Ο Στέλιος Ορφανουδάκης, ένα ρομπότ και μία επέτειος

To 2004, ένα ιδιαίτερο ρομποτικό σύστημα κέντρισε το ενδιαφέρον των παρευρισκόμενων στην 69η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, αναλαμβάνοντας ρόλο ξεναγού και παρουσιάζοντας στο κοινό σημαντικές στιγμές από την ιστορία του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Επρόκειτο για το ρομπότ Lefkos, το οποίο δημιουργήθηκε από ερευνητές του Εργαστηρίου Υπολογιστικής Όρασης και Ρομποτικής του Ινστιτούτου Πληροφορικής, επικεφαλής του οποίου είναι ο καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κρήτης Πάνος Τραχανιάς, και απέκτησε διεθνή προβολή. Αργότερα, το 2013 το Octobot, το χταπόδι-ρομπότ, έλκυσε όχι μόνο το διεθνές ενδιαφέρον αλλά και το τοπικό αφού κολύμπησε στο Ενυδρείο της Κρήτης. Το 2022 στην 86η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο Spike, ο ρομποτικός σκύλος και η e-Cattie (Εκάτη!) το αναρριχόμενο ρομποτικό σύστημα απέκτησαν επίσης μεγάλο αριθμό θαυμαστών.

Ήταν το 1985 που ο Στέλιος Ορφανουδάκης θεμελίωσε το Εργαστήριο Υπολογιστικής Όρασης και Ρομποτικής. Η ανάπτυξη αυτόνομων ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί: α) τη δυνατότητα χαρτογράφησης του περιβάλλοντος ενός ρομπότ ώστε να μπορεί να «δει» το πεδίο εντός του οποίου κινείται (computational vision), β) την ικανότητα κίνησής του στον περιβάλλοντα χώρο, μέσω της ανάπτυξης κινητικών μηχανισμών που προσομοιάζουν σε βιολογικούς οργανισμούς (biology inspired robotics), γ) τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, δια της απόκτησης ενός είδους γνωσιακής σχέσης (robot cognition and learning).