Τα πρότυπα … της εικόνας!

του Γιώργου Σαριδάκη

Θλίψη, απογοήτευση και αμηχανία προκαλεί (αν μη τι άλλο) το γεγονός υιοθέτησης και ακολουθίας - από πλήθος νεαρών ατόμων - ορισμένων στοιχείων και συμπεριφορών της εποχής που, σταδιακά, οδηγούν στον σχηματισμό ψευδεπίγραφων ή, ενίοτε, επικίνδυνων προτύπων… διαταράσσοντας, έτσι, την εξέλιξη (του ίδιου) του ατόμου αλλά και την περαιτέρω συσχέτιση με την κοινωνία.

Πραγματικά, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις νέων ανθρώπων όπου εξαιτίας ασαφών και διαστρεβλωμένων μηνυμάτων της καθημερινότητας αλλά και λανθασμένης προσωπικής αντίληψης και εκτίμησης των πραγμάτων εμφανίζουν - σε υπερβολικό βαθμό - εικόνα ταύτισης ή έλξης έναντι χαρακτήρων του θεάματος (και όχι μόνον) με δραστηριότητα η οποία δεν εκπέμπει ουσιαστικό και ιδιαίτερο όφελος.

Για παράδειγμα, υπάρχουν νέοι που εκφράζουν έντονο θαυμασμό ή, ακόμη, και τάσεις μίμησης για αυτοχαρακτηρισμένες τραγουδίστριες με εντυπωσιακή εμφάνιση αλλά χαμηλά φωνητικά προσόντα, για κάποιους (καλλιτέχνες;) που φωνασκούν λόγια ανούσια, προκλητικά ή χυδαία με αισθητή την έλλειψη στιχουργικού πλούτου, για διάφορες περσόνες της λεγόμενης Showbiz με φανταχτερό χτένισμα και φκιασίδια αλλά ανύπαρκτη προσφορά σε οποιονδήποτε τομέα.

Ωστόσο, οι περισσότεροι εξ αυτών που διεκδικούν το ενδιαφέρον και την προσοχή της κοινωνίας χωρίς να συντρέχουν, στην πράξη, ικανοί και αξιοσημείωτοι λόγοι - συνήθως - αποτελούν θύματα των επιθυμιών ή ναρκισσιστικών στοιχείων που τους διακατέχουν και, ταυτόχρονα, ενός δικτύου που επιδιώκει την αποκόμιση (οιουδήποτε) κέρδους από την εκμετάλλευση των συγκεκριμένων ατόμων.

Εντούτοις, υπάρχουν υγιή και θετικά πρότυπα που (αν επιλεγούν) έχουν τη δύναμη ν’ αλλάξουν τα πάντα και να φωτίσουν κάθε σκοτεινό δρόμο της κοινωνίας: αθλητές (με μετάλλια ή όχι) που κρατούν ψηλά το αθλητικό ιδεώδες και τις  αξίες της χώρας, εκπρόσωποι των γραμμάτων με τεράστια πνευματική προσφορά, εργάτες κάθε λογής τέχνης με σπουδαίο και ανεκτίμητης αξίας πολιτιστικό έργο.

Ακόμα, πρότυπο μπορεί να αποτελέσουν και χιλιάδες «ανώνυμοι» άνθρωποι της καθημερινότητας που εμπνέουν με τη στάση και το ήθος που επιδεικνύουν στο στίβο της ζωής: λειτουργοί του συστήματος υγείας που, ασταμάτητα, σώζουν ανθρώπινες ζωές με αυταπάρνηση και ζήλο, χαμηλόμισθοι της αστυνομίας που, συχνά, υπό αντίξοες συνθήκες πασχίζουν να διαφυλάξουν την ασφάλεια των πολιτών, πυροσβέστες που (με ελάχιστο εξοπλισμό) δίνουν μάχη με τις φλόγες ώστε να γλιτώσουν το δασικό πλούτο, την περιουσία των πολιτών ή, τους ίδιους, τους πολίτες.

Επιπλέον, αγρότες που (με χαμηλά οικονομικά οφέλη και κίνητρα) καλλιεργούν, με αγάπη, τη γη ώστε να αποδώσει χρήσιμους καρπούς και αναγκαία αγαθά, εθελοντές των κοινωνικών δομών που συνδράμουν, ανιδιοτελώς, στις ανάγκες αδύναμων συνανθρώπων, εργαζόμενοι των δήμων που τις πρώτες πρωινές ώρες (με καταρρακτώδη βροχή ή υψηλές θερμοκρασίες) προσπαθούν να καθαρίσουν ό,τι βρώμικο άφησε στους δρόμους η προηγούμενη νύχτα.

Έτσι, θεωρείται κρίσιμο να παρασχεθούν στους νέους η βοήθεια και τα εχέγγυα ώστε να καταλήξουν στην ορθή επιλογή προτύπου, για τους ίδιους ως άτομα και, κατά δεύτερον, για το κοινωνικό σύνολο…ακολουθώντας το γνήσιο, το ικανό, το δύσκολο και απορρίπτοντας το θολό, το μέτριο, το εύκολο.    

Τέλος, τα αρνητικά συναισθήματα (θλίψη, απογοήτευση) που αναφέρθηκαν παραπάνω - σαφέστατα - δεν απευθύνονται στο πρόσωπο των νέων που, ατυχώς, θέλγονται από ματαιόδοξες φιγούρες, αλλά αναφέρονται στο πρόσωπο μιας κοινωνίας που (στο όνομα της όποιας εμπορικότητας) τροφοδοτεί καταστάσεις που συνιστούν, ξεκάθαρα, μια απατηλή πραγματικότητα, μιας κοινωνίας που παραμερίζει τα αληθινά πρότυπα και δίνει χώρο σε «πρότυπα» κενού περιεχομένου· σε πλασματικά πρότυπα…της εικόνας.  

Ο  Γιώργος Σαριδάκης
είναι Κοινωνικός Λειτουργός