Η βία και παρενόχληση στην εργασία: τα δικαιώματα των θιγομένων και ο ρόλος του ΣΕΠΕ

Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, μας απασχόλησε η έκταση του συγκεκριμένου φαινομένου, οι υποχρεώσεις του εργοδότη, ο νέος (διευρυμένος) ρόλος του Ιατρού Εργασίας καθώς και οι σχετικές (αναγκαίες πλέον) Πολιτικές και συναφείς πρόνοιες του Κανονισμού Εργασίας.  Το θέμα θα «κλείσει», στο παρόν άρθρο, με τα δικαιώματα των θιγομένων προσώπων, το διευρυμένο ρόλο του ΣΕΠΕ αλλά και κάποιες «παγίδες» του σχετικoύ νόμου.

Δικαιώματα και προστασία των θιγομένων 

Τα θιγόμενα πρόσωπα, δικαιούνται: (α) να ζητήσουν δικαστική προστασία, (β) να προσφύγουν στην Επιθεώρηση Εργασίας και στο Συνηγόρο του Πολίτη και, επιπρόσθετα, (γ) να υποβάλουν καταγγελία εντός της επιχείρησης. 

Ο εργοδότης, στην περίπτωση αυτή, υποχρεούται να λάβει τα απαραίτητα μέτρα σε βάρος του καταγγελλόμενου. Eνδεικτικά: συστάσεις, ενδεχόμενες αλλαγές στη θέση, το ωράριο, τον τόπο ή τον τρόπο παροχής εργασίας του καταγγελλόμενου και, ως έσχατο μέσο, την καταγγελία της σύμβασής του. 

Ο θιγόμενος, από την άλλη πλευρά, δικαιούται να αποχωρήσει από τον εργασιακό χώρο για εύλογο χρόνο (ύστερα όμως από έγγραφη ενημέρωση του εργοδότη) χωρίς να στερείται το μισθό του. 

Προκειμένου να παρασχεθεί η αναγκαία υποστήριξη στον θιγόμενο εργαζόμενο, προβλέπεται, ρητά, η λήψη οποιωνδήποτε αντιποίνων σε βάρος του. Απαγορεύεται, στο πλαίσιο αυτό, οποιαδήποτε δυσμενής μεταχείρισή του. Επίσης, η καταγγελία της σύμβασής του (ή εξαναγκασμός του σε παραίτηση). 

 

Το βάρος απόδειξης και η αντιστροφή του 

Το βάρος απόδειξης βαρύνει, κατά το νόμο, τον καταγγελλόμενο (με εξαίρεση την ποινική δίκη). 

Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο καταγγελλόμενος είναι αυτός που υποχρεούται να αποδείξει ότι το περιστατικό/γεγονός, που του αποδίδεται, δεν έλαβε χώρα. Όπερ άτοπο και, εκ των πραγμάτων, αδύνατο. 

Η αντιστροφή του βάρους απόδειξης σε θέματα βίας και παρενόχλησης μας έχει απασχολήσει, εκτενώς, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας. Επισημάναμε, εκεί, τα (σοβαρότατα) προβλήματα που είναι δυνατό να δημιουργηθούν.

 

Ο ρόλος του ΣΕΠΕ. Τα  προσωρινά μέτρα

Στο ΣΕΠΕ συστήνεται Αυτοτελές, σχετικό, Τμήμα. Αν υπάρξει καταγγελία ενώπιον του ΣΕΠΕ, η εξέταση της σχετικής υπόθεσης θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός διμήνου. Εφόσον επιβεβαιωθούν μη νόμιμες συμπεριφορές, επιβάλλονται οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις. 

Ο νόμος παρέχει στο ΣΕΠΕ τη δυνατότητα λήψης προσωρινών μέτρων, για την άμεση, κατά το δυνατόν, διαχείριση μιας κατάστασης-επείγουσας κατά κανόνα. Είναι δυνατό, στο πλαίσιο αυτό, να διατάξει: (α) την απομάκρυνση του καταγγέλλοντος από τον χώρο εργασίας με καταβολή των αποδοχών του, (β) την αλλαγή βαρδιών, (γ) τη μετακίνηση του καταγγελλόμενου, (δ) την απασχόληση του καταγγελλόμενου με εξ αποστάσεως εργασία.

 

Η βία και παρενόχληση στο πλαίσιο της σχέσης εργασίας (ή με αφορμή αυτή) αποτελεί, δυστυχώς, ένα φαινόμενο εντυπωσιακό κατ’ έκταση-όπως σχετικά πρόσφατη έρευνα έχει καταδείξει. 

Αποτελεί, πράγματι, ζητούμενο η διασφάλιση αισθήματος ασφάλειας στο χώρο εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων-ιδίως των εξ αυτών γυναικών-που περισσότερο αποδεικνύεται ότι πλήττονται.

Οι σχετικές πρόνοιες του πρόσφατου εργασιακού νόμου είναι απολύτως επαρκείς και ικανές για τη διαχείριση του συγκεκριμένου, σοβαρότατου, προβλήματος. 

Ελλοχεύει, βέβαια, ο κίνδυνος να χρησιμοποιηθεί ο νόμος, ως μέσο πίεσης, για την επίτευξη αθέμιτου οφέλους. Τέτοια φαινόμενα έχουν αρχίσει ήδη, δυστυχώς, να παρουσιάζονται.

Ευελπιστούμε, εντούτοις, για την αξιοποίησή του προς όφελος των πληττομένων και αδυνάτων.

Αποκλειστικά.-

 

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή