Παράκτιες πεζοδρομήσεις, θνησιγενείς μονοδρομήσεις

Έχει αποκαλεστεί, δικαίως, η «Βενετία του νότου». Οι Γενουάτες έπεσαν «διάνα» καθώς πρωτοαντίκρησαν το μέρος με τις γαλέρες τους, όταν ο Βονιφάτιος του Μομφερά τους έδινε πεσκέσι την Κρήτη πριν από οκτώ και βάλε αιώνες. Μιραμπέλλο θα πει το μέρος με την καλή θέα. Όλη η ακτογραμμή της περιοχής από τον κάβο του Αφορεσμένου μέχρι και τον ισθμό της Παχιάς Άμμου, έχει εκείνη την αδαπάνητη ομορφιά του τοπίου που δε συναντάς εύκολα. Και καρδιά όλου αυτού του οπτικού θαύματος, είναι η πόλη του Αγίου Νικολάου παρόλη την καταιγιστική αστικοποίησή της από τα μέσα του περασμένου αιώνα μέχρι και τα παρόντα χρόνια με φρενήρης ρυθμούς, και τη μετατροπή της σε τσιμεντούπολη χωρίς πνεύμονες πρασίνου. Η πλωτή πολιτεία των κυμάτων που κάθε ανάσα της ξεπηδά από τα νερά που την περιβάλλουν. Η πόλη που εξακολουθεί να αντιστέκεται παρ’ όλη την ανθρώπινη αμετροέπεια που την πολιορκεί συνεχώς. 

Η επτάλοφος πόλη που έχει το μοναδικό προνόμιο, εκτός από την δεσποτεία της στη θάλασσα να αναπτύσσεται πάνω σε υψώματα, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ελεύθερων χώρων, την κάνουν να ασφυκτιά από διογκούμενα συνεχώς κυκλοφοριακά προβλήματα που σίγουρα την υποβαθμίζουν. Όλες οι δημοτικές αρχές από τη μεταπολίτευση και μετά, επιδίδονταν σε μονομέτωπους αγώνες για τα κυκλοφοριακά της, θεωρώντας τα αν όχι τετραγωνισμό του κύκλου, τουλάχιστον γόρδιο δεσμό. Η σωστή λογική της απόδοσης της πόλης στους χρήστες της, η μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου, οι περισσότερες πεζοδρομήσεις και η αποτροπή χρήσης του αυτοκινήτου αναμφίβολα συμβάλλουν σε μια άλλη οπτική. Εκείνη της βιωσιμότητας και τη μερική ανάταξη μιας χαμένης ομορφιάς όπως την βλέπουμε στις διαχρονικές παλιές ελληνικές ταινίες του Φίνου που γυρίστηκαν εδώ. Στην αναζήτησή αυτής της προσπάθειας, έχουν γίνει κατά καιρούς, στο παρελθόν λάθη και ατοπήματα όπως η τοποθέτηση φαναριών που δεν απέδωσαν, και γρήγορα καθαιρέθηκαν. Συμπτωματικά, ήταν η σημερινή δημοτική αρχή που έκανε αυτή την άστοχη παρέμβαση στον κυκλοφοριακό ανασχεδιασμό της. Μελέτες κυκλοφοριακές που γίνονται και ξαναγίνονται, μελέτες που πληρώνονται και ξαναπληρώνονται και που ωστόσο δεν λύνουν το πρόβλημα. Και δεν το λύνουν γιατί πολλά από τα πορίσματά τους αντίκεινται στην κοινή λογική. Και αντίκεινται ίσως στην κοινή λογική, γιατί δεν είναι πορίσματα, αλλά είναι εκ προοιμίου πολιτικές επιλογές. Τα εν δυνάμει όμως λάθη που επαναλαμβάνονται στον αστικό (ανα)σχεδιασμό, κοστίζουν εκθετικά στην εύρυθμη λειτουργία της. 

Αρχές αυτής της άνοιξης, κλείνει σχεδόν ένας χρόνος από τη μονοδρόμηση και την πεζοδρόμηση του ενός ρεύματος κυκλοφορίας του κυρίου δρόμου της, από το βορειοανατολικό παράκτιο μέτωπό της. Της παραλιακής οδού Ακτής Κουνδούρου μήκους ενός χιλιομέτρου από την παραλία Αμμουδιού μέχρι και την ιστορική και εμβληματική γέφυρα της πόλης. 

Όμως η τελευταία αυτή δεσπόζουσα παρέμβαση που υλοποιήθηκε με υπερβολικές πομφόλυγες και τυμπανοκρουσίες, και που συνέπιπτε σχεδόν με την έναρξη της πανδημίας, πολύ φοβούμαστε ότι δεν θα είναι αποδοτική  στη λειτουργία της. Αυτή η παρέμβαση, που παρότι δεν έχει μέχρι σήμερα τεσταριστεί υπό κανονικές συνθήκες, λόγω των συνεχών περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας τον τελευταίο χρόνο ένεκα της πανδημίας, ωστόσο φαίνεται εξ αρχής καθαρά ότι είναι θνησιγενής. Και το κύριο που συνηγορεί σε αυτό, είναι η μετατόπιση του υψηλού κυκλοφοριακού φόρτου που δεχόταν το ένα ρεύμα,  σε άλλη ήδη βεβαρημένη αρτηρία και κόμβο της. Όσο για τη διεύρυνση του παραλιακού πεζόδρομου που ήταν και η κυρίαρχη αιτιολογία της μονοδρόμησης, αναμφίβολα μπορούσε να δοθεί λύση χωρίς την κατάργηση του ενός ρεύματος κυκλοφορίας: Ο κόσμος, οι χρήστες της πόλης, μόνιμοι ή επισκέπτες, επιλέγουν να περπατούν δίπλα στη θάλασσα και φυσικά όχι δίπλα στις ρόδες των αυτοκινήτων, όπως αναγκάζονται εκ της παρεμβάσεως να το πράττουν τώρα. Άσχετα ότι κανένας δεν επιλέγει να το κάνει. Ένας διχοτομημένος με πράσινο πεζόδρομος, και ένα ρεύμα αυτοκινητόδρομου που προέκυψαν, δεν εγγυώνται λειτουργικότητα. Ήδη με την πανδημία μετράμε και θα μετρήσουμε πρωτόγνωρες «πολεμικές» απώλειες παντού. Γιατί να τις πολλαπλασιάζουμε και να κάνουμε ακόμη δυσκολότερη τη ζωή των δημοτών, επιπλέον με θνησιγενείς αστικές παρεμβάσεις; Το ένα λάθος πάνω στο άλλο; Τα ίδια λάθη του παρελθόντος είναι ακόμη νωπά.

Κ. Μα.