Εξοικονομώ 2021: Αντίστροφη μέτρηση για τις αιτήσεις – Οι κατοικίες που επιδοτούνται

Το πρόγραμμα Εξοικονομώ 2021 εξακολουθεί να «τρέχει», αν και αρκετοί ιδιοκτήτες δεν «σπεύδουν» να ολοκληρώσουν την αίτηση τους. Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις σίγουρα μέχρι και τις 3 Φεβρουαρίου, με το υπουργείο – σύμφωνα με πληροφορίες – να δέχεται πιέσεις να δοθεί πίστωση χρόνου.

Το Εξοικονομώ 2021 ύψους 632 εκατ. ευρώ -όπως εξηγούν πηγές στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»- διαφέρει σημαντικά από τα άλλα προγράμματα, καθώς οι ιδιοκτήτες δεν καλούνται να κάνουν γρήγορα «κλικ» ώστε να επιτύχουν την ένταξή τους. Μέχρι και τις 29 Δεκεμβρίου, στο σύστημα συνολικά εισήλθαν 27.121 πολίτες και από αυτούς ολοκλήρωσαν τη διαδικασία οι 7.107. Καταχώρισαν τα βασικά στοιχεία 17.812, πρόταση παρεμβάσεων υπέβαλαν 1.719, ενώ πήγαν στο επόμενο στάδιο της αποδοχής ή απόρριψης 483.

Πρωτιά στις υποβληθείσες αιτήσεις έχει η Θεσσαλονίκη, δεδομένου ότι από το σύστημα προκύπτει να έχουν καταχωρισθεί 629 υπαγωγές. Ακολουθεί η Αχαΐα με 392, τη σκυτάλη παίρνει η Άρτα με 350 αιτήσεις, έπονται τα Ιωάννινα με 341 και την πεντάδα κλείνει η Λάρισα με 313.

Θήρα, Ικαρία και Τήνος έχουν υποβάλει από μία αίτηση μέχρι στιγμής. Ακολουθεί η Κάρπαθος με 2 αιτήσεις, τη σκυτάλη παίρνουν η Θάσος και η Λήμνος με τέσσερις, ενώ από 5 υπαγωγές έχουν σημειωθεί σε Ζάκυνθο και Λασίθι.

Στην Ανατολική Αττική, τώρα, έχουν υποβληθεί 106 αιτήσεις, στη δυτική 50 και στα νησιά του Αργοσαρωνικού 23. Ο Βόρειος Τομέας Αθηνών έχει μέχρι στιγμής 101 υπαγωγές, ο Δυτικός Τομέας 140, ο Κεντρικός Τομέας 221, ενώ ο Νότιος Τομέας 140. Στον Πειραιά, οι αιτήσεις ανέρχονται στις 90.

Σκοπός του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι να αναβαθμιστούν για πρώτη φορά περί τις 50.000 κατοικίες, 38% περισσότερων συγκριτικά με τον προηγούμενο κύκλο, με μια πιο δίκαιη διαδικασία, και για αυτόν το λόγο, θεσπίστηκαν ενεργειακά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια.

Οι σημαντικότερες αλλαγές, σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα, αφορούν στην κατάργηση της χρονικής προτεραιότητας, στην αξιολόγηση των αιτήσεων, στη θέσπιση κοινωνικών κριτηρίων αξιολόγησης και στη δημιουργία λίστας επιλαχόντων. Για πρώτη φορά δημιουργείται ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ λαμβάνεται ειδική μέριμνα για μονογονεϊκές οικογένειες, πολύτεκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ.

Ως σημαντικότερο κριτήριο για τη βαθμολόγηση των αιτήσεων, ορίζεται η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%. Για νοικοκυριά με ατομικά εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και με οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η επιδότηση ανέρχεται στο 75%. Για τα νοικοκυριά αυτά, παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης άτοκου δανείου με εγγύηση του Δημοσίου για το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής.

Οι παρεμβάσεις που δίνουν τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας και αναβαθμίζουν σημαντικά την κατοικία ενεργειακά είναι οι μονώσεις, τα ηλιακά για ζεστά νερά χρήσης και η αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης με αυτόνομη, όπως Λέβητας Φυσικού Αερίου ή Αντλία Θερμότητας.

Για την επιλογή των παρεμβάσεων, θα χρειαστεί η συμμετοχή ενός έμπειρου ενεργειακού επιθεωρητή.

Σε περίπτωση που ενδιαφέρεται για αίτηση κάποιος σε κατοικία που την έχει κάνει δωρεάν παραχώρηση ή τη νοικιάζει, η επιχορήγηση είναι 40% και δεν εξαρτάται από το εισόδημα.

Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα εντάσσεται στα εμβληματικά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Χρηματοδοτείται με 632 εκατ. ευρώ και συνολικά αναμένεται να κινητοποιηθούν κεφάλαια πάνω από 1 δισ. ευρώ, με τη μέση εκτιμώμενη επιδότηση να διαμορφώνεται σε ποσοστό 62% επί της συνολικής δαπάνης.

Κατοικίες που επιδοτούνται

Στο πλαίσιο του προγράμματος υπάρχουν 2 διακριτοί τύποι αιτήσεων:

ι. Αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας.

ιι. Αίτηση πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία).

Επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες του κτηρίου που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ. κατάστημα στο ισόγειο κτιρίου).

Παρεμβάσεις
Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:

* Αντικατάσταση κουφωμάτων.

* Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης.

* Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης.

* Σύστημα ZNX με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

* Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).

