, ανέλαβε να εξασφαλίσει την προμήθεια SAF στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο αεροδρόμιο “Μακεδονία” και η AEGEAN δεσμεύτηκε να χρησιμοποιεί SAF σε πτήσεις της που αναχωρούν από τη βάση της στη Θεσσαλονίκη, αποτελώντας την πρώτη ελληνική αεροπορική εταιρεία και μια από τις λίγες στην Ευρώπη, που πραγματοποιεί πτήσεις σε τακτική βάση με βιώσιμα καύσιμα.

Με τη συμφωνία αυτή, οι δυο οργανισμοί ανοίγουν το δρόμο για την έγκαιρη προσαρμογή της χώρας μας στους στόχους της επικείμενης ευρωπαϊκής νομοθεσίας για υποχρεωτική χρήση SAF 2% το 2025 σε όλες τις πτήσεις από τα αεροδρόμια της ΕΕ και θέτουν τα θεμέλια για να δημιουργηθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις που θα συμπεριλάβουν τη χώρα στον χάρτη των βιώσιμων αερομεταφορών. Παράλληλα κατά τη διάρκεια της συνάντησης,  AEGEAN και ΕΛΠΕ επεσήμαναν την ανάγκη ένταξης των SAF στον εθνικό ενεργειακό και κλιματικό σχεδιασμό και κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις για τη στήριξη της ανάπτυξης και της χρήσης τους στην Ελλάδα, ενόψει και των επικείμενων ευρωπαϊκών δεσμεύσεων με αφετηρία το 2025 και εφεξής.

Την πρωτοβουλία των δυο εταιρειών χαιρέτησαν οι συναρμόδιοι Υπουργοί Περιβάλλοντος  κ. Κ. Σκρέκας και Μεταφορών και Υποδομών κ. Κ. Καραμανλής οι οποίοι και εξέφρασαν τη θέληση της πολιτείας για να διαμορφωθούν έγκαιρα και από κοινού οι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη διευρυμένη χρήση των SAF στις αερομεταφορές στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό ανακοίνωσαν και τη συγκρότηση διυπουργικής επιτροπής με τη συμμετοχή των Γενικών Γραμματέων των υπουργείων Μεταφορών, Περιβάλλοντος καθώς και Οικονομικών. 

Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κ. Καραμανλής δήλωσε: «Η στρατηγική συμφωνία που έχουν συνάψει τα ΕΛΠΕ και η AEGEAN, αποτελεί μια πρωτοβουλία για το μέλλον και την κλιματική αλλαγή που έχει να κάνει με τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα. Πρέπει να συγχαρούμε τις δυο εταιρείες και για την πρωτοβουλία, αλλά και διότι προχωρούν στην υλοποίησή της σε μια περίοδο έντονης διεθνούς ενεργειακής κρίσης. Οι πράσινες μεταφορές αποτελούν κεντρικό στόχο, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν όμως και κεντρικό στόχο της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη. Όλοι αντιλαμβανόμαστε πόσο κρίσιμη σημασία έχουνε οι πράσινες μεταφορές, ειδικά όταν μιλάμε και για αεροπορικές μεταφορικές. Η πρωτοβουλία αυτή βάζει την χώρα μας στην διεθνή πρωτοπορία και εντάσσεται ακριβώς σε μία λογική η οποία πιστεύουμε και εμείς στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, ότι πρέπει να προχωράμε. Να ενώσουμε δυνάμεις λοιπόν μαζί, ο ιδιωτικός τομέας μαζί με τη συνεργασία των δύο συναρμόδιων Υπουργείων, έτσι ώστε να πετύχουμε τα αποτελέσματα που θέλουμε.  Από την πλευρά μας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κι εγώ, διαβεβαιώσαμε τις δύο εταιρείες ότι θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν να συμβάλουμε στην επίτευξη αυτού του στόχου.»

