Πώς η θερινή ώρα επηρεάζει το βιολογικό μας ρολόι – Οι ειδικοί απαντούν

Τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής, έληξε στη χώρα μας η εφαρμογή του μέτρου της θερινής ώρας και τα ρολόγια μετακινήθηκαν μία ώρα πίσω. Από μία υγειονομική σκοπιά, οι περισσότεροι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η χειμερινή ώρα θα έπρεπε να ισχύει καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Ειδικότερα, μιλώντας στη Washington Post, αναφέρουν ότι το φως του ήλιου νωρίς το πρωί παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του κιρκάδιου ρυθμού, των κύκλων του ύπνου και της γενικότερης υγείας μας. Ο Φίλις Ζι, νευρολόγος και επικεφαλής του τμήματος ιατρικής που αφορά τον ύπνο στο Northwestern University των ΗΠΑ, δήλωσε ότι χωρίς το πρωινό φως του ήλιου, μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά ο κιρκάδιος ρυθμός.

Αυτό, όπως αναφέρει, συμβαίνει «όταν το εσωτερικό “ρολόι” του οργανισμού μας παύει να συγχρονίζεται με εκείνο του ήλιου και των κοινωνικών μας συναναστροφών».

Οι ανησυχίες σε ό,τι αφορά τη μόνιμη υιοθέτηση της θερινής ώρας, σχετίζεται με το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στο να χάσει ο οργανισμός μας τον συγχρονισμό με τον ήλιο, προκαλώντας αρκετά προβλήματα υγείας, υποστηρίζουν οι ειδικοί.

«Θα χάναμε [τη χρονική ευθυγράμμιση] με τον ήλιο για όλο τον χρόνο», λέει η Μπεθ Μάλοου, καθηγήτρια Νευρολογίας και Παιδιατρικής καθώς και επικεφαλής του τμήματος σπουδών για τον ύπνο στο Vanderbilt University.

Πώς επηρεάζεται ο οργανισμός;

Πώς γίνεται λοιπόν η διαφορά μόλις μίας ώρας να έχει τόσο σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία μας; Στις παρακάτω φωτογραφίες, παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος που ο εγκέφαλος και η υγεία επηρεάζονται από την αλλαγή της ώρας:

Ας υποθέσουμε ότι αυτοί είμαστε εμείς:

Ο εγκέφαλός μας έχει ένα εσωτερικό ρολόι.

Αυτό φροντίζει ώστε να πραγματοποιείται την κατάλληλη ώρα, κάθε λειτουργία του οργανισμού μας, που σχετίζεται με την καρδιά, τον μεταβολισμό, τις ορμονικές διακυμάνσεις και τον ύπνο.

Αλλά για τους περισσότερους από εμάς, η λειτουργία αυτού του εσωτερικού ρολογιού υπερβαίνει ελαφρώς το πλαίσιο του 24ωρου.

Ευτυχώς για εμάς, ο ήλιος ανατέλλει και μας βοηθάει, στέλνοντας σήματα σε ειδικούς υποδοχείς που υπάρχουν στα μάτια μας.

Κάθε πρωί, το φως του ήλιου επαναρυθμίζει το εσωτερικό μας ρολόι, θέτοντάς το εκ νέου σε συγχρονισμό με τις 24 ώρες της ημέρας.

Στη συνέχεια, αφού ο ήλιος δύει, η έλλειψη φωτός επιτρέπει στους οργανισμούς μας να παράγουν ορμόνες όπως η μελατονίνη, η οποία βοηθάει στον ύπνο.

Όπως το φως του ήλιου μπορεί να «τραβήξει» προς τα πίσω το εσωτερικό μας ρολόι, το φως που προέρχεται από οποιαδήποτε άλλη πηγή αργά το απόγευμα, μπορεί να κάνει το αντίθετο και να «σπρώξει» το ρολόι μας προς τα εμπρός.

Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο μας.

Με την αλλαγή της ώρας την άνοιξη, διακόπτουμε ξαφνικά αυτή τη σημαντική σχέση μεταξύ των εγκεφάλων μας και του ήλιου.

Αυτό συμβαίνει επειδή το ρολόι του οργανισμού μας έφτασε σε σημείο να ευθυγραμμιστεί με την ανατολή του ήλιου, τη δύση του ήλιου και με τις 24 ώρες μιας ημέρας.

