Πρίμουλα: Ένα φυτό με χαλαρωτικές ιδιότητες

Μέχρι πριν από πέντε χρόνια, την κίτρινη, ευωδιαστή ανθοφορία της πολυετούς πόας που ο λαός μας ονομάζει «δακράκι» και «πασχαλίτσα» (Primula veris) αναγνώριζαν μόνο όσοι εξορμούσαν ανοιξιάτικα στα δάση και στα λιβάδια της Στερεάς και της Βόρειας Ελλάδας όπου ευδοκιμεί.

Γνωρίζετε πολλούς που σκαρφαλώνουν σε βουνά υψομέτρου άνω των επτακοσίων μέτρων, μόνο και μόνο για να θαυμάσουν την ελληνική χλωρίδα; Ρητορικό το ερώτημά μου.

Τότε, αίφνης, ένας λαός κατελήφθη από τον «πυρετό της κίτρινης πρίμουλας», επειδή κάποιος «ειδικός» δήλωσε πως η τιμή των αποξηραμένων μικρών ανθέων της αγγίζει διεθνώς τις πενήντα χιλιάδες ευρώ. Δέχτηκα μεγάλη πίεση από ανθρώπους που μου υπόσχονταν γενναία αμοιβή, αρκεί να τους υπεδείκνυα τα μέρη όπου αφθονεί. Απαντούσα πάντοτε το ίδιο, ότι η εμπορική τους αξία δεν υπερβαίνει το ένα χιλιοστό του παραπάνω ποσού, στον βρόντο όμως – φαντάζομαι ότι με θεωρούσαν μέλος μιας σπείρας που θησαυρίζει συλλέγοντάς τα. Η συλλογική αυτή ανοησία πέρασε ευτυχώς γρήγορα.

Αντιθέτως, δεν σταμάτησε ακόμα η ληστρική και οικολογικά καταστρεπτική συλλογή του είδους που συμβαίνει στην Ήπειρο και στη Μακεδονία, παρά το μάλλον χαμηλό μεροκάματο που προσφέρει. Γιατί η ζήτηση κυρίως των –με ηρεμιστικές και εφιδρωτικές ιδιότητες– ανθέων που ξεπροβάλλουν στην άκρη ενός βλαστού ύψους τριάντα εκατοστών, αλλά και της αποχρεμπτικής, ηρεμιστικής ρίζας της είναι αρκετά μεγάλη, ιδιαίτερα από τότε που η χρήση τους εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων. Πρόσφατα επιτέλους ξεκίνησαν προσπάθειες πιλοτικής καλλιέργειάς της, ώστε να χαλαρώσει η πίεση που ασκείται στους άγριους πληθυσμούς της. Σε χαμηλότερα υψόμετρα και σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα συναντάμε επίσης την κοινή πρίμουλα (Primula vulgaris) με τα λευκοκίτρινα και, λόγω μεγέθους, πιο εντυπωσιακά άνθη, που επίσης ξεπροβάλλουν ανοιξιάτικα. Από τούτο μάλιστα το γνώρισμα του να αποτελούν οι πρίμουλες προάγγελους της άνοιξης, βαφτίστηκε το γένος τους – primus στη λατινική σημαίνει πρώτος. Από τις διασταυρώσεις και τους υβριδισμούς ανάμεσα στα παραπάνω και αρκετά ξενικά είδη προέκυψαν οι πολλές ποικιλίες τους που διατίθενται αυτή την εποχή στα φυτώρια.

Η χρωματική παλέτα στην ανθοφορία τους είναι ευρύτατη, εκτείνεται από το αισχυντηλό λευκό και το κίτρινο μέχρι το φανταχτερό ερυθρό και το ιώδες, υπάρχουν μάλιστα πια και δίχρωμες εκδοχές. Η πλειονότητα όσων τις προμηθεύονται τώρα θεωρούν πως είναι μονοετείς και τις φροντίζουν μόνο μέχρι να χάσουν τα φύλλα τους στις πρώτες μεγάλες ζέστες. Στην πραγματικότητα, όμως, πρόκειται για καλλωπιστικά φυτά που με την κατάλληλη φροντίδα θα ανθίζουν κάθε άνοιξη για πολλά χρόνια στη σειρά. Για να βγάλουν ξανά φύλλα το φθινόπωρο, δεν χρειάζονται τίποτε παραπάνω από το να μην ξεχνάτε πως το χώμα τους δεν πρέπει ποτέ να στεγνώνει εντελώς. Όπως εύκολα διαπιστώνει κανείς ψάχνοντας στο διαδίκτυο, κάποιοι παινεύουν τις πρίμουλες και ως εδώδιμες, καθώς με τα άνθη τους νοστιμίζουν σαλάτες και παρασκευάζουν οίνους, ενώ ακόμα προσθέτουν τα ψιλοκομμένα φύλλα τους σε σούπες. Οι συνταγές αυτές αναφέρονται όμως στα άγρια είδη, όχι στις εμπορεύσιμες ποικιλίες, ενώ φυσικά, για να αξίζουν τον κόπο η καλλιέργεια και η επίπονη συγκομιδή, θα πρέπει να φυτευτούν τουλάχιστον μια-δυο βραγιές.

Oδηγίες φροντίδας
→ Όλες οι πρίμουλες αγαπούν το δροσερό περιβάλλον, τοποθετήστε τες λοιπόν σε σημεία ημισκιερά, προστατευμένα από ρεύματα καυτού αέρα. Το ριζικό τους σύστημα είναι σχετικά αβαθές, μπορείτε έτσι να τις φυτέψετε σε ρηχές γλάστρες, φροντίστε πάντως το χώμα με το οποίο θα τις γεμίσετε να είναι γόνιμο και να στραγγίζει καλά. Θα τις ποτίζετε όσο απαιτείται για να μένει το χώμα πάντοτε νοτισμένο, με προσοχή όμως ώστε να μη βρέχονται τα φύλλα και τα άνθη τους.


Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ/ Ορέστης Δαβίας