Απίστευτη κατάντια: Καταρρέουν μνημεία μέσα σε κηρυγμένη Α’ αρχαιολογική ζώνη απολύτου προστασίας!

To Cretalive είχε έγκαιρα επισημάνει πριν από 21 ολόκληρους μήνες, αυτό που όλοι γνώριζαν ότι επίκειται να γίνει: Είχαμε γράψει για την απίστευτη παραμέληση και τον κίνδυνο ολοσχερούς κατάρρευσης του ιστορικού διατηρητέου μνημείου της παλιάς αλαταποθήκης «Χίονα». Ένα εμβληματικό αλλά επικινδύνως ετοιμόρροπο κτίριο που δύο αιώνες τώρα η ύπαρξή του (χρονολογείται από το 1830) είναι συνυφασμένη με τις παρακείμενες ενετικές αλυκές στην Ελούντα, μια περιοχή η οποία μάλιστα είναι κηρυγμένη ως Α’ αρχαιολογική ζώνη «απολύτου» (sic) προστασίας!

Στην Ελλάδα βέβαια, έχουμε φτάσει και έχουμε πάμπολλες φορές ξεπεράσει, τα όρια των κόκκινων γραμμών. Δεν ίδρωσε το αυτί κανενός! Όλοι καλύπτονται πίσω από το κρυφτούλι της πολυαρχίας και της πολύ-υπευθυνότητας των πραγμάτων. Στα εύκολα όλοι παρελαύνουν, στα δύσκολα σφυρίζουν κλέφτικα…

Το ασκεπές (εκ κατασκευής του) κτίριο, λόγω και των έντονων βροχοπτώσεων των δύο τελευταίων χειμώνων, έχει γίνει άκρως επικίνδυνο να καταρρεύσει με όλες τις απρόβλεπτες συνέπειες για τους ανύποπτους περαστικούς και περίεργους επισκέπτες που ανύποπτοι το πλησιάζουν ή εισέρχονται μέσα σε αυτό, όντας πλήρως αφύλαχτο!

Η απαράδεκτη και σοκαριστική αυτή εικόνα (εν πολλοίς έχει μετατραπεί σε αφοδευτήριο…) εκθέτει ανεπανόρθωτα το ίδιο το ΥΠΠΟ, τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιoλογικών Χώρων του και την τοπική εφορεία αρχαιοτήτων Λασιθίου, αλλά πρωτίστως τον ίδιο το Δήμο του Αγίου Νικολάου, αφού η αναστήλωση του και η επαναλειτουργία του ως (μοναδικό στην Κρήτη) μουσείο «αλατιού-ακονιού» είχε γίνει προεκλογική σημαία (…αποδείχτηκε πομφόλυγες) τριών-τεσσάρων δημοτικών αρχών!

Μάλιστα είχε ενταχτεί στο πρόγραμμα «Θησέας» είχαν γίνει μελέτες επί μελετών, εξαγγελίες επί εξαγγελιών με συναφή πολιτικά καλλιστεία, εκπονήθηκε μέχρι και μουσειoλογική μελέτη, υποβλήθηκαν φάκελοι στην κοινοτική πρωτοβουλία Leader+ και ALAS (All about salt) για να πειστεί το ΥΠΠΟ και το ΚΑΣ να το παραχωρήσουν στη Δημοτική αρχή για να το κάνει το μουσείο! Έτσι λοιπόν το 2010, η όντως σπουδαία παρέμβαση που «θα» γινόταν, ιεραρχήθηκε και μπήκε στις προτεραιότητες υλοποίησης έργων του Δήμου στον τομέα του πολιτισμού, εντασσόμενο στις υποχρεώσεις του μέσα από το τοπικό δεσμευτικό χωροταξικό σχέδιο, δηλαδή το ΣΧΟΟΑΠ!

Σήμερα αυτή η τραγική και απαράδεκτη εικόνα που επικρατεί με τον κίνδυνο της ολοσχερούς κατάρρευσής του, εκθέτει όχι μόνο ανεπανόρθωτα το Δήμο Αγ. Νικολάου, αλλά υπονομεύει ευθέως την ενταξιακή προσπάθεια της Σπιναλόγκας στην UNESCO, καθώς ευρίσκεται σε απόσταση μόλις 4 χιλ. από το μνημείο και σε οπτική επαφή με αυτήν, είναι δηλαδή μέσα στην buffer zone «περιοχή συνοδείας» της οχυρής νησίδας. Εγείρονται όμως σπουδαία και άλλου τύπου ερωτήματα: Κατά πόσο οι Δήμοι έχουν φερεγγυότητα να υλοποιούν έργα πολιτισμικής καινοτομίας εκχωρουμένων δικαιωμάτων του κεντρικού κράτους μέσα σε κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους.

Βέβαια το περίεργο και το εξωφρενικό είναι αλλού: Αντί το ίδιο το ΥΠΠΟ σε όλους του τους λαβυρίνθους και ο Δήμος να βάλλουν μια τάξη της τραγικής τριτοκοσμικής εικόνας που επικρατεί μέσα στην Α’ αρχαιολογική ζώνη «απολύτου προστασίας» των αλυκών και της χερσονήσου Σπιναλόγκας που βρίσκεται και η «Χιόνα», προσπαθεί με χίλιους δυο ταχυδακτυλουργικούς τρόπους να τα αποκρύψει από τους «κουτόφραγκους» της UNESCO. Δεκτόν αν ίσως, εδώ εξακολουθούν να ζουν στο μικρό και στενό «αλωνάκι» τους. Ίσως και να μην φαντάζονται στην παρακμή τους, ότι τα σύνορα του κόσμου έπεσαν και ότι και τα άσχημα (όπως και τα καλά) μαντάτα μπορεί να φτάνουν μέχρι και το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, εκεί στα Παρίσια. Ποιος θα τους πει ότι ο κόσμος όλος είναι μια γειτονιά πια; Και σε μια πιθανή, ενδεχόμενη αποτυχία στην UNESCO ας μην ψάχνουν για αποδιοπομπαίους τράγους. Ας φροντίσουν πρωτίστως να μην κρύβουν τη γύμνια τους με «φύλλα συκής»…