Κριτήρια αξιολόγησης
Τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων υπαγωγής θα είναι τα ακόλουθα:

* Κόστος εξοικονόμησης ενέργειας 50%.

* Εισόδημα/μέλος οικογένειας 14%.

* Βαθμοημέρες θέρμανσης 7%.

* Ενεργειακή κλάση βάσει Α’ ΠΕΑ 5%.

* Παλαιότητα κατασκευής 3%.

* ΑΜΕΑ 7%.

* Μονογονεϊκή οικογένεια 7%.

– Πολύτεκνοι 7%.

Ποιοι δικαιούνται επιδότηση για ενεργειακή αναβάθμιση
Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία.

Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα/ επικαρπία/ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του προγράμματος (φορολογικό έτος 2020), όπως και κατά την υποβολή της αίτησης. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία: αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί. Αν η κύρια χρήση τής υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση/ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας/επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).

Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων 3 ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2020). Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31.12.2020 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.

Στις ενοικιαζόμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής Ε.Ε. για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης.

Δεν είναι επιλέξιμες κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Ο χαρτο…πόλεμος για διαμερίσματα
Τα δικαιολογητικά για υποβολή αίτησης διαμερίσματος είναι:

1 Οικοδομική Αδεια ή/και άλλο αντίστοιχο/πρόσθετο νομιμοποιητικό έγγραφο (όπως υπαγωγή της δηλούμενης κατασκευής ή χρήσης σε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών).

2 Λογαριασμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.

3 Εάν η διεύθυνση που αναγράφεται στα δικαιολογητικά που προσκομίζονται δεν ταυτίζεται με τη σημερινή διεύθυνση του ακινήτου, απαιτείται επιπλέον η προσκόμιση βεβαίωσης από τον οικείο ΟΤΑ, από την οποία να προκύπτει η ταυτοποίηση του ακινήτου (στην περίπτωση διαμερίσματος ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία η βεβαίωση ΟΤΑ είναι 1 και ενιαία και υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο).

4 Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ ΠΕΑ) (στην περίπτωση διαμερίσματος ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία το Α’ ΠΕΑ πολυκατοικίας υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο).

5 Φωτογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των τμημάτων και επιφανειών του ακινήτου στα οποία προτείνονται παρεμβάσεις. Υποβάλλονται ηλεκτρονικά κατ’ ελάχιστον 5 ηλεκτρονικά αρχεία μορφής .jpeg

6 Σε περίπτωση που η κατοικία ενοικιάζεται, υποβάλλεται από τον αιτούντα (πλήρη κύριο/ επικαρπωτή) δήλωση συμμόρφωσης με τον κανονισμό De Minimis, όπως αυτός εκάστοτε ισχύει, σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΧ.

7 Στην περίπτωση που ο υπόχρεος φορολογικής δήλωσης ή/και η σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, υποβάλλονται επιπρόσθετα:

α) Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας (CERTIFICATE OF TAX RESIDENCE), το οποίο θα πρέπει να συμπληρωθεί, υπογραφεί και σφραγισθεί από την αρμόδια φορολογική αρχή της κατοικίας του.

β) Φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2020, που έχει υποβληθεί στη χώρα Φορολογικής Κατοικίας.

Τα ανωτέρω α’ και β’ δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλλονται συνοδευόμενα από επίσημη μετάφρασή τους στην ελληνική γλώσσα από αρμόδια αρχή.

8 Σε περίπτωση που νομίμως προκύπτει η μη υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης, υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986 σύμφωνη με το σχετικό Υπόδειγμα βάσει της εγκυκλίου ΔΕΑΦ Α 1138225 ΕΞ 2018 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων σύμφωνα με το Παράρτημα Χ, καθώς και δικαιολογητικά, κατά περίπτωση, για τη διαπίστωση από τον Φορέα Υλοποίησης ότι πληρούνται τα κριτήρια του προγράμματος. Η Υπεύθυνη Δήλωση πρέπει να φέρει βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος.

9 Στην περίπτωση που ο αιτών δεν είχε εμπράγματο δικαίωμα επί του ακινήτου και για πρώτη φορά αποκτήθηκε τέτοιο δικαίωμα μετά την 31η.12.2020, υποβάλλονται επιπρόσθετα:

α) Ο τίτλος ιδιοκτησίας.

β) Το πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή το πιστοποιητικό καταχώρισής του στα κτηματολογικά φύλλα του οικείου Κτηματολογικού Γραφείου.

γ) Υπεύθυνη Δήλωση Ν. 1599/1986 του αιτούντος (Παράρτημα ΧΙ), όπου δηλώνεται ότι το ακίνητο θα χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία είτε από τον ίδιο είτε από τρίτο πρόσωπο, δηλώνοντας επίσης το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ του προσώπου αυτού.

Επισημαίνεται ότι για την υποβολή αίτησης θα πρέπει να προηγηθεί η καταχώριση/τροποποίηση της δήλωσης Στοιχείων Ακινήτων Ε9.

10 Σε περίπτωση που ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας ή η σύζυγος υπόχρεου και τα εξαρτώμενα τέκνα διαθέτουν αναπηρία σε βαθμό τουλάχιστον 67%, υποβάλλεται η «Γνωστοποίηση Αποτελέσματος Πιστοποίησης Αναπηρίας», που εκδίδεται από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας.

11 Σε περίπτωση πολυτεκνικής ιδιότητας, υποβάλλεται Πιστοποιητικό Πολυτεκνικής Ιδιότητας με ψηφιακή υπογραφή της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (ΑΣΠΕ).