Ρίγη συγκίνησης προκάλεσε ο Βασίλης Σασλής, γραμματέας του Συλλόγου Καραμπουρνιωτών, όταν έβγαλε από την τσάντα του και κράτησε με ευλάβεια στα χέρια του ένα κειμήλιο 149 ετών που του έδωσε ο Μικρασιάτης πατέρας του.
Με τη φωνή του να λυγίζει και να σπάει από τη συγκίνηση εξήγησε ότι είναι Μικρασιάτης, δεύτερης γενιάς, και από τους δύο γονείς του.
Παράλληλα θυμήθηκε την ιστορία του μικρού αλλά υπερπολύτιμου Ευαγγελίου (έκδοση 1874) που κρατούσε σφιχτά στα τρεμάμενα χέρια του και είπε: «με φώναξαν ο πατέρας μου και η θεία μου και μου είπαν "γιε μου θα το πάρεις μαζί σου αυτό. Μας πέρασε από το δρόμο του θανάτου στη ζωή. Μην το βλέπεις γιε μου έτσι ξεθωριασμένο και βαμμένο. Τα νερά της Σμύρνης είναι εδώ μέσα που κολυμπήσαμε. Αλλά τα γράμματα είναι ατόφια. Μπορείς να διαβάζεις όποτε θέλεις". Το είδα 51 χρόνια μετά όταν μου το έδωσαν τυλιγμένο σ’ ένα πετσετάκι για να δείτε με πόση ευλάβεια το φύλαγαν τόσα χρόνια».
Ο κ. Βασίλης Σασλής ανέφερε την ιστορία του στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου, στη Λότζια, στο πλαίσιο παρουσίασης της έκθεσης που θα πραγματοποιηθεί στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου από τις 24 έως τις 30 Απριλίου με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης.
Στην Έκθεση οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν για πρώτη φορά από τους Μικρασιάτες, τους Θρακιώτες και τους Ποντίους κάτοικους του Ηρακλείου αυθεντικά κειμήλια των προγόνων τους που βρίσκονταν για χρόνια κρυμμένα στις αποθήκες.
Ένα νυφικό από έναν γάμο που δεν έγινε ποτέ, το σημειωματάριο του στρατιώτη Μιχαήλ Μανιουδή που περιγράφει το οδοιπορικό και τις αναμνήσεις του από την Μικρασιατική Εκστρατεία (3 Μαΐου 1919 έγινε η επιστράτευση του) και καταλήγει η αφήγηση στις 3 Αυγούστου του 1923 που επιστρέφει στο Ηράκλειο.
Η ιστορία, μέσω της Έκθεσης αλλά και των παράλληλων δράσεων που θα γίνονται κατά το παραπάνω διάστημα, θα βγει και θα "περπατήσει" στους δρόμους της πόλης για να μεταλαμπαδεύσει στους νέους τα απτά τεκμήρια της πορείας των Ελλήνων από τις αλησμόνητες πατρίδες μέχρι την Κρήτη.
Η Έκθεση και οι δράσεις οργανώνονται από τον Δήμο Ηρακλείου/Αντιδημαρχία Εθελοντισμού με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Κρήτης, την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και την Αντιδημαρχία Πολιτισμού.
Στη συνέντευξη παρευρέθηκαν η Αντιδήμαρχος Εθελοντισμού και Νεολαίας Δέσποινα Συγγελάκη, η Επιμελήτρια της Έκθεσης Στέλα Νησιώτη, η Συντονίστρια και Προϊσταμένη του Τμήματος Εθελοντισμού Εύη Μαρτιμιανάκη, εκπρόσωπος των Γενικών Αρχείων του Κράτους και εκπρόσωποι των Συλλόγων: Μικρασιατών Κρήτης «Άγιος Πολύκαρπος», Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου, Καραμπουρνιωτών Ηρακλείου «Άγιος Γεώργιος», Ποντίων «Εύξεινος Λέσχη Ηρακλείου».
Στοιχεία για την Έκθεση
Με τη συμπλήρωση 100 ετών από τη Συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, που αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο για την Ελλάδα, ο Δήμος Ηρακλείου, τιμά τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης παρουσιάζοντας το χρονικό του ερχομού και της ενσωμάτωσης χιλιάδων προσφύγων στον τόπο μας μέσα από τον πλούτο των κειμηλίων που διασώζονται, σε Έκθεση Κειμηλίων στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, από τις 24 έως τις 30 Απριλίου.
Για πρώτη φορά ιερά κειμήλια και αντικείμενα της εποχής, που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες μαζί με φωτογραφίες και έγγραφα εκτίθενται και ζωντανεύουν την τραγωδία του ξεριζωμού, την εγκατάσταση στο Ηράκλειο του 1923 και τη διαδρομή της ενσωμάτωσης των προσφύγων, που διαμόρφωσε τη φυσιογνωμία και τη σημερινή ταυτότητα της πόλης.
Μέσα από την Έκθεση «ζωντανεύουν» τα πρόσωπα και τα γεγονότα, ενώ με τις παράλληλες εκδηλώσεις αναδεικνύονται οι παραδόσεις των προσφύγων και η προσφορά τους σε πολιτισμικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Οι σύλλογοι των Μικρασιατών, των Ποντίων και των Θρακιωτών, μεμονωμένοι πολίτες προσφυγικής καταγωγής αλλά και η Εκκλησία παραχώρησαν τους «θησαυρούς» της μνήμης για να εκτεθούν και να μπορέσουν όλοι και κυρίως οι νέοι να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με την Ιστορία.
Παράλληλα, θα πραγματοποιηθεί εσπερίδα στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη την Τετάρτη 26 Απριλίου.
Η είσοδος τόσο στην Έκθεση όσο και τις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη για το κοινό.
ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ: 09:00-21:00
Τηλέφωνα επικοινωνίας για δήλωση ενδιαφέροντος για ξενάγηση:
Γραφείο Αντιδημαρχίας: 2810 287949 και Βασιλική Αγίου Μάρκου: 2813 409228
