11 χρόνια από την τραγωδία στη Marfin

Ήταν Τετάρτη, 5 Μαΐου 2010 – οι δρόμοι της Αθήνας από νωρίς είχαν κατακλυστεί από διαδηλωτές. Στην Βουλή θα ψηφιζόταν το 1ο Μνημόνιο και σε εξέλιξη σε επιτροπή βρισκόταν η συζήτηση. Στη Σταδίου, την ίδια ώρα, γράφτηκε μια μαύρη σελίδα της πρόσφατης Ιστορίας της χώρας.

Από νωρίς εξελίσσονται επεισόδια στην πλατεία Συντάγματος. Στο ύψος του Άγνωστου Στρατιώτη διαδηλωτές συγκρούονται με δυνάμεις των ΜΑΤ. Κουκουλοφόροι εκτοξεύουν πέτρες και βόμβες μολότοφ στους αστυνομικούς που βρίσκονται στην είσοδο της Βουλής, επί της λεωφόρου Αμαλίας.

Οι διαδηλωτές φτάνουν κατά χιλιάδες στο Σύνταγμα. Τα επεισόδια είναι έντονα. Άγνωστοι προκαλούν φθορές σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία και δεν διστάζουν να βάλουν φωτιές σε κτίρια.  

Αυτόπτες μάρτυρες κάνουν λόγο για πολλές εστίες φωτιάς, κατά μήκος της Σταδίου, της Φιλελλήνων, της Αμαλίας. Το μεσημέρι, ομάδα κουκουλοφόρων πυρπολεί ένα όχημα της Πυροσβεστικής, έχοντας απομακρύνει δια της βίας το πλήρωμα.

Λίγο νωρίτερα είχε πυρποληθεί το κατάστημα της Τράπεζας Marfin επί της Σταδίου, αφήνοντας πίσω τρεις νεκρούς. Έχουν περάσει 11 χρόνια.

Η δολοφονία

Τρεις εργαζόμενοι της τράπεζας και ένα αγέννητο παιδί έχασαν τη ζωή τους από τις αναθυμιάσεις μετά από εμπρησμό στο κατάστημα από ομάδα κουκουλοφόρων.

Εκείνη τη μέρα βρίσκονταν εντός του καταστήματος περίπου 30 εργαζόμενοι. Οι περισσότεροι κατάφεραν να διαφύγουν εγκαίρως, πέντε εργαζόμενους διέσωσε η Πυροσβεστική.

Τρεις όμως πέθαναν από ασφυξία λόγω των αναθυμιάσεων και του πυκνού καπνού.

Πρόκειται για την Αγγελική Παπαθανασοπούλου (32 ετών-έγκυος 4 μηνών), τον Επαμεινώνδα Τσάκαλη (36 ετών) και την Παρασκευή Ζούλια (35 ετών).

Η ταυτότητα των αυτουργών της επίθεσης δεν έχει γίνει μέχρι και σήμερα γνωστή.

Οι μαρτυρίες

Τα επεισόδια στους δρόμους ήταν αδιάκοπα. Ομάδες κουκουλοφόρων εκτόξευαν βόμβες μολότοφ και βοηθούσαν στη διασπορά της φωτιάς με τη χρήση επιπλέον εύφλεκτων υλικών.

Ο πρώτος άνθρωπος που απεγκλωβίστηκε από το φλεγόμενο κτίριο, είχε μιλήσει στο Mega, περιγράφοντας τις δραματικές στιγμές που έζησε.

«Τρία άτομα με κουκούλες, αρχίζουν και σπάνε την τζαμαρία του κάτω ορόφου. Αφού τη σπάσανε, ρίξανε μέσα ούτε εγώ ξέρω τι, αμέσως λαμπάδιασε, μέσα σε πέντε λεπτά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ώρα που έβγαινα από την πόρτα. Η πόρτα ήταν ηλεκτρονική και έπρεπε να μπω μέσα στο κουβούκλιο, να μείνω μέσα για πέντε δευτερόλεπτα και μετά να ανοίξει και δεν ήξερα αν θα άνοιγε για να βγω έξω. Βγήκα, αρχίσανε οι πέτρες, να με βρίζουν “να καείτε”, “καλά να πάθετε” και τέτοια…», είπε.

