Η «απάντηση» της Ευρώπης στην AUKUS: Η ελληνογαλλική αμυντική συμμαχία και ο Ευρωστρατός

Η ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής και με την χρήση ένοπλης βίας σε περίπτωση απειλής ή επίθεσης από τρίτη χώρα, ακόμη κι αν αυτή είναι στο πλαίσιο των συμμαχιών τους, όπως η Τουρκία στο ΝΑΤΟ, δείχνει τον δρόμο των αλλαγών που έρχονται για να καλύψουν τα κενά που υπάρχουν στις υφιστάμενες δομές. Μητσοτάκης και Μακρόν διαμηνύουν με έμπρακτο τρόπο ότι το όραμά τους δεν περιορίζεται σε μια απλή αγοραπωλησία φρεγατών, αλλά στη δημιουργία μιας αυτόνομης στρατιωτικής δομής στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ξεκάθαρο μήνυμα Μακρόν
Ο Γάλλος πρόεδρος το είπε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο: «Οι Ευρωπαίοι πρέπει να σταματήσουν να είναι αφελείς». Πρέπει να μπορούν να διαφυλάξουν αυτόνομα τα συμφέροντα τους, χωρίς να βασίζονται στην συνδρομή άλλων δυνάμεων. «Θα υποπίπταμε σε τεράστιο σφάλμα αν δεν προσαρμοζόμασταν στα νέα αυτά δεδομένα», συμπλήρωσε ο κ. Μακρόν, θυμίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εστιάζουν ήδη στα δικά τους συμφέροντα στρέφοντας το βλέμμα τους στην Κίνα και τον Ειρηνικό και κάλεσε τους Ευρωπαίους να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν για την προστασία τους. Ο κ. Μητσοτάκης από την πλευρά του μίλησε για το «πρώτο τολμηρό βήμα προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία» και την ανάγκη η Ευρώπη να έχει τις αμυντικές δυνατότητες να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες προκλήσεις. Με την υπογραφή τους στην συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια φιλοδοξούν ότι βάζουν τον θεμέλιο λίθο για την σταδιακή δημιουργία του ευρωστρατού.

Η AUKUS καταλύτης για την επίσπευση των εξελίξεων
Δεν είναι, άλλωστε, καθόλου τυχαίο ότι καταλύτης για την ολοκλήρωση της συμφωνίας που υπήρχε στο τραπέζι τους τελευταίους μήνες ήταν η ανακοίνωση για την δημιουργία του AUKUS. Η Ευρώπη πιάστηκε κυριολεκτικά στον ύπνο, ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία κατέστησαν το ΝΑΤΟ παρατηρητή των σχεδιασμών τους και γύρισαν την πλάτη στους παραδοσιακούς τους συμμάχους. Ο κ. Μακρόν το απόγευμα της 17ης Σεπτεμβρίου έφτασε στην Αθήνα για την Σύνοδο EUMed9 με την πρόθεση να κάνει το βήμα παρακάτω. Ταυτόχρονα η Αθήνα είδε την ευκαιρία εδραιώσει την συμμαχία με το Παρίσι και παράλληλα να καταστεί κεντρικός παίκτης στις υπό διαμόρφωση εξελίξεις. Αμέσως μετά το δείπνο των ηγετών στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Μητσοτάκης και Μακρόν φεύγουν με το ίδιο αυτοκίνητο με προορισμό την Ακρόπολη και αρχίζουν τη συζήτηση για το κλείσιμο της συμφωνίας. Την περασμένη εβδομάδα και ενώ ο πρωθυπουργός βρισκόταν στη Νέα Υόρκη για την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ οι δύο πλευρές αντάλλαξαν τα τελευταία κείμενα προκειμένου να είναι όλα έτοιμα για υπογραφές κατά την επίσκεψη του στο Παρίσι.

Στην ατζέντα η επιτάχυνση για ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία
Τον ερχόμενο Ιανουάριο η Γαλλία αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ατζέντα της είναι η επιτάχυνση των εξελίξεων σε αυτή την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας. Ήδη συζητείται η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής δύναμης ταχείας αντίδρασης 5.000 στρατιωτών με στόχο την διαφύλαξη των συμφερόντων της Ένωσης σε περιοχές όπου γυρίζουν την πλάτη οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μέσα στο εξάμηνο της Γαλλικής προεδρίας αναμένεται η διεξαγωγή Συνόδου Κορυφής για την Άμυνα, όπου θα τεθεί επί τάπητος η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής αμυντικής δομής. Η συζήτηση δεν θα είναι εύκολη, ωστόσο έχει γίνει ξεκάθαρο ότι ήρθε η ώρα των αποφάσεων και η Ένωση πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες εξελίξεις.

Ασπίδα προστασίας της Ελλάδας από την τουρκική προκλητικότητα
Η συμφωνία όμως, αποτελεί και μια αποφασιστική ασπίδα προστασίας της Ελλάδας απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις και την επιθετικότητα της Άγκυρας όπως αυτή εκδηλώθηκε το περασμένο καλοκαίρι. Επίσης, καθιστά την χώρα μας καθοριστικό παράγοντα των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, την Αφρική και τα Βαλκάνια. Ελλάδα και Γαλλία θα συνεργαστούν στο υψηλότερο επίπεδο και θα υπάρχει κοινή διαβούλευση των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας για την διασφάλιση των συμφερόντων των δύο χωρών. Μετανάστευση και ασφάλεια αποτελούν δύο βασικά χαρακτηριστικά αυτής της συνεργασίας και για την προάσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων στην περιοχή, ενώ θα ενισχυθεί η συνεργασία και επί ενεργειακών θεμάτων. Επίσης, η συμφωνία προβλέπει κοινή συμμετοχή σε ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο δίνοντας το μήνυμα της αποτροπής προς την Τουρκία και ανάπτυξη κοινών δυνάμεων σε θέατρα επιχειρήσεων όπως το Σαχέλ, στην Αφρική. Ιδιαίτερη αξία, και σε οικονομικό επίπεδο, έχει η πρόβλεψη για συνεργασία ελληνικών και γαλλικών εταιρειών στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, προωθώντας την εταιρική βιομηχανική σχέση κάθε φορά που αναζητούν εξοπλισμούς ή πραγματοποιούν έργα από κοινού.