Η αδαπάνητη μαγγανεία της κρητικής πανσέληνου

Σε καιρούς εξορίας από την «κανονικότητα», όπως τους τωρινούς, μπορείς να σκύψεις βαθιά μέσα σου και να εκτιμήσεις αξίες που περνούσαν απαρατήρητες στην προ κορωνοϊού εποχή. Η αδαπάνητη ομορφιά της κρητικής φύσης και του τοπίου, είναι εκείνα που πρωτίστως, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς μπορούν να μας κρατήσουν όρθιους.

Η αποψινή ανατολή της πανσελήνου πίσω από την ανέγγιχτη νησίδα της Σπιναλόγκας (το νησί) που χρυσίζει τα νερά του κόλπου της Ελούντας προσφέρει ένα μοναδικό θέαμα. Τέτοιο που μόνο οι πάμπλουτες ομορφιές της Κρήτης μπορούν να σου προσφέρουν. Η λογοτεχνία και η ποίηση έχουν δώσει ανά τους αιώνες άπειρους θησαυρούς για τον παντοτινό μικρό σύντροφο της γης, όπως τον δανεισμένο από τον Ελύτη στίχο στον τίτλο. 

Εντυπωσιασμένος από μια τέτοια, ίδια ανατολή της πανσελήνου στον ίδιο τόπο, πριν από 55 χρόνια, ένας σχεδόν άγνωστος κρητικός λογοτέχνης, ο Νίκος Στρατάκης, από το Πάνω Χωριό Ιεράπετρας όταν διανυκτέρευε στην Ελούντα για να επισκεφτεί την επόμενη τη Σπιναλόγκα, έγραφε στις σημειώσεις του:

«Η νύχτα είναι ντυμένη με όλη της τη μεγαλοπρέπεια. Η αόρατη θεότητα έχει βάλει το δάκτυλο στα χείλη και έχει επιβάλει παντού τη σιωπή και τη γαλήνη. Τίποτε δεν την ταράζει. Όλα αφουγκράζονται τη βαθειά σιωπή. Μόνο κάτω στο μόλο ή θάλασσα, αφήνει κάτι σαν στεναγμό.

Από τον εξώστη του ξενοδοχείου παρακολουθώ την αναστολή της σελήνης. Πέρα στο μακρονήσι, πίσω από μια κορυφή έχει ανάψει πυρκαγιά και ή λάμψη της γλωσσίζει και καταλάμπει όλο το διάσελο. Η πύρινη κόμη της σελήνης άρχισε να φαίνεται. Μια πελώρια σφαίρα ανεβαίνει, ανεβαίνει. Η θαμπάδα που σκέπαζε το τοπίο αρχίζει να διαλύεται. Τώρα ή σελήνη αντιφεγγίζεται στη θάλασσα. Ένας φωτεινός και κρυστάλλινος δρόμος ανοίγεται, στα γαλάζια νερά, που η διαύγειά τους φτάνει ως το βυθό.

Όλα τριγύρω έχουν πάρει μια φωτεινή ωχρότητα. Ένα απατηλό θέαμα σε ξαφνιάζει. Σε μια απόσταση η θάλασσα έχει αλλάξει μορφή και παράσταση. Βλέπει ς την υδάτινη έκταση σαν να την μάλωσαν όγκοι μαρμάρων και βράχων και σαν μια μαγική δύναμη να μετατόπισε τα χθεσινά όρια της ξηράς και της θάλασσας».

Σ’  όλη του τη ζωή το Νίκο Στρατάκη, τον ακολουθούσαν βαθιά τυπωμένες μέσα του, οι εικόνες του τόπου του, οι αναμνήσεις κι οι μορφές των αγαπημένων του προσώπων κι αυτό φαίνεται σε υπέροχα ποιήματα άφθαστης λυρικότητας και ευαισθησίας, που άφησε πολύτιμη κληρονομιά. Σπάνια, άνθρωπος αγάπησε τόσο πολύ τον τόπο του, τη γενέθλια γη του, όσο εκείνος. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και τραυματίστηκε δυο φορές.

Το πλούσιο λογοτεχνικό του έργο τον οδήγησε στην πρώτη σειρά των Λογοτεχνών και στην αντιπροεδρία του Δ.Σ. της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών το 1958. Με πρωτοβουλία της Μορφωτικής Στέγης στήθηκε πριν από πολλά χρόνια η προτομή του μπροστά στο Δημαρχείο της Ιεράπετρας.

Κ. Μα.