«Αυτό που θα ήθελα, όπως όλοι, είναι να τιμωρηθούν παραδειγματικά. Εγώ θα ήθελα να μάθει όλος ο κόσμος ποιοι είναι, ώστε να ξέρουν οι φίλοι τους, οι συγγενείς τους, τα αδέλφια τους, να ξέρουν ποιοι είναι αυτοί που σκοτώσανε αυτούς τους ανθρώπους. Πιο πολύ να τους ξέρουνε, νομίζω ότι η κατακραυγή είναι πιο σημαντικό πράγμα από την τιμωρία», πρόσθεσε.

Άλλοι αυτόπτες μάρτυρες, έκαναν λόγο για μια ομάδα τεσσάρων ατόμων, μεταξύ των οποίων και μία νεαρή γυναίκα, που διέσχισε την οδό Σταδίου, φτάνοντας μπροστά από την Marfin.

Τότε έσπασαν τη γυάλινη πρόσοψη και πέταξαν μέσα στο κατάστημα βόμβες μολότοφ, καθώς και ένα μπουκάλι με εύφλεκτο υλικό.

Αυτόπτης μάρτυρας έχει περιγράψει τους δράστες: «Βρισκόμουν στο πατάρι του Ιανού. Είδα τα πάντα. Μία ξανθιά με κοτσίδα, ένας ψηλός με γιακά, ένας με φανταχτερά ρούχα και ένας εύσωμος, κατευθύνονται προς την τράπεζα. Τους βλέπαμε όλοι, είχαν ξεχωρίσει για κάποιο σκοπό. Φτάνουν εκεί, βγάζουν ένα σφυρί, σπάνε την τζαμαρία και πετούν μέσα μολότοφ».

Ακολούθησαν εφιαλτικές στιγμές. Τα οχήματα της πυροσβεστικής, λόγω της πολυκοσμίας, δεν κατόρθωσαν να φτάσουν άμεσα. Όταν προσήλθαν εξελίχθηκε μάχη με τις φλόγες, αλλά και δύσκολη προσπάθεια διάσωσης των ανθρώπων που είχαν εγκλωβιστεί. Εκείνη τη μέρα τα ΜΜΕ απεργούσαν κι έτσι η πληροφορία δεν μεταδόθηκε απευθείας. Όσοι βρίσκονταν στους δρόμους άκουγαν μια φήμη να διακινείται, ότι υπάρχει νεκρός ή νεκροί.

Αργά το μεσημέρι επιβεβαιώθηκε. Τρεις νεκροί μέσα στο κτίριο της Marfin επί της Σταδίου. Η απεργία στα ΜΜΕ αναστέλλεται και αρχίζει η μετάδοση ειδήσεων. Η χώρα έχει παγώσει.

Στη Βουλή

Το μεσημέρι ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης αναφέρει ότι «υπάρχει ένας νεκρός». Η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου επισημαίνει ότι τα ΜΜΕ απεργούν.

Επιβεβαιώνει την είδηση για ένα νεκρό και συμπληρώνει: «Κατευθύνεται μια οργή με κύριο αποδέκτη το πολιτικό σύστημα». 

«Αυτή τη στιγμή παίζεται τι μέλλον θα έχει η χώρα», λέει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Πέτρος Ευθυμίου. Ο κ. Καρατζαφέρης ζητεί από την ηγεσία του ΚΚΕ να ξεκαθαρίσει «αν ξεκίνησε πάλι αντάρτικο», για να εισπράξει την έντονη αποδοκιμασία των βουλευτών του κόμματος που του φωνάζουν: «Φασίστα!» 

Η γενική γραμματέας του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, παίρνει τον λόγο: «Όταν έφθασε η πορεία του ΠΑΜΕ [στη Βουλή], θα δείτε ότι εκεί ήταν χρυσαυγίτες, γνωστοί άγνωστοι που το 1994 είχαν κάψει το Πολυτεχνείο… Και πήγαμε, τους αφοπλίσαμε, τους πήραμε και τα δύο κοντάρια που είχαν με τη σημαία του ΠΑΜΕ, τους αφοπλίσαμε». 