Από την πλευρά του ο Υπουργός Περιβάλλοντος κ. Σκρέκας, δήλωσε: «Η αντιμετώπιση των αιτίων της κλιματικής αλλαγής αποτελεί μεγάλη πρόκληση για όλους μας. Η κυβέρνησή μας έχει δείξει ότι μπορεί να είναι πρωτοπόρα, καθώς η Ελλάδα περιλαμβάνεται στις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, παγκοσμίως. Η συνεργασία των δυο μεγάλων εταιρειών, των ΕΛΠΕ και της AEGEAN, αποδεικνύει ότι και ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμμετάσχει στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και στην πράσινη μετάβαση. 

Σημειώνω ότι η AEGEAN χρησιμοποιεί μεγάλες ποσότητες βιώσιμων καυσίμων και αυτός είναι ένας παράγοντας για τον οποίο η κυβέρνηση στηρίζει αυτή την προσπάθεια. Ήδη στις μέρες μας ολοκληρώνεται η συζήτηση στην Ευρώπη για τα αεροπορικά καύσιμα, αλλά εμείς πρωτοπορούμε καθώς η σημερινή πρωτοβουλία προηγείται ακόμα και αυτής της ευρωπαϊκής οδηγίας που αναμένεται. Και πάλι συγχαρητήρια».

O κ. Ευτύχιος Βασιλάκης, Πρόεδρος της AEGEAN δήλωσε: «Στην AEGEAN εργαζόμαστε συστηματικά τα τελευταία χρόνια για περισσότερο πράσινες και περιβαλλοντικά βιώσιμες μεταφορές, τόσο μέσα από το πρόγραμμα ανανέωσης του στόλου μας όσο και μέσα από την εφαρμογή βιώσιμων και καινοτόμων λύσεων, όπως είναι η διευρυμένη χρήση βιώσιμων καυσίμων στις πτήσεις μας. Η συνεργασία μας με τον  Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ για τη χρήση μείγματος SAF σε πτήσεις μας από τη βάση της Θεσσαλονίκης, παρά τη δυσμενή συγκυρία και τις επιπτώσεις στο κόστος των καυσίμων, υλοποιεί τη δέσμευσή μας για συνεχή αύξηση  του οικονομικού μας αποτυπώματος ενόσω το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα θα μικραίνει. Ενώ είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα θα μπορέσουμε να εφοδιάζουμε με καύσιμα που εμπεριέχουν SAF και τις πτήσεις μας που αναχωρούν από το αεροδρόμιο της Αθήνας. Καθώς οι τεχνολογικές λύσεις που θα μηδενίσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στις αεροπορικές μεταφορές δεν είναι ακόμη εφαρμόσιμες σε μεγάλη κλίμακα, πρέπει να αναζητήσουμε πρακτικές λύσεις και μέσα από τη συνεργασία να διαμορφώσουμε όλοι μαζί τις κατάλληλες πολιτικές που θα επιταχύνουν την εφαρμογή τους.»

Από την πλευρά του, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ κ.  Ανδρέας Σιάμισιης, επεσήμανε: «Ως πρωτοπόρος Όμιλος που καινοτομεί και βρίσκεται στην αιχμή των εξελίξεων, επενδύουμε διαρκώς στη σύγχρονη τεχνολογία και αναζητούμε καινοτόμες λύσεις για την παραγωγή ενεργειακών προϊόντων περιορισμένου, ή και μηδενικού αποτυπώματος. Σήμερα, μαζί με την AEGEAN, κάνουμε ένα πρώτο, αλλά σημαντικό βήμα και για τη χώρα μας, ώστε να διασφαλίσουμε περιβαλλοντικά βιώσιμες αερομεταφορές και είμαι βέβαιος, μετά τη σημερινή συνάντηση με τους συναρμόδιους Υπουργούς, ότι και η Πολιτεία θα ανταποκριθεί στις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Η χρήση SAF αποτελεί μια εφικτή και αποτελεσματική λύση για την βραχυπρόθεσμη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα από την παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία, χωρίς να απαιτούνται τροποποιήσεις στον κινητήρα, ή σημαντικές αλλαγές στην υποδομή των αεροδρομίων. Όμως, το κόστος  του νέου αυτού καυσίμου είναι τέσσερις φορές πιο υψηλό και η διεθνής παραγωγή πολύ μικρή. Η ένταξη των SAF στον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, μπορεί να προσφέρει το αναγκαίο υποστηρικτικό και θεσμικό πλαίσιο και να δώσει επιπλέον κίνητρα για τις σημαντικές επενδύσεις που θα απαιτηθούν για τη παραγωγή τους σε ευρεία κλίμακα.»

