18 Οκτωβρίου 1981: Η...ανατολή του ΠΑΣΟΚ- Ο θρίαμβος του Ανδρέα

«Ελληνίδες Έλληνες, απόψε κατέχομαι από βαθιά συγκίνηση. Είμαι πράγματι συγκινημένος για την μεγάλη εμπιστοσύνη που μου έχετε δείξει. Και έχω ταυτόχρονα το αίσθημα βαριάς ευθύνης, την οποία επωμίζομαι εγώ και οι συνεργάτες μου, για να πραγματώσουμε το έργο της Αλλαγής», σημείωσε μεταξύ άλλων στην επινίκια δήλωσή του ο Ανδρέας Παπανδρέου. 

Το ΠΑΣΟΚ σε εκείνες τις εκλογές κέρδισε ποσοστό 48,06%, έναντι 35,86% της Νέας Δημοκρατίας και 10,93% του ΚΚΕ. 

Εκτός από Πρωθυπουργός, στην πρώτη κυβέρνησή του ο Ανδρέας Παπανδρέου ανέλαβε και υπουργός Άμυνας, προκειμένου να καθησυχάσει το στράτευμα για τον νέο... σοσιαλιστή ηγέτη. 

Ενδεικτικά του κλίματος της... αλλαγής είναι τα πρωτοσέλιδα της εποχής: 

Στις πρώτες 100 ημέρες της διακυβέρνησής του το ΠΑΣΟΚ συντελέστηκαν πραγματικά τεράστιες αλλαγές και πρωτοπόρες μεταρρυθμίσεις.  

Δίνεται προτεραιότητα στην Εθνική συμφιλίωση, με Αναγνώριση Εθνικής Αντίστασης, συνταξιοδότηση των αγωνιστών, στην παραχώρηση άδειας επιστροφής στην Ελλάδα στους πολιτικούς πρόσφυγες του Δημοκρατικού Στρατού. Παράλληλα, ξεκινά η ενοποίηση των Σωμάτων Ασφαλείας. Χωροφυλακή και Αστυνομία Πόλεων συγχωνεύτηκαν και δημιουργήθηκε η σημερινή Ελληνική Αστυνομία. 

Υπήρξε αναμόρφωση της Παιδείας με την ίδρυση των ΤΕΙ και θεσμοθετήθηκαν τα όργανα συνδιοικησης από φοιτητές και καθηγητές. Στα σχολεία σχεδιάστηκε Αναβάθμιση και ενίσχυση της Βασικής και Μέσης Εκπαίδευσης, επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη συμμετοχή των γονέων και μαθητών στα σχολικά πράγματα. 

Νομιμοποιήθηκε ο πολιτικός γάμος, ενώ ο αναχρονιστικός θεσμός της «προίκας» που υποτιμούσε τη θέση της γυναίκας δίπλα στο σύζυγο της, σαν να είναι προϊόν συναλλαγής ο γάμος, καταργήθηκε. Η σύζυγος μπορούσε να διατηρήσει, αν ήθελε, το πατρικό της επώνυμο. Αναγνωρίστηκε το δικαίωμα στο συναινετικό διαζύγιο αλλά και τον περιορισμό των λόγων στον μη συναινετικό χωρισμό. 

Αναγνωρίστηκαν νομικά δικαιώματα και υποχρεώσεις στους ανηλίκους και η πλήρης ενοποίηση των δικαιωμάτων των εκτός γάμου παιδιών με τα δικαιώματα των γεννημένων σε γάμο. 

Δόθηκαν μεγάλες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. 

Στα εργασιακά, μεταξύ άλλων, θεσμοθετήθηκε η σταδιακή αύξηση των συντάξεων, η επέκταση της πενθήμερης εργασίας, και η ετήσια άδεια τεσσάρων εβδομάδων. Ενώ, μεγάλη επένδυση και χρηματοδότηση δόθηκε στον Πολιτισμό, και ειδικότερα στα θέατρα και τους καλλιτέχνες. 

Παράλληλα, ιδρύθηκε το ΕΣΥ. 

Δόθηκε επίσης, βάση σε θέματα περιβαλλοντικά. Όπως, για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης των αστικών κέντρων ιδρύεται ο «δακτύλιος» της Αθήνας αλλά και οι μετρήσεις των ρύπων. Περιορίζεται μάλιστα η ίδρυση νέων βιομηχανιών στην Αττική. 

Ριζοσπαστικές αλλαγές έγιναν και στην επαρχία. Σχεδόν αμέσως μετά το 1981, η επαρχία απαλλάχτηκε οριστικά και αμετάκλητα από τον “φόβο του χωροφύλακα”, η θέση των γυναικών βελτιώθηκε, δημιουργήθηκαν πολιτιστικά και αθλητικά σωματεία σε όλη τη χώρα με την ενεργό στήριξη της Μελίνας Μερκούρη.