Ο πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος ενημερώνει το Σώμα ότι «δυστυχώς τα θύματα είναι τρία» και συμπληρώνει: «Από τα στοιχεία που μας έδωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης φαίνεται ότι ο θάνατος επήλθε από ασφυξία από τους καπνούς που προκλήθηκαν από μολότοφ». 

Οι βουλευτές τήρησαν όρθιοι ενός λεπτού σιγή. Στην αίθουσα βρίσκονταν 280 βουλευτές. Ψήφισαν 153 υπέρ και 127 κατά. Μετά την ψηφοφορία ζήτησε τον λόγο ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου: «Είναι ώρα ευθύνης για όλους». 

Ο πρόεδρος της Ν.Δ. Αντώνης Σαμαράς είπε: «Στη Δημοκρατία δεν υπάρχει χώρος για βία».

Και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, σημείωσε: «Με βαθιά θλίψη παρακολουθούμε γεγονότα που μοιάζουν με στιγμές από το μέλλον».

«Τη βία δεν την επιλέγει το λαϊκό κίνημα, αλλά αυτοί που φοβούνται τον λαό», πρόσθεσε.

Απρίλιος 2021: Ανοίγει ξανά ο φάκελος

Νέα στοιχεία, ικανά να οδηγήσουν στην ταυτοποίηση των εμπρηστών της τράπεζας Marfin, τον Μάιο του 2010, φέρεται να έχει στη διάθεσή της η αστυνομία. Τα νέα ευρήματα διαβιβάστηκαν στην Εισαγγελία της Αθήνας, η οποία κατόπιν αξιολόγησής τους διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης.

Έτσι, ο φάκελος της υπόθεσης, που μετά την παραπομπή σε δίκη και τελικά την αθώωση των δύο κατηγορουμένων είχε κλείσει οριστικά, επεστράφη στην ΕΛ.ΑΣ. για περαιτέρω έρευνα. 

Αξιωματούχοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη εκτιμούν ότι ο νέος γύρος ερευνών για τον εμπρησμό, που κόστισε τη ζωή σε τρεις υπαλλήλους της τράπεζας, θα οδηγήσει σε ταυτοποίηση των δραστών, με τα στελέχη της αστυνομίας να σημειώνουν ότι «είμαστε ακόμα στην αρχή της προσπάθειας». 

Η αναψηλάφηση πάντως της πολύκροτης υπόθεσης δεν ξεκινάει τώρα. Ήταν πέρυσι την άνοιξη όταν ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είχε ζητήσει από τα στελέχη της Ασφάλειας Αττικής να επεξεργαστούν εκ νέου το προανακριτικό υλικό (σ.σ. βίντεο, φωτογραφίες κ.λπ.) με την προσδοκία να πετύχουν αυτό που οι συνάδελφοί τους δεν είχαν καταφέρει τα δέκα προηγούμενα χρόνια: την ταυτοποίηση των δραστών.

Στην αρμόδια υποδιεύθυνση Κρατικής Ασφάλειας συγκροτήθηκε ειδική ομάδα, τα μέλη της οποίας ανέλαβαν όχι μόνο την επεξεργασία του διαθέσιμου υλικού αλλά και την αναζήτηση νέου.

Επικεφαλής της ομάδας τέθηκαν δύο αστυνόμοι, ο ένας από τους οποίους είχε και στο παρελθόν συμμετάσχει στις έρευνες για τα γεγονότα της περιόδου 2010-2012.

Απαντώντας σε ερωτήσεις της «Κ» αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις, στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη αναφέρουν ότι οι αστυνομικοί της Ασφάλειας κατάφεραν στο διάστημα που μεσολάβησε από την άνοιξη του 2020 έως σήμερα να εντοπίσουν νέο, ανεπεξέργαστο υλικό από τα δραματικά γεγονότα τις 5ης Μαΐου 2010.

«Πρόκειται για καινούργιο υλικό από δημόσιες πηγές», είναι η χαρακτηριστική δήλωση στην «Κ» κορυφαίου στελέχους του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.