Με τον ίδιο τρόπο, τα ρολόγια με βάση τα οποία οργανώναμε μέχρι εκείνη τη στιγμή τις ζωές μας, ευθυγραμμίζονταν με τις 24 ώρες μίας ημέρας.

Κάθε Μάρτιο, όταν επιστρέφουμε στη θερινή ώρα, η καθημερινότητά μας πηγαίνει μία ώρα μπροστά.

Αλλά η κίνηση του ήλιου δεν αλλάζει. Το ηλιακό μεσημέρι, που είχε ευθυγραμμιστεί με το ρολόι του οργανισμού μας, βρίσκεται ακόμη στην ώρα που ίσχυε πριν την αλλαγή. Έτσι, το καθημερινό μας πρόγραμμα και το ηλιακό μεσημέρι παύουν να βρίσκονται σε ευθυγράμμιση.

Δυστυχώς, το ρολόι του εγκεφάλου δεν μπορεί να προσαρμοστεί τόσο γρήγορα όσο τα ρολόγια που έχουμε στο σπίτι μας. Το ρολόι του οργανισμού μας χρειάζεται τουλάχιστον μία ημέρα για να προσαρμοστεί στην αλλαγή της ώρας. Και για μερικούς ανθρώπους, το διάστημα αυτό μπορεί να είναι μεγαλύτερο.

Οι κίνδυνοι από μια μόνιμη υιοθέτηση της θερινής ώρας

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που προκαλεί η αλλαγή στη θερινή ώρα είναι ότι διαταράσσει τον ύπνο μας. Ο οργανισμός μας δεν είναι ακόμη έτοιμος να κοιμηθεί την ώρα που είχαμε συνηθίσει, η οποία πλέον έρχεται πλέον 60 λεπτά νωρίτερα.

Επιπλέον, η μόνιμη αλλαγή στη θερινή ώρα θα μπορούσε να εκθέσει τους ανθρώπους σε αυξημένο κίνδυνο εποχιακής κατάθλιψης κατά τους χειμερινούς μήνες, εξηγούν οι ειδικοί. Τονίζουν επίσης ότι η αλλαγή του κιρκάδιου ρυθμού μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην παραγωγή σημαντικών ορμονών όπως η μελατονίνη.

Ζώντας για μεγάλο διάστημα εκτός συγχρονισμού με το εσωτερικό μας ρολόι, αυξάνεται επίσης ο κίνδυνος απώλειας ύπνου, παχυσαρκίας, διαβήτη, καρδιακών ασθενειών, διαταραχών στη διάθεσή μας, καθώς και εκδήλωσης ορισμένων μορφών καρκίνου.

Η μελατονίνη έχει ογκοστατικές ιδιότητες, που σημαίνει ότι μπορεί να επιβραδύνει την εξάπλωση του καρκίνου, δήλωσε ο Τσαρλς Τσίζλερ, επικεφαλής του Τμήματος Διαταραχών του Ύπνου και του Κιρκάδιου Ρυθμού στο Brigham and Women’s Hospital.

Τι θα συνέβαινε όμως εάν υιοθετούσαμε την κανονική ώρα για όλο τον χρόνο; Οι ειδικοί αναφέρουν ότι έτσι θα απαλλασσόμασταν από τα βραχυχρόνια υγειονομικά προβλήματα (και τον εκνευρισμό) που προκαλεί η αλλαγή της ώρας δύο φορές τον χρόνο.

Επιπλέον, θα ωφελούμασταν ακόμη περισσότερο από τον συγχρονισμό του εσωτερικού μας ρολογιού με την ηλιακή ημέρα.

Με καλύτερη ευθυγράμμιση του κιρκάδιου ρυθμού, ίσως καταφέρναμε να μειώσουμε τον κίνδυνο για πολλά προβλήματα υγείας σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ισχυρά επιχείρηματα υπέρ της μόνιμης υιοθέτησης της κανονικής ώρας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η αλλαγή της ώρας δεν αλλάζει και το πόσο διαρκεί το φως του ήλιου ημερησίως.

Με τη μόνιμη υιοθέτηση της κανονικής ώρας, τουλάχιστον θα μπορούμε να απολαμβάνουμε αυτό το φως τις σωστές ώρες της ημέρας και μάλιστα με τρόπο που θα είναι ωφέλιμος για την υγεία μας.

^{Πηγή/ Φωτογραφίες: Washington Post}