Τα πολιτικά ρολόγια και η ανάγκη συγχρονισμού

Του Γιώργου Πανταγιά*

Ο χρόνος είναι αδυσώπητος ανταγωνιστής της ζωής. Η σωστή διαχείρισή του, διασφαλίζει βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα. Οι αντοχές του βέβαια εξαρτώνται, από τις αντικειμενικές συνθήκες και τις υποκειμενικές δυνατότητες. Τα γεγονότα δεν ακολουθούν μια γραμμική ροή. Αλλά διαγράφουν μια πορεία με ασυνέχεια και αλλαγές. Με άλλα λόγια τα γεγονότα μέσα στο χρόνο, δεν είναι προσθετικά άλλα ασύμμετρα. 

Έτσι και η πολιτική δεν είναι  στατική αποτύπωση. Αλλά ζωντανή προβολή στο παρόν και στο μέλλον. Όσοι δεν το αντιλαμβάνονται είναι γιατί, τα πολιτικά  τους ρολόγια είναι μονίμως πίσω. Είναι κολλημένα στο χθες. Η δυσαρμονία τους με το σήμερα στέκεται τροχοπέδη. Ο ανταγωνισμός με το χρόνο έχει καταλυτική επίδραση στη φορά των πραγμάτων. Η προσαρμογή  στο τωρινό περιβάλλον καθίσταται ζωτική προτεραιότητα. Ζητούμενο λοιπόν είναι ο συγχρονισμός. Η πολλαπλή υστέρηση που αντιμετωπίζουμε είναι αναμφίβολα δείκτης απουσίας του. Και αυτό μπορεί να αλλάξει μόνο αν φέρουμε την Ελλάδα στον παρόντα πολιτικό χρόνο.

Εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο και απαιτητικό. Οι αναχρονιστικές αντιλήψεις, τα παρωχημένα σχήματα, ιδεολογικά, πολιτισμικά, οι προκαταλήψεις ακόμη και οι εμμονές, έχουν εμποτίσει το κοινωνικό σώμα. Ουσιαστικά αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα. Η δύναμη και η επιρροή τους δεν περιορίζεται  μόνο στους ποικιλώνυμους φορείς. Απεναντίας επηρεάζουν την υπάρχουσα κομματική τάξη, τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης αλλά και τους  ιθύνοντες της δημόσιας ζωής.

Τα όσα ζούμε στον καιρό της πανδημίας είναι άκρως αποκαλυπτικά. Η μάχη με το χρόνο αποδείχθηκε ετεροβαρής. Αυτονόητες επιλογές ετεροχρονίστηκαν. Κυβέρνηση και αντιπολίτευση πολιτεύτηκαν με πρακτικές του παρελθόντος. Πυξίδα τους ήταν και παραμένει, στη μεν πρώτη η αποφυγή του πολιτικού κόστους, στη δεύτερη η επιδίωξη του κομματικού κέρδους. Η υγειονομική κρίση όπως αποδείχθηκε,  δεν συνέβαλλε όπως θα έπρεπε στη στροφή σε μια γήινη πολιτική. Έτσι εξηγείται και το ότι η πλειονότητα της πολιτικής τάξης εμφανίζεται ανεπίκαιρη. 

Αναμφισβήτητα υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις σε σημαντικό τμήμα του κομματικού φάσματος. Αξιοσημείωτες  δε είναι οι δημόσιες παρεμβάσεις της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Ο λόγος της είναι επίκαιρος και ουσιαστικός. Δεν παραπέμπει στα στερεότυπα κλισέ. Ούτε στις γνωστές ιδεοληψίες. Οι πολιτικές της σημάνσεις είναι εξαιρετικά σύγχρονες.

Το 2022 θα είναι μια χρονιά σκληρής δοκιμασίας για κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενους. Όλοι τους θα αναμετρηθούν με τα προβλήματα μιας νοσηρής πραγματικότητας. 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διανύοντας το τρίτο έτος της πρωθυπουργικής του θητείας θα βρεθεί αντιμέτωπος με τα δομικά και υπαρκτά προβλήματα της κυβέρνησής του. Η αναποτελεσματικότητα της έχει ήδη καταγραφεί. Το ίδιο και η φθορά της. Ωστόσο δείχνει να κινείται με δύο ταχύτητες. Από τη μια κυριαρχεί η απλή και διεκπεραιωτική διαχείριση, η οποία παραπέμπει σε παλαιοκομματικές συμπεριφορές. Κι’ από την άλλη εμφανή είναι τα μεταρρυθμιστικά της βήματα και αποτελέσματα. 

Κορυφαίο παράδειγμα το  πρωτοποριακό έργο του Κυριάκου Πιερρακάκη, στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού της πολιτείας. Ουσιαστικά πρόκειται για μια νησίδα σε μια απονευρωμένη κυβέρνηση η οποία εμφανίζει τις διαχρονικές παθογένειες. Η αποτελεσματικότητα του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, αλλά και εκείνη του Κωστή Χατζηδάκη στην άνιση μάχη  για τον εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ, δεν αναιρούν τις δυσλειτουργίες του κυβερνητικού σχήματος.

Επιπροσθέτως η διαχείριση της πανδημίας έρχεται να δείξει, ότι η ελαφρότητα και η επιπολαιότητα στην πολιτική μαζί με τον αυτοθαυμασμό, συνιστούν καίρια απειλή για την ανθεκτικότητα και την κυριαρχία.

Εξαιρετικά σημαντικό είναι και το πρόβλημα της έλλειψης  συγχρονισμού του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με τις τωρινές πολιτικές ανάγκες. Ο Αλέξης Τσίπρας θα κριθεί αυστηρά για τον τρόπο που πολιτεύεται. Στη διάρκεια του νέου χρόνου θα φανεί αν μπορεί να κερδίσει το χαμένο έδαφος. Και κυρίως αν διαθέτει τη δυνατότητα αφομοίωσης πολιτικών, που θα βρίσκονται στον αντίποδα ιδεοληπτικών αντιλήψεων και ενός παρωχημένου φορμαλισμού που εξακολουθεί να διακρίνει το κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, υποδέχεται την καινούρια χρονιά με τις καλύτερες προϋποθέσεις έναντι των ανταγωνιστών του, Μητσοτάκη και Τσίπρα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης μετά την ξεχωριστή του επιτυχία διανύει μια περίοδο χάριτος, η οποία του επιτρέπει να σταθμίσει όλες τις παραμέτρους που επικρατούν στον σκληρό εγχώριο πολιτικό στίβο. Η απήχηση που έχει σε ένα σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης, όπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις ενέχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσει ένα ισχυρό πολιτικό κεφάλαιο. Η αρμονία του με το χρόνο είναι αποφασιστικός παράγοντας για την ανατροπή της κομματικής ασυμμετρίας, η οποία διαμορφώθηκε στην περίοδο της χρεωκοπίας. Η αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων, είναι πλέον η μεγάλη πρόκληση για την τωρινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. 

Εξάλλου τα γεγονότα στο χρόνο ακολουθούν μια πορεία ασυνέχειας, αλλαγών και απρόβλεπτων καταστάσεων. Και κάτι άλλο, οι ηγεσίες κρίνονται από τη σχέση τους με τίς ανάγκες του παρόντα χρόνου και τις προβλέψεις για το μέλλον. 

*Ο κ. Γιώργος Πανταγιάς είναι Σύμβουλος Στρατηγικής και Επικοινωνίας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της POLITY AE