Παράλληλα οι δύο εταιρείες θέλοντας να θέσουν τις βάσεις για ένα περισσότερο βιώσιμο μέλλον, στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Εταιρικής Υπευθυνότητάς που υλοποιούν, έχουν ήδη δεσμευτεί για την πραγματοποίηση ενός καινοτόμου εκπαιδευτικού προγράμματος, με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών της Βόρειας Ελλάδας στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και τις συνέπειές της για τη ζωή στον πλανήτη.  

Σύντομες ερωτήσεις και απαντήσεις για τα Βιώσιμα Αεροπορικά Καύσιμα (SAF)

Τι είναι τα Βιώσιμα Αεροπορικά Καύσιμα (Sustainable Aviation Fuel, SAF) και πως παράγονται;

Είναι καύσιμα τα οποία παράγονται από βιώσιμες πρώτες ύλες όπως βιομάζα, χρησιμοποιημένα έλαια, αστικά απόβλητα/απορρίμματα, ή με δέσμευση C02 και ανανεώσιμο ηλεκτρισμό, τα οποία εν συνεχεία αναμιγνύονται με συμβατικά ορυκτά αεροπορικά καύσιμα (Jet A/A-1 Fuel) και γι’ αυτό ονομάζονται SAF.
Παράγονται με διαφορετικές χημικές κατεργασίες, ανάλογα με τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν ως βάση, με την πλέον διαδεδομένη την επεξεργασία λιπαρών οξέων (HEFA) από 100% βιώσιμα υλικά όπως χρησιμοποιημένα έλαια και ζωικά λίπη.  
Τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα που προμηθεύονται τα ΕΛΠΕ και μετά από κατάλληλη επεξεργασία στα διυλιστήρια, τροφοδοτούν τις πτήσεις της AEGEAN από το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, μέσω της ΕΚΟ , παράγονται στη Φινλανδία και την Ολλανδία από την εταιρεία Neste, από 100% ανανεώσιμα απόβλητα και υπολείμματα πρώτων υλών.

Σε τι διαφέρουν από τα συμβατικά ορυκτά καύσιμα και γιατί είναι βιώσιμα;

Τα χημικά και φυσικά χαρακτηριστικά των SAF είναι σχεδόν πανομοιότυπα με εκείνα των ορυκτών καυσίμων και γι’ αυτό το μείγμα βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους υφιστάμενους κινητήρες χωρίς να απαιτούνται αλλαγές ή προσαρμογές στο αεροσκάφος. Μέχρι σήμερα οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές αεροσκαφών και κινητήρων έχουν πιστοποιήσει τη χρήση μείγματος SAF και συμβατικού καυσίμου μέχρι 50%. Ωστόσο αυτό που τα καθιστά βιώσιμα είναι ότι παράγονται ανακυκλώνοντας πρώτες ύλες που έχουν ήδη παράξει άνθρακα (π.χ. απορρίμματα) ή δεσμεύοντας άνθρακα για την παραγωγή τους (συνθετικό SAF).
Η συνεισφορά τους στη μείωση των εκπομπών CO2 εντοπίζεται στο συνολικό κύκλο ζωής του καυσίμου, από την παραγωγή έως και την κατανάλωσή του.
 
