Θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας ως ανοιχτό βιβλίο ή περισσότερο ως… μυστήριο τρένο; Θα μπορούσατε να πείτε ότι τα συναισθήματά σας αποτυπώνονται στο πρόσωπό σας ή τα κρύβετε καλά; Μια ομάδα ειδικών από το Πανεπιστήμιο Nottingham Trent υποστηρίζει ότι η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα κρύβει μια ακόμη σημαντική αλήθεια: Επηρεάζει το πώς σας βλέπουν οι άλλοι. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην κατανόηση της δυναμικής και της κοινωνικής σημασίας των εκφράσεων του προσώπου στην καθημερινή ζωή.
Η σχετική έρευνά τους δείχνει, συγκεκριμένα, ότι οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από εντονότερες εκφράσεις στο πρόσωπο τείνουν να γίνονται πιο συμπαθείς στους άλλους, θεωρούνται πιο ευχάριστοι και εξωστρεφείς, ενώ φαίνεται να τα καταφέρνουν καλύτερα και στις διαπραγματεύσεις. Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι η έντονη εκφραστικότητα του προσώπου θα μπορούσε να σας προσφέρει ένα σημαντικό κοινωνικό πλεονέκτημα.
Η Eithne Kavanagh, ερευνήτρια στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του NTU, ηγήθηκε μιας πρωτοποριακής μελέτης που διερεύνησε συστηματικά τις ατομικές διαφορές στην εκφραστικότητα του προσώπου σε πραγματικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Σε δύο μελέτες με περισσότερους από 1.300 συμμετέχοντες, η Kavanagh και η ομάδα της διαπίστωσαν εντυπωσιακές διαφοροποιήσεις στο πόσο οι άνθρωποι κινούσαν το πρόσωπό τους κατά τη διάρκεια των συνομιλιών. Η ομάδα της δρ. Kavanagh ανακάλυψε ότι η εκφραστικότητα του προσώπου είναι ένα σταθερό ατομικό χαρακτηριστικό, που παραμένει συνεπές σε διαφορετικά πλαίσια.
Πώς η εκφραστικότητα του προσώπου συνδέεται με την κοινωνική αποδοχή;
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η εκφραστικότητα του προσώπου συνδέεται με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Τα πιο ευχάριστα, εξωστρεφή και νευρωτικά άτομα έτειναν να έχουν πιο ζωηρές εκφράσεις προσώπου. Παράλληλα, όμως, η εκφραστικότητα του προσώπου οδήγησε και σε απτά κοινωνικά οφέλη. Σε μια δοκιμασία διαπραγμάτευσης, διαπιστώθηκε ότι τα πιο εκφραστικά άτομα είχαν περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι ήταν και ευχάριστα. Αυτό υποδηλώνει ότι οι δυναμικές εκφράσεις του προσώπου βοηθούν τα ευχάριστα άτομα να οικοδομήσουν σχέσεις και να εξομαλύνουν τυχόν συγκρούσεις.
Συνολικά, τα ευρήματα δείχνουν ότι η εκφραστικότητα του προσώπου εξυπηρετεί μια «συντροφική λειτουργία», χρησιμεύοντας ως κοινωνική «κόλλα», που ενισχύει τη συμπάθεια, τη συνεργασία και την ομαλότερη αλληλεπίδραση. Τόσο οι εξωτερικοί παρατηρητές, όσο και οι συνομιλητές αξιολόγησαν σταθερά τους πιο εκφραστικούς ανθρώπους ως πιο συμπαθείς.
Η εκφραστικότητα συνδέθηκε επίσης με την ιδέα του ανθρώπου που είναι «ανοιχτό βιβλίο», υποδηλώνοντας ότι είναι ευκολότερο στους άλλους να αποκρυπτογραφήσουν τις προθέσεις και τα συναισθήματα κάποιου που έχει έντονες εκφράσεις. Πέρα από τη συχνότητα των κινήσεων του προσώπου, οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν τις εκφράσεις του προσώπου πιο στρατηγικά, για να εξυπηρετούν κοινωνικούς στόχους, όπως το να φαίνονται φιλικοί σε μια αλληλεπίδραση, ήταν επίσης πιο αρεστοί.
«Τα στοιχεία μας δείχνουν ότι η εκφραστικότητα του προσώπου σχετίζεται με θετικά κοινωνικά αποτελέσματα, υποδηλώνοντας ότι οι πιο εκφραστικοί άνθρωποι είναι πιο επιτυχημένοι στην προσέλκυση κοινωνικών εταίρων και στην οικοδόμηση σχέσεων. Ταυτόχρονα, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στην επίλυση συγκρούσεων», δήλωσε η δρ. Kavanagh.
Τα ευρήματα αμφισβητούν, επομένως, την αντίληψη ότι μια στωική, χωρίς συναισθήματα συμπεριφορά είναι πάντα πλεονεκτική. Αντιθέτως, υποδηλώνουν ότι το να επιτρέπει κανείς στο πρόσωπό του να αντανακλά εσωτερικές καταστάσεις και προθέσεις μπορεί να ευνοήσει θερμότερες αντιδράσεις και κοινωνικές ανταμοιβές. Οι ερευνητές υποστηρίζουν, μάλιστα, ότι οι ανθρώπινες εκφράσεις εξελίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό για σκοπούς σύνδεσης, διευκολύνοντας την κοινωνική συνοχή και συνεργασία.
Συμπερασματικά, οι εκφράσεις του προσώπου φαίνεται να αποτελούν ισχυρά εργαλεία στην προσπάθεια για διαπροσωπική σύνδεση και κοινωνική επιτυχία. Όπως συμπεραίνουν οι ερευνητές, «η εκφραστικότητα είναι κοινωνικά επωφελής».
Φωτογραφία από Mohamed Chermiti από το Pixabay