Πόσο μειώνονται οι εκπομπές CO2 από τη χρήση SAF στις αερομεταφορές ;

Σύμφωνα με έγκυρες μεθοδολογίες υπολογισμού (ενδεικτικά: το ICAO CORSIA Methodology) η χρήση SAF στις αερομεταφορές μειώνουν τις εκπομπές CO2 κατά μέσο όρο 80% σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, σε όλο τον κύκλο ζωής τους.

Που παράγονται τα SAF, πόση ποσότητα είναι διαθέσιμη και σε ποια Ευρωπαϊκά αεροδρόμια είναι εφικτή η προμήθειά τους από τις αεροπορικές εταιρείες;

Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη SAF παράγονται κυρίως σε μονάδες στη Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία κ.α. -αλλά όχι στην Ελλάδα- με τη συνολική ποσότητα SAF που παράγεται να υπολογίζεται σε <1% σε σχέση με τη συνολική ζήτηση σε αεροπορικά καύσιμα και την τιμή διάθεσης τους να είναι 2 έως 4 φορές υψηλότερη της τιμής του συμβατικού αεροπορικού καυσίμου.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και τους στόχους της ΕΕ η συνολική ποσότητα SAF δεν προβλέπεται να ξεπεράσει ποσοστό 8-10% έως το 2030. Γι’ αυτό σήμερα στην Ευρώπη SAF έχουν αρχίσει να διατίθεται σε τακτική βάση μόλις σε 7 αεροδρόμια (Φρανκφούρτη, Παρίσι CDG, Άμστερνταμ, Ελσίνκι, Στοκχόλμη, Αμβούργο, Μόναχο).
Με τη συμφωνία AEGEAN-ΕΛΠΕ στη λίστα αυτή προστίθεται τώρα και το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, ενώ γίνονται ενέργειες ώστε να μπορεί να διατίθεται και στο αεροδρόμιο της Αθήνας, βάζοντας την Ελλάδα στο χάρτη των πράσινων αερομεταφορών.

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση παγκοσμίως με χρήση μείγματος SAF έγινε το 2008 και σύμφωνα με στοιχεία της IATA, από το 2016 όπου κατέστη εφικτή η προμήθειά  τους σε μεγαλύτερη κλίμακα, έχουν γίνει περίπου 370.000 εμπορικές πτήσεις, από μόλις 40 αεροπορικές σε ολόκληρο τον κόσμο.
Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα η πρώτη πτήση με μείγμα βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων πραγματοποιήθηκε από την AEGEAN τον Ιούλιο του 2021 κατά την πτήση παραλαβής ενός ακόμη αεροσκάφους τύπου Α321neo από το Αμβούργο.

Ποιοι είναι οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί στόχοι για την αξιοποίηση των SAF στις δράσεις  για την απανθρακοποίηση των αερομεταφορών;

H Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (EU GREEN DEAL) δεσμεύει τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και τη χώρα μας, στο στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 (net zero).  
H δέσμη μέτρων “Fit for 55”, αναθεωρεί την ενωσιακή νομοθεσία για το κλίμα, την ενέργεια και τις μεταφορές και ευθυγραμμίζει το ισχύον δίκαιο με τους κοινοτικούς στόχους για το 2030 και το 2050.
Στο πλαίσιο αυτό η πρόταση RefuelEU, η οποία είναι μια από τις τέσσερις βασικές νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ για τη διείσδυση των ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών εκπομπών στις μεταφορές, προβλέπει τους παρακάτω δεσμευτικούς στόχους για τη χρήση SAF στις αερομεταφορές (υπόχρεοι οι αερομεταφορείς και οι προμηθευτές καυσίμων) :  

Σημειώνεται ότι τα παραπάνω προτεινόμενα ποσοστά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξετάζονται αυτή τη στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, και είναι πιθανόν να αναθεωρηθούν προς τα άνω.